Συναγερμός πλανητικής άμυνας για τον αστεροειδή που ίσως απειλήσει τη Γη

Διεθνής ομάδα αστρονόμων έλαβε εκτάκτως άδεια να χρησιμοποιήσει το James Webb, το ισχυρότερο διαστημικό τηλεσκόπιο, για να μελετήσει έναν αστεροειδή που έχει μικρή πιθανότητα να πέσει στη Γη τον Δεκέμβριο του 2032.

Η ανακάλυψη του αντικειμένου 2024 YR4 προκάλεσε κινητοποίηση διεθνών υπηρεσιών, την ώρα που η NASA και η ευρωπαϊκή διαστημική υπηρεσία ESA παρακολουθούν τον βράχο προκειμένου να εκτιμήσουν καλύτερα την πορεία του.

Ο αστεροειδής ανακαλύφθηκε δύο ημέρες μετά τα Χριστούγεννα, όταν προσπέρασε τη Γη σε απόσταση 800.000 χιλιομέτρων. Τον Ιανουάριο η ESA υπολόγιζε την πιθανότητα πρόσκρουσης στο 1,3%, τώρα όμως η NASA την ανεβάζει στο 2,3%, ή μία περίπτωση στις 43. Το νούμερο θα μπορούσε να αλλάξει, ακόμα και να μηδενιστεί, καθώς οι εκτιμήσεις βελτιώνονται.

Ο 2024 YR4 εκτιμάται ότι έχει διάμετρο 40-100 μέτρων, είναι επομένως αρκετά μεγάλος για να καταστρέψει μια ολόκληρη πόλη σε περίπτωση πρόσκρουσης.

Η ζημιά θα μπορούσε να είναι μεγαλύτερη από αυτή που προκάλεσε το «συμβάν της Τουνγκούσκα» το 1908, όταν ένα αντικείμενο 50-60 μέτρων ισοπέδωσε 80 εκατομμύρια δέντρα σε μια έκταση 2.150 τετραγωνικών χιλιομέτρων.

Εκατομμύρια δέντρα ισοπεδώθηκαν στο συμβάν της Τουνγκούσκα το 1908. Η φωτογραφία τραβήχτηκε από την πρώτη αποστολή στην περιοχή το 1929 (Leonid Kulik,)

Όπως ανέφερε η ESA, ο αστεροειδής 2024 YR4 πληροί τα κριτήρια για την ενεργοποίηση δύο υπηρεσιών του OHE, του Διεθνούς Δικτύου Προειδοποίησης για Αστεροειδείς (IAWN) και της Συμβουλευτικής Ομάδας Σχεδιασμού Διαστημικών Αποστολών (SMPAG). Η IAWN, στην οποία προεδρεύει η NASA, είναι αρμόδια για τον συντονισμό των διεθνών φορέων που εμπλέκονται στην παρακολούθηση και τον χαρακτηρισμό αστεροειδών. Η δε SMPAG, στην οποία προεδρεύει η ESA, είναι αρμόδια για την ανταλλαγή πληροφοριών και την κατάρτιση σχεδίων αναχαίτισης της απειλής.

Ακόμα και σε περίπτωση επικείμενης πρόσκρουσης, η ανθρωπότητα ίσως θα είχε περιθώριο αντίδρασης: το 2022, το σκάφος DART της NASA έπεσε με ταχύτητα στον αστεροειδή Δίμορφο και κατάφερε να αλλάξει ελαφρώς την πορεία του. Ήταν η πρώτη δοκιμή πλανητικής προστασίας, μια προσέγγιση που θα μπορούσε να εφαρμοστεί στην περίπτωση μικρών αστεροειδών που απειλούν τη Γη.

Το James Webb θα αφιερώσει τέσσερις ώρες παρατήρησης τον Απρίλιο και τον Μάιο για τη μελέτη του 2024 YR4. Το τηλεσκόπιο μπορεί να δει την υπέρυθρη θερμική ακτινοβολία που εκπέμπει ο βράχος, μέσω της οποίας μπορεί να υπολογιστεί καλύτερα το μέγεθός του.

Οι νέες παρατηρήσεις εγκρίθηκαν εσπευσμένα, καθώς ο 2024 YR4  απομακρύνεται από τη Γη και θα πάψει να είναι ορατός σε μερικούς μήνες. Αν μέχρι τότε δεν έχει προσδιοριστεί με ακρίβεια η πορεία και το μέγεθός του, οι αστρονόμοι θα πρέπει να περιμένουν μέχρι την επανεμφάνισή του το 2028.