Αριστερά: Ιστορικό χαμηλό σε 70 Δημοκρατίες από τον Ψυχρό Πόλεμο και μετά

Σε μια ανάλυση της συντηρητικής αγγλικής Telegraph η αριστερά και η κεντροαριστερά δείχνουν ιστορικά μειωμένη δυναμική σε σχέση με τα δεξιά και τα ακροδεξιά κόμματα σε όλο τον κόσμο.

Τα κόμματα της Αριστεράς βρίσκονται σε ιστορικό χαμηλό μετά το τέλος του Ψυχρού Πολέμου, όπως εκτιμά η Telegraph, με την διαφορά βέβαια να μην είναι όσο καταστροφική παρουσιάζεται στο δημοσίευμα, αλλά να παραμένει αισθητή.

Η ανάλυση έρχεται μετά από μια χρονιά εκλογικών θριάμβων για τους συντηρητικούς σε όλο τον κόσμο, που επισφραγίστηκε με την εκλογή του Ντόναλντ Τραμπ στην προεδρία των ΗΠΑ. Οι δεξιές και ακροδεξιές ομάδες αναδείχθηκαν παγκόσμιοι νικητές αφού περισσότεροι από 1,5 δισεκατομμύριο άνθρωποι ψήφισαν σε περισσότερες από 70 χώρες το 2024, οι περισσότεροι που έχουν καταγραφεί σε ένα μόνο έτος.

Τα αριστερά κόμματα υπέστησαν ένα χαμηλό ρεκόρ μέσου ποσοστού ψήφων, μόλις 45,4%, στις τελευταίες εκλογές κάθε δημοκρατίας, σύμφωνα με την ανάλυση της Telegraph για τις εκλογές σε 73 δημοκρατίες.

Ρεκόρ για την Άκρα Δεξιά, νίκη για την Δεξιά

Στη Δυτική Ευρώπη και τις ΗΠΑ, τα αριστερά κόμματα εξασφάλισαν μόλις το 42,3% των ψήφων, ενώ η δεξιά και η άκρα δεξιά κέρδισαν το 55,7%, γεγονός που αντιπροσωπεύει τη μεγαλύτερη διαφορά στο ποσοστό ψήφων από το 1990. Τα ποσοστά αυτά σημειώθηκαν μάλιστα στις χώρες που η κοινωνική πολιτική και τα ποσοστά του ΑΕΠ σε υπηρεσίες προς τους πολίτες είναι πολύ χαμηλά.

Εν τω μεταξύ, η άκρα δεξιά σημείωσε ρεκόρ ποσοστού ψήφων 14,7%, αφού οι ριζοσπάστες πολιτικοί σημείωσαν καλές επιδόσεις στις εκλογές από τη Γαλλία έως τον Παναμά. Η πτώση της αριστεράς μπορεί να καταγραφεί ακόμη και στη Λατινική Αμερική, προπύργιο του σοσιαλισμού μετά από χρόνια βίαιων φασιστικών δικτατοριών, με τα σταγονίδιά τους σε άνοδο.

Η ορκωμοσία του Ντόναλντ Τραμπ αυτόν τον μήνα, αναμένεται να ενδυναμώσει περαιτέρω την δεξιά και την άκρα δεξιά στον Καναδά, την Αυστραλία και τη Γερμανία, τη μεγαλύτερη οικονομία της ΕΕ.

«Η τάση είναι ανοδική. Δεν υπάρχει πραγματικός λόγος να περιμένουμε ότι θα σταματήσει σύντομα», δήλωσε ο καθηγητής Μάτθιις Ρούντουιν , πολιτικός επιστήμονας από το Πανεπιστήμιο του Άμστερνταμ.

Το μεταναστευτικό ήταν το εισιτήριο της Άκρας Δεξιάς για την κυρίαρχη πολιτική σκηνή με ευθύνη της Δεξιάς που θέλησε να υφαρπάξει την ψήφο τους στην «(Ακρο)Δεξιά πολυκατοικία».

Οι τρεις παγκόσμιες τάσεις που αποτελούν τροχοπέδη για την Αριστερά

Ο Τζέρεμι Κλιφ, διευθυντής σύνταξης και ανώτερος συνεργάτης πολιτικής στο think tank του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου Εξωτερικών Σχέσεων, δήλωσε ότι η παγκόσμια στροφή προς τη Δεξιά είναι αποτέλεσμα τριών αλληλένδετων τάσεων.

