Το ανακοινωθέν της Διάσκεψης του Παρισιού για τη Συρία και οι ελληνικές προτάσεις

Τη δική της «μάχη» για να περάσουν συγκεκριμένες αναφορές στο κοινό ανακοινωθέν της Διάσκεψης του Παρισιού για τη Συρία, έδωσε η ελληνική διπλωματία, σε μία συγκυρία ιδιαίτερα δύσκολη για τη Δαμασκό, η οποία αναζητά τη σταθερότητα, μετά την ανατροπή του Μπασάρ αλ Άσαντ από την εξουσία.

📍Paris
FM George Gerapetritis is participating tdy in the International Conference on #Syria.

📍Παρίσι
Ο ΥΠΕΞ Γιώργος Γεραπετρίτης συμμετέχει σήμερα στη Διεθνή Διάσκεψη για τη Συρία. pic.twitter.com/2bCaJZJ3ZP

— Υπουργείο Εξωτερικών (@GreeceMFA) February 13, 2025

Μετάβαση στο πλαίσιο των αρχών της απόφασης 2254 του Συμβουλίου Ασφαλείας

Στο ανακοινωθέν της Διάσκεψης σημειώνεται μεταξύ άλλων η πρόθεση των χωρών που συμμετείχαν να εργαστούν για την επιτυχή μετάβαση στην μετά Άσαντ εποχή, σε μία διαδικασία η οποία θα καθοδηγείται από τη Συρία και θα ανήκει στη Συρία, στο πνεύμα των θεμελιωδών αρχών της απόφασης 2254 (2015) του Συμβουλίου Ασφαλείας, ώστε να δοθεί η δυνατότητα στο συριακό λαό να οικοδομήσει ένα ασφαλέστερο, πιο ελπιδοφόρο, ευημερούν και πιο ειρηνικό μέλλον.

Σημειώθηκε η ανάγκη για την εγκαθίδρυση διακυβέρνησης- διατήρηση της ειρήνης των πολιτών, ιδίως με τη δημιουργία ενός μεταβατικού συστήματος δικαιοσύνης και την αποτροπή των προσωπικών ξεκαθαρισμάτων λογαριασμών.

Τονίζεται επίσης η αποκατάσταση της θέσης της Συρίας στις περιφερειακές και διεθνείς πλατφόρμες, στη βάση της αλληλεγγύης, του αμοιβαίου σεβασμού, της κυριαρχίας και των κοινών συμφερόντων.

Όπως επισημαίνεται οι συμμετέχοντες δεσμεύτηκαν επίσης να στηρίξουν τους μηχανισμούς διαλόγου χωρίς αποκλεισμούς που ανακοίνωσε ότι θα δημιουργήσει η συριακή μεταβατική κυβέρνηση έως ότου διεξαχθούν ελεύθερες και δίκαιες εκλογές στη Συρία.

Προάσπιση ανθρωπίνων δικαιωμάτων

Η Διάσκεψη αναγνώρισε και στηρίζει τη συριακή μεταβατική κυβέρνηση στην υφιστάμενη δέσμευσή της για την προάσπιση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και των θεμελιωδών ελευθεριών για όλους τους Σύρους.

Δεσμεύτηκε να παράσχει στη συριακή μεταβατική κυβέρνηση τη στήριξη που χρειάζεται για να διασφαλίσουν ότι οι τρομοκρατικές ομάδες δεν θα μπορέσουν να αποκαταστήσουν ασφαλές καταφύγιο στο συριακό έδαφος, στον αγώνα κατά όλων των μορφών εξτρεμισμού και τρομοκρατίας και να αποτρέψουν την επανεμφάνιση τρομοκρατικών οργανώσεων στο συριακό έδαφος. Ενώ την ίδια στιγμή καταδίκασαν τις τρομοκρατικές πράξεις που εξακολουθούν να διαπράττουν οι εν λόγω ομάδες στη Συρία.

