Στον τόπο μας κάποια πράγματα είναι ιερά. Ένα από αυτά είναι το δικαίωμα της οικογένειας να νεκροφιλήσει τον δικό της άνθρωπο. Να τον κηδέψει κανονικά. Να τον αποχαιρετήσει. Να μπορεί να πηγαίνει στο μνήμα και να ανάβει το καντήλι.

Γι’ αυτό ήταν πάντα τραύμα να μην μπορείς να νεκροφιλήσεις τον άνθρωπό σου. Πένθος παραπάνω βαρύ πάντα στις οικογένειες των ναυτικών που χάθηκαν στη θάλασσα ή των φαντάρων στον πόλεμο. Εξ ου και η προσπάθεια συχνά να γίνουν ταυτοποιήσεις έστω και με καθυστέρηση.

Γι’ αυτό και πάντα στους άγραφους ηθικούς κώδικες αυτού του τόπου ήταν κρίμα μεγάλο και έγκλημα βαρύ να στερήσεις από την οικογένεια τον νεκρό.

Και φαίνεται πώς αυτό έγινε σε αρκετές περιπτώσεις στον Εμφύλιο και μας το θυμίζουν, τραγικά, οι ανακαλύψεις ομαδικών τάφων στην περιοχή των Συκεών στη Θεσσαλονίκη, κοντά σε ιστορικούς τόπους εκτελέσεων κομμουνιστών κατά τα χρόνια του Εμφυλίου.

Ότι είναι εκτελεσμένοι του Εμφυλίου είναι κάτι για το οποίο μάλλον δεν υπάρχει αμφιβολία γιατί υπάρχει το χαρακτηριστικό ίχνος στα κρανία από τη χαριστική βολή (σε αντίθεση με την εικόνα από τις ταινίες, η απλή βολή του αποσπάσματος δεν αρκούσε και χρειαζόταν η χαριστική βολή από το πιστόλι του επικεφαλής).

Η ανακάλυψη αυτή ρίχνει ένα φως παραπάνω στη βαναυσότητα του «κράτους των εθνικοφρόνων» και της παράταξης των νικητών του Εμφυλίου.

Γιατί εάν όντως μιλάμε για νεκρούς του Εμφυλίου μιλάμε για νεκρούς από ομαδικές εκτελέσεις που συνήθως ακολουθούσαν τις μεγάλες ομαδικές καταδίκες στα έκτακτα στρατοδικεία. Που οι θάνατοί τους ακολουθούσαν δικαστική απόφαση αλλά το κράτος θεώρησε σε αυτές τις περιπτώσεις ότι δεν έπρεπε να δώσει στις οικογένειες το δικαίωμα του θρήνου. Σαν να ήθελε να προσθέσει μια επιπλέον προβολή στο ούτως ή άλλως βαρύ πλήγμα.

Και μην μου πείτε ότι ήταν Εμφύλιος νεκρούς είχαμε και από τα δύο στρατόπεδα. Ναι, είχαμε και ο Εμφύλιος ήταν η πιο αιματηρή σύγκρουση της νεώτερης Ελλάδας.

Όμως, αυτοί οι άνθρωποι κατά βάση εκτελέστηκαν γιατί ανήκαν στην παράταξη των ηττημένων, γιατί ήταν οργανωμένοι σε οργανώσεις που αποτέλεσαν την ραχοκοκαλιά της Εθνικής Αντίστασης, γιατί επέλεξαν να ασπαστούν μια ιδεολογία που ορίζοντά της είχε την κοινωνική απελευθέρωση και όχι τη γκρίζα και αυταρχική πραγματικότητα της μετεμφυλιακής Ελλάδας, τότε που ο χωροφύλακας ήταν άρχοντας και ο συνταγματάρχης βασιλιάς. Τότε που ένα καθεστώς αυταρχικό και στον πυρήνα του αντιδημοκρατικό στο όνομα του να κρατήσει την Ελλάδα «στη σωστή πλευρά της ιστορίας» δεν είχε πρόβλημα να δολοφονεί, να φυλακίζει, να εξορίζει το μέλλον της χώρας.

Και που δεν είχε πρόβλημα να στερεί από οικογένειες το ιερό δικαίωμα να νεκροφιλήσουν τους ανθρώπους τους.

Headlines