«Η καθοδηγούμενη από την παγκοσμιοποίηση παρακμή της οργανωμένης εργασίας (ο πόλεμος στα σωματεία), η αυξανόμενη πολιτική ταυτότητας που αξιοποιείται με μεγαλύτερη επιτυχία από τη Δεξιά παρά από την Αριστερά (εθνικιστικές τάσεις) και η γενική τάση των αριστερών δυνάμεων να κατακερματίζονται αντί να ενώνονται».

Ο Τραμπ κέρδισε τη λαϊκή ψήφο στις αμερικανικές εκλογές του Νοεμβρίου, λαμβάνοντας 77 εκατομμύρια ψήφους έναντι 75 εκατομμυρίων ψήφων της Δημοκρατικής Κάμαλα Χάρις.

Οι δημοσκοπήσεις δείχνουν ότι ο Πιερ Πουλιέβρ, ένας λαϊκιστής που ονομάστηκε «ο Τραμπ του Καναδά», είναι το φαβορί για να αντικαταστήσει τον Τζάστιν Τρουντό στην πρωθυπουργία μετά την παραίτηση του φιλελεύθερου πολιτικού στις αρχές του μήνα. Στην Αυστραλία, οι συντηρητικοί προηγούνται της κυβέρνησης των Εργατικών στις δημοσκοπήσεις πριν από τις εκλογές αργότερα φέτος (Τα βρετανικά ΜΜΕ παρακολουθούν την πολιτική στην πάλαι ποτέ Κοινοπολιτεία).

Η ακροδεξιά και η δεξιά στην Ευρώπη πήρε κεφάλι 14%

Τα δεξιά κόμματα στην Ευρώπη άνοιξαν μια σχεδόν ιστορική διαφορά από τους αριστερούς αντιπάλους τους, σχεδόν 14%, στις πιο πρόσφατες εκλογές. Η σαρωτική νίκη των Εργατικών στη Μεγάλη Βρετανία ήταν η μόνη παρηγοριά για την Αριστερά σε ένα σκληρό 12μηνο αποτυχιών.

Η επιτυχία του θα μπορούσε να είναι βραχύβια. Η πρώτη έρευνα της YouGov/Times για την πρόθεση ψήφου μετά τις βουλευτικές εκλογές του 2024 δείχνει μια κούρσα στήθος με στήθος μεταξύ των Εργατικών (26%) και της Reform UK που εκπροσωπεί την ακροδεξιά (25%). Το Συντηρητικό Κόμμα βρίσκεται στην τρίτη θέση με 22%.

Το κόμμα του Νάιτζελ Φάρατζ πήρε το 14% των ψήφων στις εκλογές -το τρίτο μεγαλύτερο ποσοστό- ωστόσο, οι αντίστοιχες 4,1 εκατομμύρια ψήφοι μεταφράζονται μόνο σε πέντε έδρες στο Ουέστμινστερ. Το 2024, το Εργατικό Κόμμα έλαβε μόνο 1,6 ποσοστιαίες μονάδες περισσότερες από ό,τι το 2019.

Χιλιάδες νεοφασιστών στην κηδεία του Ζαν Μαρί Λεπέν.

Στην Δυτική Ευρώπη είναι ακόμα περισσότεροι όσοι βρίσκουν παρηγοριά στην Άκρα Δεξιά

Στη Δυτική Ευρώπη, η Άκρα Δεξιά βρισκόταν σε έξαρση, σημειώνοντας μέσο ποσοστό ψήφων ρεκόρ 16,9% μετά από ψηφοφορίες που διεξήχθησαν στη Γαλλία, την Αυστρία, τη Γερμανία και αλλού.

Οι ψηφοφόροι σε ολόκληρη την ΕΕ έδωσαν συνολική νίκη στα κεντροδεξιά κόμματα στις ευρωεκλογές του Ιουνίου, αλλά η Εναλλακτική για τη Γερμανία (AfD), ο Εθνικός Συναγερμός της Γαλλίας και το Κόμμα της Ελευθερίας της Αυστρίας πανηγύρισαν επίσης μεγάλα κέρδη.

Η απόφαση του Εμανουέλ Μακρόν να προκηρύξει πρόωρες εκλογές για το κοινοβούλιο, αφού ο Εθνικός Συναγερμός της Μαρίν Λεπέν κέρδισε την ψηφοφορία στην ΕΕ στη Γαλλία, άφησε τη γαλλική πολιτική σε σύγχυση και τον Μακρόν έναν πρόεδρο μειωμένων δυνατοτήτων.