Διασφάλιση κυριαρχίας

Συμφώνησαν ακόμα να διασφαλίσουν την κυριαρχία, την εδαφική ακεραιότητα και την ενότητα της Συρίας, σύμφωνα με τις αρχές του Χάρτη των Ηνωμένων Εθνών, το διεθνές δίκαιο και τα σχετικά ψηφίσματα του ΣΑΗΕ, συμπεριλαμβανομένης της απόφασης 350 (1974) του ΣΑΗΕ για τη συμφωνία αποχώρησης μεταξύ του Ισραήλ και της Συριακής Αραβικής Δημοκρατίας και τη σύσταση της Δύναμης Παρατηρητών Αποχώρησης του ΟΗΕ.

Έμφαση δίνεται και στην ανθρωπιστική βοήθεια και την κινητοποίηση της διεθνούς κοινότητας για την αύξηση του όγκου και του ρυθμού της.

Επιπλέον, σημείωσαν τη σημασία της ταχείας θέσπισης ενός νέου πλαισίου συντονισμού για τη βοήθεια και την ανοικοδόμηση της Συρίας, σε συνέχεια των εργασιών που διεξήχθησαν σήμερα το πρωί στο Παρίσι μεταξύ των διεθνών και πολυμερών δωρητών.

Καταπολέμηση ατιμωρησίας

Στο ίδιο πλαίσιο συμφωνήθηκε η υποστήριξη των προσπαθειών υπό συριακή ηγεσία που διασφαλίζουν τη λογοδοσία και την καταπολέμηση της ατιμωρησίας, καθώς και των προσπαθειών για την επίλυση των υποθέσεων αγνοουμένων Σύρων και ξένων υπηκόων.

Σημαντική επίσης και η δέσμευση να εξετασθεί το ενδεχόμενο να συσταθεί μια μακροπρόθεσμη ομάδα «Υποστήριξης της Συριακής Μετάβασης» για τη διασφάλιση του συνεχούς διαλόγου, τη διατήρηση του στρατηγικού συντονισμού της διεθνούς κοινότητας και την παροχή βοήθειας στον συριακό λαό για την υλοποίηση των νόμιμων προσδοκιών του, τον τερματισμό δεκαετιών διχασμού και απομόνωσης και την οικοδόμηση ενός ειρηνικού, ευημερούντος και σταθερού μέλλοντος.

Μετάβαση χωρίς αποκλεισμούς

Οι συμμετέχοντες επεσήμαναν ότι η προσεχής περίοδος της μετάβασης θα είναι κρίσιμης σημασίας για τη διαφύλαξη των αρχών που αναφέρονται κατωτέρω. Συμφώνησαν να κάνουν ό,τι είναι δυνατόν για να διασφαλίσουν:

Μια ειρηνική, αξιόπιστη, εύρυθμη και ταχεία μετάβαση χωρίς αποκλεισμούς, στο πνεύμα των θεμελιωδών αρχών της απόφασης 2254 του Συμβουλίου Ασφαλείας των Ηνωμένων Εθνών, ώστε να μπορέσει να διαμορφωθεί μια αντιπροσωπευτική και χωρίς αποκλεισμούς διακυβέρνηση που θα εκπροσωπεί όλες τις συνιστώσες της συριακής κοινωνίας και θα περιλαμβάνει τις γυναίκες από την αρχή.

Οι εταίροι της Συρίας κάλεσαν τη συριακή μεταβατική κυβέρνηση να καταρτίσει και να δεσμευτεί για ένα ρεαλιστικό, αλλά σαφές και διαφανές χρονοδιάγραμμα μετάβασης.

Αυτό όπως τονίζεται περιλαμβάνει τη συνταγματική μεταρρύθμιση και τη διοργάνωση ελεύθερων και δίκαιων εκλογών, όταν πληρούνται οι προϋποθέσεις. Οι συμμετέχοντες επαναβεβαίωσαν τον σημαντικό ρόλο που μπορεί να διαδραματίσει ο ΟΗΕ στη στήριξη της πολιτικής μετάβασης της Συρίας και επανέλαβαν την υποστήριξή τους στις προσπάθειες του Ειδικού Απεσταλμένου των Ηνωμένων Εθνών στο θέμα αυτό.

