Όσα γνωρίζουμε για τη ληστεία της χρυσής λεκάνης του Μαουρίτσιο Κατελάν αξίας 6 εκατομμυρίων ευρώ

Η περιβόητη χρυσή λεκάνη του Ιταλού καλλιτέχνη Μαουρίτσιο Κατελάν κλάπηκε από το Ανάκτορο Μπλένχαϊμ (η γενέτειρα του Ουίνστον Τσόρτσιλ), στο Ηνωμένο Βασίλειο, το 2019 σε μια επιδρομή που διήρκεσε μόλις πέντε λεπτά, δήλωσε ο κατήγορος νωρίτερα αυτή την εβδομάδα στη δίκη τριών ανδρών που κατηγορούνται για την κλοπή.

Η πλήρως λειτουργική χρυσή τουαλέτα 18 καρατίων του Κατελάν (Αμερική, 2016) αφαιρέθηκε από μια έκθεση έργων του Ιταλού καλλιτέχνη στο αρχοντικό του 18ου αιώνα τον Σεπτέμβριο του 2019. Η τουαλέτα ήταν ασφαλισμένη για 4,8 εκατομμύρια λίρες (περίπου 5.800.000 ευρώ).

«Ποιος είναι τόσο ηλίθιος για να κλέψει μια τουαλέτα;»

Ο Μάικλ Τζόουνς, 39 ετών, δικάζεται στο Oxford Crown Court με την κατηγορία της διάρρηξης, για την οποία έχει δηλώσει αθώος. Ο Φρεντ Ντόε, 36 ετών, και ο Μπόρα Γκουτσούκ, 40 ετών, κατηγορούνται για συνωμοσία με σκοπό τη μετατροπή ή τη μεταβίβαση κλοπιμαίων, δηλαδή χρυσού, την οποία αρνούνται. Ένας τέταρτος άνδρας, ο Τζέιμς Σιν, 39 ετών, έχει προηγουμένως δηλώσει ένοχος για διάρρηξη. Η δίκη αναμένεται να διαρκέσει τέσσερις εβδομάδες.

«Σε αυτή την περίπτωση, ο τίτλος ήρθε μετά [το έργο] και ήταν θέμα προσπάθειας αποδόμησης του αντικειμένου»

Ο εισαγγελέας Τζούλιαν Κρίστοφερ δήλωσε: «Η διάρρηξη σχεδιάστηκε προσεκτικά και πραγματοποιήθηκε γρήγορα. Οι άνδρες, πέντε από αυτούς που φαίνεται ότι συμμετείχαν, εισήλθαν μέσα από κλειδωμένες πύλες στους χώρους του παλατιού Μπλένχαϊμ λίγο πριν από τις 5 το πρωί με δύο κλεμμένα οχήματα, ένα φορτηγό Isuzu και ένα VW Golf. Συνολικά πέρασαν μόλις πέντε λεπτά στο κτίριο. Είναι σαφές ότι μια τόσο τολμηρή επιδρομή δεν θα ήταν δυνατή χωρίς πολλή προετοιμασία».

Φωτογραφία: Wikimedia Commons

Σύμφωνα με τον Κρίστοφερ, ο Τζόουνς φέρεται να επισκέφθηκε το παλάτι δύο φορές τις εβδομάδες που προηγήθηκαν της κλοπής, μία φορά πριν η λεκάνη εκτεθεί και μία φορά αφού το κομμάτι είχε εγκατασταθεί και λειτουργούσε πλήρως ως έκθεμα. Πρόσθεσε ότι η λεκάνη δεν ανακτήθηκε ποτέ και φαίνεται να έχει χωριστεί σε μικρότερες ποσότητες χρυσού. Δύο από τους άνδρες χρησιμοποιούσαν το «αυτοκίνητο» ως κωδική λέξη για τον κλεμμένο χρυσό και ήρθαν σε επαφή με έναν κοσμηματοπώλη του Hatton Garden, δήλωσε ο Κρίστοφερ.

Ο Κατελάν δήλωσε στους New York Times μετά τη ληστεία: «Θέλω να είμαι θετικός και να πιστεύω ότι η ληστεία είναι ένα είδος δράσης εμπνευσμένης από τον Ρομπέν των Δασών. Μακάρι να ήταν μια φάρσα».

«Ποιος είναι τόσο ηλίθιος για να κλέψει μια λεκάνη;» είπε.

Ωστόσο είχε «ξεχάσει για ένα δευτερόλεπτο ότι ήταν φτιαγμένη από χρυσό», όπως πρόσθεσε.

«Δεν είμαι εγώ αυτός που έχει το δικαίωμα να πει [περί τίνος πρόκειται]»

Το μουσείο Guggenheim συνέδεσε το νόημα του έργου με την καριέρα του Ντόναλντ Τραμπ, γράφοντας τον Σεπτέμβριο του 2016 ότι «η αισθητική αυτού του “θρόνου” δεν θυμίζει τίποτα τόσο πολύ όσο την επιχρυσωμένη υπερβολή των κτηματομεσιτικών επιχειρήσεων και των ιδιωτικών κατοικιών του Τραμπ».

Ο ίδιος ο Κατελάν αρνήθηκε να δώσει μια ερμηνεία του έργου του, το οποίο συνέλαβε πριν από την υποψηφιότητα του Τραμπ. Ο ίδιος είπε ότι η σύνδεση με τον Τραμπ είναι «ένα άλλο επίπεδο, αλλά δεν θα πρέπει να είναι το μοναδικό».

«Δεν είμαι εγώ αυτός που έχει το δικαίωμα να πει [περί τίνος πρόκειται]», είπε ο καλλιτέχνης. Όσον αφορά τον τίτλο, σημείωσε: «Σε αυτή την περίπτωση, ο τίτλος ήρθε μετά [το έργο] και ήταν θέμα προσπάθειας αποδόμησης του αντικειμένου». Ξεχωριστά, είπε, ο τίτλος και το έργο δεν σήμαιναν τίποτα. «Μαζί, έχουν νόημα».

View this post on Instagram

A post shared by @art_as_chairs

Το έργο έχει επίσης περιγραφεί ως μια ερμηνεία του γλυπτού «Κρήνη» του Μαρσέλ Ντουσάμπ του 1917.

Ο κριτικός τέχνης του Guardian Τζόναθαν Τζόουνς, χρησιμοποιώντας το έργο στο Παλάτι Μπλένχαϊμ, εκτίμησε ότι αισθάνθηκε: «Σαν να κατουράς πάνω σε πορσελάνη. Αλλά εδώ, ανάμεσα σε όλες τις φωτογραφίες του νεαρού Ουίνστον, είναι επίσης σαν να κατουράς πάνω στη βρετανική ιστορία».

Μάλιστα, θεώρησε ότι το γλυπτό θυμίζει τα μαλλιά του τότε πρωθυπουργού Μπόρις Τζόνσον.

*Με πληροφορίες από: The Art Newspaper | Guggenheim