Έκθεση Ινστιτούτου V-Dem: Η Δημοκρατία σε πτώση στην Ελλάδα

Δυστυχώς πληθαίνουν οι εκθέσεις από οργανισμούς και θεσμικά όργανα του εξωτερικού που καταλήγουν στο ίδιο συμπέρασμα: ότι παρατηρείται σταδιακή υποβάθμιση της ποιότητας της Δημοκρατίας  στην Ελλάδα επί των ημερών της διακυβέρνησης της χώρας από τον Κυριάκο Μητσοτάκη. Το ίδιο καταγράφει και η έκθεση του ινστιτούτου V-Dem του πανεπιστημίου του Γκέτεμποργκ που βγαίνει σε ετήσια βάση.

Εκθέσεις-χαστούκια

Μόλις πριν ένα χρόνο το Ευρωκοινοβούλιο με συντριπτική πλειοψηφία είχε εγκρίνει την έκθεση της επιτροπής Libe για την καταπάτηση του κράτους Δικαίου στην Ελλάδα, ενώ είχε προηγηθεί και το σχετικό ψήφισμα που αφορούσε σε καταδίκη της χώρας για το κράτος Δικαίου και την ελευθερία του Τύπου. Λίγο καιρό αργότερα η έκθεση του State Department έλεγε σχεδόν τα ίδια, κατακεραυνώνοντας την κυβέρνηση για το κράτος Δικαίου, τις υποκλοπές και τα ανθρώπινα δικαιώματα.

Η έκθεση του V-Dem

Το νέο «χτύπημα» ήρθε από το Ινστιτούτο V-Dem του Γκέτεμποργκ, όπου στην έκθεσή του αναδεικνύει την Ελλάδα ως τη μοναδική χώρα στη Δυτική Ευρώπη και τη Βόρεια Αμερική που ρέπει προς τον αυταρχισμό από το 2019 και μετά.

Στην έκθεση σημειώνεται ότι η χώρα δεν ανήκει στις λεγόμενες «φιλελεύθερες δημοκρατίες», αλλά στις «εκλογικές δημοκρατίες», με τα περιστατικά αυταρχισμού να αυξάνονται, ενώ για το 2024 μάς φέρνει ως παράδειγμα μαζί με το Περού και το Μεξικό αναφέροντας χαρακτηριστικά πως «φαίνεται χωρίς αμφιβολία πως σε αυτές τις τρεις χώρες η δημοκρατία είναι ευάλωτη».

Αυταρχισμός από το 2019

Ειδικότερα για την Ελλάδα, το Ινστιτούτο αναφέρει πως «ο αυταρχισμός στην Ελλάδα άρχισε να σημειώνεται από το 2019 όταν η κυβέρνηση Μητσοτάκη σταδιακά αποδυνάμωσε το κράτος δικαίου και επιτέθηκε στην ελευθερία του Τύπου. Η κυβέρνηση παγίδευσε ηγέτες της αντιπολίτευσης, δημοσιογράφους, ακόμα και μέλη της ίδιας της κυβέρνησης, κάτι που αποκαλύφθηκε το 2022».

»Ο Μητσοτάκης και το κόμμα του, η Νέα Δημοκρατία, εξασφάλισαν την απόλυτη πλειοψηφία στις εκλογές του 2023, ενώ τρία νέα εθνικιστικά ακροδεξιά κόμματα (Σπαρτιάτες, Ελληνική Λύση και Νίκη) κατέλαβαν συνολικά 34 έδρες, διαβρώνοντας περαιτέρω τη δημοκρατική δέσμευση στο κομματικό σύστημα. Ωστόσο, οι εκλογές για το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο το 2024 επέφεραν σοβαρή τιμωρία για τη Νέα Δημοκρατία, η οποία κατέγραψε το χαμηλότερο ποσοστό της σε 15 χρόνια».

Ισότητα και ελευθερίες

Aξίζει να σημειωθεί πως η χώρα μας κατατάσσεται στην 49η θέση παγκοσμίως μεταξύ 179 κρατών, ενώ η έκθεση εστιάζει στους περιορισμένους ελέγχους στην εκτελεστική εξουσία από τη Βουλή και τη Δικαιοσύνη, όπως και στην ανεπάρκεια της διασφάλισης των  ατομικών ελευθεριών και της ισότητας απέναντι στον νόμο.

Εν πολλοίς η έκθεση του V-Dem σε ό,τι αφορά στην Ελλάδα επαναλαμβάνει -προς το χειρότερο- ευρήματα που είχε αναδείξει σε αντίστοιχες εκθέσεις του τα προηγούμενα χρόνια.

Υποχωρεί η Δημοκρατία

Τα γενικότερα ευρήματα είναι εξαιρετικά ανησυχητικά για την πορεία της Δημοκρατίας ως πολιτεύματος στον κόσμο. Σύμφωνα με την έκθεση για πρώτη φορά εδώ και δύο δεκαετίες, οι αυταρχικές χώρες (91) υπερτερούν αριθμητικά των δημοκρατιών (88). Την ίδια ώρα οι φιλελεύθερες δημοκρατίες αποτελούν το λιγότερο συχνό πολίτευμα στον κόσμο, με μόλις 29 χώρες να κατατάσσονται στην εν λόγω κατηγορία. Για την Ιστορία, οι πιο δημοκρατικές χώρες του κόσμου σύμφωνα με την έκθεση είναι η Δανία, η Εσθονία, η Ελβετία, η Σουηδία, η Νορβηγία, η Ιρλανδία, η Τσεχία, η Νέα Ζηλανδία, η Αυστραλία και το Βέλγιο.