Σεβασμός στην εδαφική ακεραιότητα

Υπογράμμισαν την ανάγκη για αρμονική συνύπαρξη μεταξύ της Συρίας και των γειτόνων της, με βάση τον αμοιβαίο σεβασμό, την κυριαρχία και τον σεβασμό της εδαφικής ακεραιότητας.

Οι συμμετέχοντες υπενθύμισαν ότι το συριακό έδαφος δεν πρέπει να αποτελεί απειλή για καμία χώρα, ούτε να αποτελεί καταφύγιο για τρομοκράτες, όπως ακριβώς και τα εξωτερικά κράτη δεν πρέπει να αποτελούν απειλή για τους Σύρους, ούτε να υποστηρίζουν οποιονδήποτε παράγοντα που μπορεί να αποτελέσει απειλή για τη συριακή κυριαρχία, την ειρήνη και την εδαφική ακεραιότητα.

Τόνισαν τη σημασία της διατήρησης των κερδών που έχουν επιτευχθεί μετά από δέκα χρόνια καταπολέμησης του Ισλαμικού Κράτους, το οποίο εξακολουθεί να αποτελεί σοβαρή απειλή για τη διεθνή ειρήνη και ασφάλεια.

Επιβεβαίωσαν εκ νέου την πρόθεσή τους να αποτρέψουν τη μετακίνηση τρομοκρατών και τρομοκρατικών ομάδων από και προς τη Συρία, λόγω της σοβαρής απειλής που αντιπροσωπεύουν για τη Συρία, τους γείτονές της και την περιοχή.

Ανεκτικότητα

Σημείωσαν την ανάγκη για προώθηση των αρχών της ανεκτικότητας και της ειρηνικής συνύπαρξης και τη λήψη μέτρων για την αντιμετώπιση της ρητορικής μίσους, του ρατσισμού, των διακρίσεων λόγω φύλου και του εξτρεμισμού, σύμφωνα με την απόφαση 2686 του Συμβουλίου Ασφαλείας των Ηνωμένων Εθνών.

Καθώς επίσης και την προάσπιση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και των θεμελιωδών ελευθεριών για όλους.

Σημαντική χαρακτηρίζεται και η αναφορά στη διασφάλιση και ασφαλή καταστροφή των αποθεμάτων χημικών όπλων, σε συνεργασία με τους αρμόδιους φορείς.

Ανθρωπιστική βοήθεια

Οι συμμετέχοντες τόνισαν ότι για τη διασφάλιση των αρχών να διασφαλιστεί μέσω του συντονισμού και της διασύνδεσης με τη συριακή μεταβατική κυβέρνηση, η υποστήριξη της ανεμπόδιστης και διαρκούς ανθρωπιστικής πρόσβασης σε ολόκληρη τη συριακή επικράτεια και της ελεύθερης μετακίνησης των εκτοπισμένων στη χώρα τους.

Ακόμα να διευκολυνθεί η δημιουργία των συνθηκών που είναι απαραίτητες για την εθελοντική και μόνιμη επιστροφή των προσφύγων, συμπεριλαμβανομένης της στήριξης της οικονομικής ανάκαμψης, σύμφωνα με τη θέση του Γραφείου της Ύπατης Αρμοστείας των Ηνωμένων Εθνών για τους Πρόσφυγες σχετικά με τις επιστροφές στη Συρία, και με ιδιαίτερη έμφαση στην ανάκτηση των δικαιωμάτων ιδιοκτησίας.

Σε συντονισμό με τη συριακή μεταβατική κυβέρνηση, τονίστηκε η ανάγκη να εργαστούν για διευκόλυνση της πρόσβασης στις φυλακές και, σύμφωνα με το σχετικό διεθνές δίκαιο, δημιουργία μηχανισμών που εγγυώνται τη λογοδοσία και την καταπολέμηση της ατιμωρησίας, και έναρξη προσπαθειών για την επίλυση των υποθέσεων αγνοουμένων Σύρων και ξένων υπηκόων.

