Τα επόμενα βήματα για το Κυπριακό – Στόχος να μείνει ζωντανή η διαδικασία

Ως μία συνάντηση που είχε βασικό στόχο να διασωθεί η διαδικασία για το Κυπριακό, χωρίς προσδοκίες για άλματα, περιγράφεται από διπλωμάτες και αναλυτές η άτυπη πενταμερής συνάντηση για το Κυπριακό. Η συνάντηση πραγματοποιήθηκε στο Παλάτι των Εθνών, την έδρα των Ηνωμένων Εθνών στη Γενεύη.

Την πενταμερή για το Κυπριακό συγκάλεσε ο ΓΓ του ΟΗΕ, Αντόνιο Γκουτέρες, σε μία προσπάθεια να καταγράψει πρόοδο και να αναζωογονήσει τη διαδικασία η οποία από το Κραν Μοντανά το 2017 και μετά βρισκόταν σε πλήρες αδιέξοδο. Ενώ και τουρκικές πηγές τόνιζαν στο in ότι ήταν μία συνάντηση που δεν πήγε άσχημα.

Οι προσπάθειες της Αθήνας

Αξίζει να σημειωθεί ότι και η Αθήνα διά του απευθείας διαύλου επικοινωνίας που έχει ο Γιώργος Γεραπετρίτης με το Χακάν Φιντάν, έπαιξε το δικό της ρόλο, ώστε να ενισχυθεί η προσπάθεια η διαδικασία για το Κυπριακό να επανακκινήσει και να φτάσουμε στην πενταμερή της Γενεύης.

Η συνάντηση που ξεκίνησε την Δευτέρα με ένα δείπνο «κοινωνικού χαρακτήρα», όπως το χαρακτήρισε ο ΓΓ του ΟΗΕ, Αντόνιο Γκουτέρες και χωρίς επί της ουσίας συζήτηση για το Κυπριακό, ολοκληρώθηκε με θετικά μηνύματα την Τρίτη για Μέτρα Οικοδόμησης Εμπιστοσύνης, διορισμό νέου προσωπικού απεσταλμένου του ΓΓ του ΟΗΕ για το Κυπριακό, αλλά και νέα πολυμερή διάσκεψη τον Ιούλιο.

Σύμφωνα με πληροφορίες εάν υπάρξει συμφωνία των μερών δεν αποκλείεται καθήκοντα προσωπικού απεσταλμένου του ΓΓ του ΟΗΕ, να συνεχίσει να εκτελεί η η Μαρία Άνχελα Ολγκίν Κουεγιάρ.

Ένα βήμα εμπρός λέει ο Γκουτέρες

Σύμφωνα με τις ανακοινώσεις του Αντόνιο Γκουτέρες, κατά την πενταμερή συμφωνήθηκαν το άνοιγμα τεσσάρων σημείων διέλευσης, η αποναρκοθέτηση, δημιουργία τεχνικής επιτροπής για τη νεολαία, πρωτοβουλίες για το περιβάλλον και την κλιματική αλλαγή, συμπεριλαμβανομένων των επιπτώσεων στις περιοχές εξόρυξης, ηλιακή ενέργεια στη νεκρή ζώνη και αποκατάσταση των νεκροταφείων.

«Σήμερα ήταν μια ακόμη προσπάθεια να βρεθεί ένας δρόμος προς τα εμπρός», τόνισε ο Γκουτέρες, σημειώνοντας πως οι συζητήσεις «διεξήχθησαν σε εποικοδομητική ατμόσφαιρα, με τις δύο πλευρές να επιδεικνύουν σαφή δέσμευση για πρόοδο και συνέχιση του διαλόγου».

Όπως ανέφερε ο ΓΓ του ΟΗΕ «συμφωνήσαμε να έχουμε με αυτή τη μορφή την επόμενη συνάντηση στα τέλη Ιουλίου και θα διορίσω έναν προσωπικό απεσταλμένο για να προετοιμάσει τα επόμενα βήματα».

Θέλοντας να στείλει δε το μήνυμα μίας εποικοδομητικής συνάντησης επεσήμανε ότι από το Κραν Μοντάνα από το 2017 μέχρι σήμερα, «δεν υπήρξε πραγματική πρόοδος σε καμία πτυχή», ωστόσο «σήμερα, υπήρξε ουσιαστική πρόοδος».

Εξέφρασε δε την ελπίδα «τα μέτρα οικοδόμησης εμπιστοσύνης ή οι πρωτοβουλίες για την οικοδόμηση εμπιστοσύνης, σε συνδυασμό με την απόφαση να υπάρξει πολύ σύντομα μια επόμενη συνάντηση και την αποδοχή από όλους του διορισμού ενός [προσωπικού] απεσταλμένου για την Κύπρο για την προετοιμασία των επόμενων βημάτων, καταδεικνύει την αίσθηση δέσμευσης και την αίσθηση του επείγοντος που πιστεύω ότι ήταν εξαιρετικά σημαντική. Πρόκειται για μια νέα ατμόσφαιρα».

Ικανοποιημένος ο Χριστοδουλίδης

Ικανοποίηση για το αποτέλεσμα της διευρυμένης συνάντησης για το Κυπριακό εξέφρασε από την πλευρά του και ο Πρόεδρος της Κυπριακής Δημοκρατίας, Νίκος Χριστοδουλίδης σε δηλώσεις του.