Ο Εθνικός Συναγερμός αποτράπηκε από την κατάληψη της εξουσίας από έναν συνασπισμό των αριστερών κομμάτων. Αλλά το κόμμα της Λεπέν είναι το μεγαλύτερο κόμμα στη Γαλλική Εθνοσυνέλευση. Στην Αυστρία, το ακροδεξιό Κόμμα της Ελευθερίας κέρδισε για πρώτη φορά τις βουλευτικές εκλογές και αναμένεται να σχηματίσει κυβέρνηση συνασπισμού.

Η Άλις Βάιντελ προσπαθεί να κάνει μια καρδούλα, όμως της ήταν πολύ δύσκολο για να τα καταφέρει ως ακροδεξιά.

Η περίπτωση της Γερμανίας

Στη Γερμανία, το συντηρητικό CDU, αναμένεται να κερδίσει τις βουλευτικές εκλογές του Φεβρουαρίου. Το ακροδεξιό AfD βρίσκεται δημοσκοπικά στη δεύτερη θέση μπροστά από τους Σοσιαλδημοκράτες του καγκελάριου Όλαφ Σολτς. Πέρυσι, το AfD έγινε το πρώτο ακροδεξιό κόμμα που κέρδισε εκλογές σε κρατίδιο στη Γερμανία μετά τον Β’ΠΠ και την πτώση του ναζιστικού κόμματος.

Το 2024 ήταν η χειρότερη χρονιά για τα αριστερά κόμματα στην Κεντρική και Ανατολική Ευρώπη από τότε που έγιναν δημοκρατίες μετά την πτώση του Σιδηρούν Παραπετάσματος. Η κεντροδεξιά κέρδισε στην Κροατία και τη Βουλγαρία. Η ακροδεξιά κέρδισε τις μερικώς ακυρωμένες πλέον εκλογές στη Ρουμανία.

Στην Τσεχική Δημοκρατία, ο Αντρέι Μπάμπιτς, ένας λαϊκιστής ακροδεξιός επιχειρηματίας που προσπάθησε να μιμηθεί τον κ. Τραμπ, αναμένεται να κερδίσει τις εκλογές φέτος. Η τελευταία δημοσκόπηση δείχνει ότι το κόμμα του λαμβάνει το 33% των ψήφων έναντι του δεύτερου επιλαχόντος της Αριστεράς που συγκεντρώνει το 19%.

O Χαβιέρ Μιλέι πριν εκλεγεί και κόψει το κοινωνικό κράτος με το αλυσοπρίονο. Η φτώχεια στην Αργεντινή έπιασε επίπεδα ρεκόρ.

Η Λατινική Αμερική υπό τον φόβο αναβίωσης της Άκρας Δεξιάς

Ο εναγκαλισμός της Αριστεράς στην πολιτική της Λατινικής Αμερικής από τα τέλη της δεκαετίας του 2000 έχει αποδυναμωθεί μετά από νίκες λαϊκιστών ακροδεξιών ηγετών όπως ο Αργεντινός Χαβιέρ Μιλέι. Μετά τις εκλογές του 2024, το ποσοστό ψήφων της Αριστεράς ήταν 51,6%, το χαμηλότερο των τελευταίων 30 και πλέον ετών. Ο μέσος όρος των ψήφων της Δεξιάς διατηρείται στο 40% από το 2018.

Το 2023, η Παραγουάη εξέλεξε τον συντηρητικό Σαντιάγο Πένια και ο Ισημερινός επέλεξε τον κεντροδεξιό δισεκατομμυριούχο Ντανιέλ Νομπόα. Την ίδια χρονιά, ο Χαβιέρ Μίλεϊ, σύμμαχος του Τραμπ, έγινε πρόεδρος της Αργεντινής με υποσχέσεις για περικοπή του δημόσιου τομέα. Θα αντιμετωπίσει ενδιάμεσες εκλογές το 2025, όπου μένει να φανούν τα αποτελέσματα της λιτότητας και η καταστροφή του κοινωνικού κράτους.

Ο Ζαΐρ Μπολσονάρου – ο «Τραμπ των τροπικών» – έχασε τις εκλογές του 2022, αλλά το κόμμα του παραμένει το μεγαλύτερο στο κοινοβούλιο της Βραζιλίας.

