Πέντε μουσικές διασκευές που χρωστάνε την επιτυχία τους στην θρυλική Ρομπέρτα Φλακ

Σε μια συναυλία στη Νέα Υόρκη το 1997, η Ρομπέρτα Φλακ αναφέρθηκε στη φωνή της ως «ευλογημένο όργανο». Για γενιές ακροατών, η φωνή της, ήταν πράγματι αυτό – μια μαγευτική δύναμη που μπορούσε να είναι δροσερή, ή πολυτελής, ή να διογκώνεται με υποβλητική δύναμη, συχνά στο ίδιο τραγούδι – ένα ταξίδι σε τόπους μαγευτικούς και οριακά εξωκοσμικούς.

Η Φλακ, που πέθανε τη Δευτέρα σε ηλικία 88 ετών, ξεκίνησε την καριέρα της ως δασκάλα με γερές βάσεις τόσο στην κλασική μουσική όσο και στο τραγούδι της εκκλησίας. Κατέληξε μια από τις κορυφαίες φωνές της δεκαετίας του 1970, σημειώνοντας πολλαπλές επιτυχίες Νο1 που την καθιέρωσαν ως αστέρι της pop-soul μουσικής, ικανή να εντυπωσιάσει τόσο τους ακροατές του ραδιοφώνου όσο και τους κριτικούς.

Ήταν μια «μάγισσα» της μουσικής διασκευής. Η πρώτη της επιτυχία, το «The First Time Ever I Saw Your Face», ήταν αρχικά μια folk μπαλάντα του Γιούαν Μακόλ. Η ηχογράφησή της από την Πέγκι Σίγκερ το 1957 είναι μια ζωηρή εκδοχή μελωδικής ακουστικής κιθάρας – ένα κλασικό παράδειγμα του είδους των ανέμελων-τραγουδιστικών μελωδιών της πρώιμης αναβίωσης της φολκ. Στα χέρια της Φλακ, όμως, είναι ένας βραδύς ερωτισμός, με ένα ελεγχόμενο εύρος φωνητικών δυναμικών που κινείται από τον ντελικάτο ψίθυρο σε ένα είδος δύναμης που μοιάζει με σαρκική ανάμνηση.

Το 1973 επιστρέφει ξανά με μια ακόμη διασκευή, αυτή του «Killing Me Softly With His Song». Η Φλακ είχε κάνει τα μαγικά της και το αξέχαστο τραγούδι μετατράπηκε σε μια ρυθμική ωδή στην αρμονία. Δύο δεκαετίες αργότερα, η Λόριν Χιλ και οι Fugees άλλαξαν ξανά τη μορφή του με το δικό τους remake.

Με αυτά τα κομμάτια, η Φλακ έγινε η πρώτη καλλιτέχνιδα που κέρδισε τον δίσκο της χρονιάς στα βραβεία Grammy δύο συνεχόμενες φορές, με το «The First Time» να κερδίζει το 1973 και το «Killing Me Softly» το 1974.

Αυτές είναι μόνο δύο από τις πιο γνωστές ηχογραφήσεις της Φλακ, σε μια καριέρα που περιλάμβανε επίσης συνεργασίες με τραγουδιστές όπως ο Ντόνι Χάθαγουεϊ  και ο Πίμπο Μπράισον, ενώ αργότερα το ανήσυχο καλλιτεχνικό πνεύμα της μπορούμε με βεβαιότητα να πούμε ότι ανέβασε τα στάνταρ της τζαζ μουσικής στα ύψη.

Ακολουθούν πέντε αξέχαστες επιτυχίες της.

 «The First Time Ever I Saw Your Face» (1969)

Αν και θα χρειαστούν σχεδόν τρία χρόνια για να γίνει επιτυχία αυτό το κομμάτι από το ντεμπούτο άλμπουμ της Φλακ εισήγαγε όλα τα στοιχεία του μεγαλείου της ως τραγουδίστριας. Μετατρέποντας μια folk μπαλάντα του Γιούαν Μακόλ σε ένα ερωτικό κάλεσμα, η Φλακ παίζει με τις αρμονίες της φωνής της με αξιοθαύμαστη λεπτότητα, αφήνοντάς την να διογκωθεί από ένα σχεδόν ψίθυρο σε μια κραυγή που φτάνει να αποκαλύπτει ένα βαθύ πάθος μέσα της.