«Σήμερα έγινε ένα πρώτο σημαντικό θετικό βήμα προς την κατεύθυνση της επανέναρξης των συνομιλιών. Αυτός είναι ο μεγάλος στόχος, δεν είμαστε ακόμη εκεί, αλλά επαναλαμβάνω ότι από το 2017 έγινε ένα πρώτο σημαντικό βήμα», δήλωσε ο Χριστοδουλίδης.

Ο Κύπριος Πρόεδρος αναφερόμενος σε αυτά που κρατά από τη Γενεύη αναφέρθηκε σε τρία θέματα:

-Την απόφαση του ΓΓ του ΟΗΕ για διορισμό ενός προσωπικού απεσταλμένου που θα αγγίξει και το θέμα που είναι ο μεγάλος μας στόχος της επανέναρξης των συνομιλιών στη βάση του συμφωνημένου πλαισίου.

– Την απόφαση ότι στα τέλη Ιουλίου θα γίνει μια νέα συνάντηση αυτής της διευρυμένης μορφής για να εξετάσει την πρόοδο που θα έχει επιτευχθεί.

– Και τρίτον, την κοινή επιστολή της προέδρου της Ευρωπαϊκής Επιτροπής και του προέδρου του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου προς το Γενικό Γραμματέα του ΟΗΕ με κοινοποίηση τόσο στον ίδιο όσο και στον τουρκοκύπριο ηγέτη, Ερσίν Τατάρ.

Σημαντικό το ότι το Κυπριακό βρίσκεται στην αιχμή της ατζέντας του ΟΗΕ

«Είναι εξαιρετικά σημαντικό το γεγονός ότι αυτή τη στιγμή το Κυπριακό βρίσκεται στην αιχμή της ατζέντας του Οργανισμού Ηνωμένων Εθνών. Θα υπάρξει συνέχεια στις άτυπες συναντήσεις, τόσο διμερώς, όσο και με το format της πενταμερούς» ανέφερε από την πλευρά του ο Υπουργός Εξωτερικών, Γιώργος Γεραπετρίτης, ο οποίος επεσήμανε και την απόφαση για νέα πενταμερή στο τέλος Ιουλίου.

Όπως ανέφερε χαρακτηριστικά «αντιλαμβανόμαστε ότι, παρά το γεγονός ότι η θέση της τουρκοκυπριακής πλευράς βρίσκεται σε άλλη γραμμή σε σχέση με το πλαίσιο, το οποίο καθορίζουν τα Ψηφίσματα του Συμβουλίου Ασφαλείας του Οργανισμού Ηνωμένων Εθνών, είναι εξαιρετικά σημαντικό να υπάρξει ο διάλογος για την οικοδόμηση της εμπιστοσύνης. Η μόνη λύση είναι η επανένωση του νησιού».

Σύμφωνα με αρμόδιες πηγές κατά την συνεδρίαση της ολομέλειας της πενταμερούς, η κάθε πλευρά δεν ξέφυγε από τις πάγιες θέσεις της ωστόσο πραγματικά φάνηκε διάθεση να υπάρξουν μικρά βήματα κινητικότητας. Ακόμα και αν δεν κατέστη δυνατό να γίνει τέτοια πρόοδος που να επιτρέψει επανεκκίνηση των επί της ουσίας διαπραγματεύσεων για το Κυπριακό.

Οι επόμενοι τέσσερις μήνες θα δείξουν εάν μπορεί να επιτευχθεί πρόοδος στα συμφωνηθέντα, που αποτελούν μικρά αλλά σημαντικά βήματα.

Η περίπτωση Ερχιουμάν

Αξίζει να σημειωθεί ότι το 2025 είναι χρονιά «εκλογών» για τα κατεχόμενα και οι αποφάσεις της Τουρκίας για το ποιον θα αποφασίσουν να υποστηρίξουν τελικά θα δείξουν και την κατεύθυνση που θα ακολουθήσουν στο Κυπριακό.

Ο Τουφάν Ερχιουμάν πρόεδρος του Ρεπουμπλικανικού Τουρκικού Κόμματος, εμφανίζεται πιο διαλλακτικός από τον Ερσίν Τατάρ στο Κυπριακό και αναμένεται να αποτελέσει έναν ηγέτη που ενδεχομένως θα δώσει περισσότερα εφόδια στην Τουρκία να κερδίσει στο blame game. Οι «εκλογές» στα κατεχόμενα αναμένονται μέχρι τον Οκτώβριο και η στάση της Άγκυρας αναμένεται να συνδεθεί και με την προσπάθεια της για αναβάθμιση των σχέσεων της με την ΕΕ.

Σε κάθε περίπτωση πάντως όπως επισημαίνουν διπλωματικές πηγές στην Αθήνα, σε αυτή τη γεωπολιτική συγκυρία δεν επιτρέπεται σε κανένα να αφήσει την προσπάθεια για το Κυπριακό να «πεθάνει», δεδομένων των κινδύνων που αναδύονται στην περιοχή τόσο λόγω των περιφερειακών εξελίξεων, όσο και λόγω των θέσεων των ΗΠΑ, υπό τη νέα διοίκηση Τραμπ.