Η Λατινική Αμερική παραδοσιακά προσεγγίζεται από τις ΗΠΑ με μια πρακτική παρεμβατική στάση με κυρώσεις και δικτατορίες εναντίον αριστερών κυβερνήσεων, αλλά η παρουσία περισσότερων δεξιών και λαϊκιστών ηγετών θα το αλλάξει αυτό.

O σκληρός Ινδός εθνικιστής Ναρέντρα Μόντι χαιρετά από το αεροπλάνο.

Στην Ασία και την Αυστραλία κυριαρχεί η Δεξιά

Η Δεξιά διατήρησε την κυριαρχία της στην πολιτική στην Ασία και την Αυστραλία, με ποσοστό ψήφων 55,6%, τον υψηλότερο μέσο όρο από το 2017.

Η Τζακίντα Άρντερν, η αριστερή πρωθυπουργός της Νέας Ζηλανδίας, παραιτήθηκε το 2023 και αντικαταστάθηκε από τον Κρίστοφερ Λούξον, ηγέτη του κεντροδεξιού Εθνικού Κόμματος. Στην Αυστραλία, ο δεξιός συνασπισμός Φιλελευθέρων-Εθνικού κόμματος έχει πάρει προβάδισμα στις δημοσκοπήσεις πριν από τις εκλογές φέτος.

Πέρυσι, το δεξιό Φιλελεύθερο Δημοκρατικό Κόμμα της Ιαπωνίας έχασε την πλειοψηφία του, αλλά η άνοδος νεότερων, μικρότερων ακροδεξιών κομμάτων βοήθησε να αυξηθεί το ποσοστό των δεξιών ψήφων στη χώρα στο 63,87%.

Στην Ινδία, τη μεγαλύτερη δημοκρατία του κόσμου, ο ακροδεξιός ινδουιστής εθνικιστής Ναρέντρα Μόντι και το Κόμμα Bharatiya Janata (BJP) εξελέγησαν για τρίτη φορά τον Ιούνιο. Ωστόσο, ο αντιπολιτευόμενος κεντρώος και κεντροαριστερός συνασπισμός του Ινδικού Εθνικού Κογκρέσου σημείωσε αύξηση του ποσοστού ψήφων.

Η Αφρική και η Μέση Ανατολή κρατάνε ακόμα με πτωτικά ποσοστά

Στις οκτώ δημοκρατίες της Αφρικής και της Μέσης Ανατολής, το ποσοστό των ψήφων της Αριστεράς έπεσε σε χαμηλό ρεκόρ 54,2% το 2024. Κατά το μεγαλύτερο μέρος των τελευταίων 30 ετών, το μέσο ποσοστό των αριστερών κομμάτων ήταν πάντα πάνω από 60%, αλλά το ποσοστό αυτό μειώθηκε μετά από χρόνια οικονομικής κακοδιαχείρισης.

Στη Νότια Αφρική, τη μεγαλύτερη οικονομία της ηπείρου, το κεντροαριστερό Αφρικανικό Εθνικό Κογκρέσο απέτυχε να κερδίσει την κοινοβουλευτική πλειοψηφία που κατείχε από τις πρώτες εκλογές μετά το απαρτχάιντ το 1994.

Το δεξιό κόμμα Λικούντ του Μπενιαμίν Νετανιάχου βρίσκεται στην εξουσία στο Ισραήλ από το 2020.  Οι επόμενες εκλογές δεν πρόκειται να διεξαχθούν για άλλα δύο χρόνια, αλλά το Λικούντ, το οποίο βρίσκεται σε συνασπισμό με τέσσερα ακροδεξιά κόμματα, εξακολουθεί να προηγείται στις δημοσκοπήσεις, παρά τους χειρισμούς του κ. Νετανιάχου στη Γάζα.

Ο καθηγητής Ρούντουιν δήλωσε ότι τα ακροδεξιά κόμματα γίνονται πιο «επαγγελματικά» και στηρίζονται στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης. Οι ειδικοί δήλωσαν ότι η επιτυχία της λαϊκιστικής Δεξιάς και της Άκρας Δεξιάς οφείλεται στη σκλήρυνση της στάσης απέναντι στη μετανάστευση στην Ευρώπη. Αυτό οφείλεται στην Δεξιά η οποία αποφάσισε να παίξει το χαρτί του προσφυγικού, ένα χαρτί το οποίο η άκρα δεξιά παίζει καλύτερα.