Άι Γουέι Γουέι: «Σήμερα αξίζεις μόνο όσο αξίζει η δουλειά σου. Αυτό είναι άρρωστο»

Αν συναντήσετε Άι Γουέι Γουέι, μην του ανοίξετε κουβέντα για τα χρήματα. Ο 67χρονος είναι ένας από τους πιο περιζήτητους καλλιτέχνες στον κόσμο, αλλά δεν ξέρει πόσα έχει στον τραπεζικό του λογαριασμό. Ούτε τον ενδιαφέρει.

«Ο πατέρας μου (ο ποιητής Αι Κινγκ) ζούσε πουλώντας λέξεις. Και ποτέ δεν τον άκουσα να λέει ‘χρήματα’. Δεν έχει σημασία πόσα έχω. Αντίθετα, αυτό που έχει σημασία είναι για τι τα χρησιμοποιώ. Τα επανεπενδύω σχεδόν όλα στα έργα μου. Δεν έχω δικό μου αυτοκίνητο, δεν πηγαίνω σε ακριβά εστιατόρια, δεν έχω σχεδόν καθόλου κοινωνική ζωή. Χρειάζομαι μόνο ό,τι χρειαζόταν ο πατέρας μου: ένα μολύβι και ένα κομμάτι χαρτί. Αυτά είναι τα πιο πολύτιμα υπάρχοντά μου. Και ο χρόνος. Και μια καλή κουβέντα με την οικογένεια και τους φίλους. Όλα τα άλλα είναι άχρηστα».

«Θα είμαι πάντα ένας ξένος, ένας εξόριστος»

Ο πιο διάσημος καλλιτέχνης της Κίνας περνά τις ώρες του τα τέσσερα τελευταία χρόνια σε ένα ηλιόλουστο αγρόκτημα λίγο πιο έξω από τη Λισαβόνα, το πρώτο ακίνητο που αγόρασε ποτέ.

«Είμαι σχεδόν 70 ετών. Έτσι, έπρεπε να επενδύσω σε κάτι, αλλιώς δεν θα το έκανα ποτέ. Στη χώρα μου, κανείς δεν έχει γη- πράγμα για μένα αξιοθαύμαστο». Ωστόσο, αρνείται να αποκαλέσει την Κίνα σπίτι του: «Θα είμαι πάντα ένας ξένος, ένας εξόριστος».

Σε αυτό το κτήμα 17 στρεμμάτων, τον συνοδεύει ένας βοηθός, πέντε γάτες (είχε 40 στο στούντιό του στην Κίνα), δύο πορτογαλικά μαστίφ και ένα πολύχρωμο τουράκο – ένα εξωτικό πουλί από τη Σενεγάλη, που του χάρισε ένα τοπικό κατάστημα κατοικίδιων ζώων – το οποίο συνοδεύει τον Γουέι Γουέι με τα τραγούδια του. Το πουλί ζει σε ένα μεγάλο κλουβί δίπλα στην κουνιστή πολυθρόνα όπου ο καλλιτέχνης διαλογίζεται τα βράδια.

«Αξίζεις μόνο όσο αξίζει η δουλειά σου»

Στην οθόνη του κινητού του ξεχωρίζει μια ασπρόμαυρη εικόνα. «Αυτό είναι το υπόγειο καταφύγιο όπου έζησα τα πρώτα μου χρόνια, όταν ο πατέρας μου από διάσημος διανοούμενος έγινε προδότης, καταδικασμένος σε καταναγκαστικά έργα. Τον ανάγκασαν να καθαρίζει τα κοινοτικά αποχωρητήρια. Είχαμε 6 δολάρια το μήνα και ένα κουτί σπίρτα ανά οικογένεια, για να έχουμε φως, να ζεσταθούμε και να μαγειρέψουμε. Θυμάμαι ότι οι τσέπες μου ήταν γεμάτες τρύπες… αλλά δεν με ένοιαζε, γιατί δεν είχα τίποτα να βάλω μέσα».

Στη συνέχεια, εξήγησε την διαφορά που εντοπίζει σε σχέση με εκείνες τις μέρες και το σήμερα. «Σήμερα, όλοι μιλούν για τα χρήματα… κάτι που θεωρώ, κοινωνικά, πολύ τοξικό. Και, στον κόσμο της τέχνης, ακόμα περισσότερο: αξίζεις μόνο όσο αξίζει η δουλειά σου. Είναι πολύ τρελό, άρρωστο. Αλλά αυτή είναι η ανθρώπινη φύση».

Ο Αι Γουέι Γουέι έχει κάνει την πολιτική καταγγελία κύριο σκοπό του, αλλά δεν θεωρεί τον εαυτό του ακτιβιστή. «Χρησιμοποιείτε αυτή τη λέξη μόνο στη Δύση», γελάει. «Στη χώρα μου, δεν υπάρχει σαφής όρος που να ορίζει ανθρώπους σαν εμένα. Μας αποκαλούν απλώς ‘ταραχοποιούς’».

«Ενεργώ ως εκπρόσωπος εκατομμυρίων υποεκπροσωπούμενων ανθρώπων, στους οποίους δεν δίνεται φωνή», είπε ο καλλιτέχνης.

«Αν μπορώ να το αποφύγω, δεν πηγαίνω καν στα δικά μου εγκαίνια»

Κι αν νομίζετε πως ο Γουέι Γουέι κινείται από γκαλερί σε γκαλερί κι από έκθεση σε έκθεση με σκοπό να παρακολουθεί τον κόσμο της τέχνης, τότε κάνετε λάθος. Ο καλλιτέχνης προτιμά, λέει, να διατηρεί απόσταση από τα καλλιτεχνικά δρώμενα εν γένει, καθώς αυτό τον βοηθά να να επικεντρώνεται στο έργο του.

«Δεν έχω ελεύθερο χρόνο. Δεν πηγαίνω ποτέ διακοπές ή ταξίδι για αναψυχή. Δεν πηγαίνω καν σε μουσεία. Αν μπορώ να το αποφύγω, δεν πηγαίνω καν στα δικά μου εγκαίνια».

*Πηγή: El Pais English