Πήγε στο Νο. 1 και έγινε το κορυφαίο τραγούδι του 1972.

«Compared to What» (1969)

Το πρώτο της single ήταν ένα τραγούδι διαμαρτυρίας. Γραμμένο από τον Τζιν Μακντάνιελς, και νωρίτερα ηχογραφημένο από τον Λες Μακκάν – τον πιανίστα της τζαζ που ανακάλυψε τη Φλακ και την έφερε στην Atlantic Records – το «Compared to What» έχει ένα σωστό soul-jazz groove και στίχους όπως «The president, he’s got his war/Folks don’t know just what it’s for».

Οι ραψωδικές φωνητικές ικανότητες της Φλακ ήταν πλέον γεγονός.

«Will You Still Love Me Tomorrow» (1971)

Μέχρι τη στιγμή που η Φλακ κυκλοφόρησε τη δική της διασκευή αυτού του κλασικού τραγουδιού των Shirelles, στα τέλη του 1971, η Κάρολ Κινγκ (η οποία έγραψε το τραγούδι με τον Τζέρι Γκόφιν) είχε ήδη κάνει τη δική της slow εκδοχή στο LP της «Tapestry».

Ήταν η ερμηνεία της Φλακ όμως αυτή που «στοίχειωσε» κάθε στιγμή που μουρμουράμε το τραγούδι στο μπάνιο ή την κουζίνα μας ενώ ακούμε στο μυαλό μας αυτή τη λεπτή ενορχήστρωση στο πιάνο να παίζει σε επανάληψη σαν να ονειρευόμαστε με τα μάτια ανοιχτά.

 «Freedom Song» (1971)

Το 1971, η Φλακ εμφανίστηκε σε ένα φεστιβάλ για την Ημέρα Ανεξαρτησίας στη Γκάνα, μαζί με τους Ίκε και Τίνα Τερνερ, τους Staple Singers, τον Ουίλσον Πίκετ και τον Σαντάνα. Η a cappella εκδοχή της του πνευματικού «Oh Freedom» είναι ένα καρδιοχτύπι, μια εκστατική προσευχή που μας μεταφέρει στο πιο απελευθερωτικό παραμύθι του κόσμου.

«Killing Me Softly With His Song» (1973)

Άλλη μια αναπάντεχη επιλογή τραγουδιού που η Φλακ μετέτρεψε πλήρως σε μια τεράστια, χαρακτηριστική επιτυχία. Συνάντησε το φολκικό πρωτότυπο της Λόρι Λίμπερμαν ενώ βρισκόταν σε ένα αεροπλάνο, ενώ στη συνέχεια επεξεργάστηκε τη δομή των συγχορδιών και πρόσθεσε ένα απογειωτικό ιντερλούδιο, μετατρέποντας το κομμάτι σε μια ψυχική «Οδύσσεια».

Το δοκίμασε σε μια συναυλία με τον Κουίνσι Τζόουνς, ο οποίος της είπε: «Ρο, μην ξανατραγουδήσεις αυτό το τραγούδι μέχρι να το ηχογραφήσεις», όπως ανακάλεσε κάποτε η Φλακ, σύμφωνα με τους New York Times.

Η ηχογράφηση, όταν πλέον συνέβη, έγινε η δεύτερη Νο. 1 επιτυχία της, και πήρε άλλη μια ώθηση όταν οι Fugees διασκεύασαν το κομμάτι το 1996.

*Πηγή: The New York Times, Κεντρική Φωτογραφία: Ο πρώην πρόεδρος της Νότιας Αφρικής Νέλσον Μαντέλα αγκαλιάζει την Αμερικανίδα τραγουδίστρια της τζαζ Ρομπέρτα Φλακ στις 28 Ιουλίου 1999 στην κατοικία του στο Γιοχάνεσμπουργκ. Η Φλακ παραμένει στη Νότια Αφρική για αρκετές συναυλίες, Πηγή: EPA PHOTO/AFP/YOAV