Τα τέσσερα σημεία Γεραπετρίτη για τη Συρία

Αξίζει να σημειωθεί ότι ο Υπουργός Εξωτερικών, Γιώργος Γεραπετρίτης, στην τοποθέτηση του αναφέρθηκε στους τέσσερις πυλώνες που πρέπει να περιλαμβάνει το νέο όραμα για το λαό της Συρίας και τα οποία συμπεριλήφθηκαν στο τελικό ανακοινωθέν.

Αρχικά τόνισε τη ανάγκη για σταδιακή άρση των κυρώσεων, δεύτερον την οικοδόμηση ανθεκτικών θεσμών, τρίτον την ανοικοδόμηση της χώρας και τέταρτον την επιστροφή του ανθρώπινου δυναμικού.

Όσον αφορά τη σταδιακή άρση των κυρώσεων, ο Γεραπετρίτης τόνισε ότι «πρέπει να διασφαλίσουμε πως αυτές οι κυρώσεις δεν θα στοχοποιούν τον λαό. Και, υπό την προϋπόθεση πως οι υποσχέσεις που ακούσαμε σήμερα θα τηρούνται και θα υπόκεινται σε περιοδική επανεξέταση. Οι κυρώσεις πρέπει να αρθούν σταδιακά».

Σημείωσε ότι «οι θεσμοί της Συρίας πρέπει να είναι ανθεκτικοί, να προωθούν σχέσεις καλής γειτονίας και να συμμορφώνονται πλήρως προς το Διεθνές Δίκαιο, περιλαμβανομένου του Διεθνούς Δικαίου της Θάλασσας».

Όπως είπε «πρέπει να υιοθετήσουμε μία βασισμένη σε αρχές και σε διδάγματα, συντονισμένη και πρακτική προσέγγιση σχετικά με την οικοδόμηση ανθεκτικών θεσμών και την ανάπτυξη δυνατοτήτων».

«Δεν αφορά μόνο το νέο Σύνταγμα. Αφορά και τις συνταγματικές αρχές, τον εκλογικό νόμο, την ανεξάρτητη δικαιοσύνη, καθώς και την υιοθέτηση νόμων που εξαλείφουν τις διακρίσεις», σύμφωνα με το Γεραπετρίτη.

Σύμφωνα με τον Υπουργό Εξωτερικών «η τεχνογνωσία αυτή μπορεί να παρασχεθεί και από σημαντικούς οργανισμούς, όπως ο Αραβικός Σύνδεσμος ή τον Απεσταλμένο των Ηνωμένων Εθνών ή ακόμα και την Επιτροπή της Βενετίας, δηλαδή την Ευρωπαϊκή Επιτροπή για τη Δημοκρατία μέσω του Δικαίου του Συμβουλίου της Ευρώπης».

Ανοικοδόμηση και επαναπατρισμός

Αναφερόμενος στην ανοικοδόμηση, ο Γεραπετρίτης χαρακτήρισε «σημαντικό να εξασφαλίσουμε ένα ειδικό ταμείο για την ανοικοδόμηση. Είχα προσωπικά την ευκαιρία να δω πόσο κατεστραμμένη είναι η χώρα. Και είναι σημαντικό να δράσουμε γρήγορα για την αποκατάσταση των βασικών υποδομών, ώστε οι άνθρωποι να μπορούν να ζουν σε ένα βιώσιμο περιβάλλον».

Ενώ τέλος ο Υπουργός Εξωτερικών μίλησε για την ανάγκη ενός συνεκτικού σχεδίου «επαναπατρισμού, διευκόλυνσης επιστροφών και παράλληλα να καλύπτουμε τις ανάγκες των ανθρώπων που βρίσκονται στη Συρία» επισημαίνοντας ότι «πρέπει να υπάρξει ένα κεντρικό και καλά οργανωμένο σχέδιο εθελοντικών επιστροφών, μόλις δημιουργηθούν οι κατάλληλες υποδομές».