Ένα κοινό φωτογραφικό οδοιπορικό στο νησί της Άνδρου από δύο σύγχρονους εικαστικούς

Πριν λίγες ημέρες εγκαινιάστηκε στη Δημοτική Πινακοθήκη Λέφα στο Ψυχικό, η έκθεση με τίτλο «Color me Beautiful», η οποία παρουσιάζει το έργο των δύο σύγχρονων εικαστικών σε ένα κοινό φωτογραφικό οδοιπορικό στο νησί της Άνδρου.

Η Μαρία Μπουκαούρη και ο Λεωνίδας Γερμανόπουλος μας προσκαλούν σε ένα φωτογραφικό ταξίδι που αποτυπώνει την τριετή περιήγηση των δύο καλλιτεχνών στο κυκλαδίτικο νησί της Άνδρου που ολοκληρώθηκε σε οκτώ ξεχωριστές περιπλανήσεις τους.

Μαρία Μπουκαούρη

Πώς και γιατί αποφασίσατε να ξεκινήσετε αυτό το φωτογραφικό οδοιπορικό;

Μ.Μ: «Θέλαμε να εξετάσουμε τις αισθητικές αντιφάσεις, τις φθορές, αλλά και τα απροσδόκητα στοιχεία που συνθέτουν μια λιγότερο «ειδυλλιακή» εικόνα του τοπίου της σύγχρονης ελληνικής επαρχίας.

Η Άνδρος επιλέχθηκε γιατί αποτελεί μια ιδιαίτερη περίπτωση στις Κυκλάδες: ένας τόπος με έντονο ανάγλυφο, ισχυρή φυσική παρουσία νερού, αλλά και με μια ανάπτυξη που δεν ακολουθεί τα στερεότυπα των υπόλοιπων νησιών.»

Λ.Γ.: «Βρεθήκαμε στην Άνδρο και από περιέργεια αρχίσαμε να εξερευνούμε κάθε γωνιά του νησιού. Όσο περισσότερο φωτογραφίζαμε, τόσο πιο πολύ αντιλαμβανόμασταν πως οι εικόνες που συγκεντρώναμε σχημάτιζαν μια εναλλακτική αφήγηση του τόπου.»

Μαρία Μπουκαούρη

Τι σας αποκάλυψε η φωτογραφική σας περιήγηση στην Άνδρο και τι σκέψεις σας γέννησε;

Μ.Μ: «Αυτό που αποκαλύφθηκε σταδιακά είναι ένας τόπος που φέρει τα σημάδια της μεταβολής: ένα τοπίο «ασθενές», φθαρμένο, αλλά ταυτόχρονα βιωμένο και κατοικήσιμο.

Η αποδόμηση του στερεοτυπικού νησιωτικού κάδρου μάς οδήγησε σε μια αφήγηση που εστιάζει στην καθημερινότητα και στις σιωπηλές μεταμορφώσεις του χώρου.

Αν και οι φωτογραφίες μας έχουν ως αφετηρία την Άνδρο, οι εικόνες θα μπορούσαν να ανήκουν σε οποιοδήποτε μέρος της ελληνικής επαρχίας.»

Λ.Γ. «Η Άνδρος είναι ένα νησί πολύ διαφορετικό από τα υπόλοιπα. Υπάρχει νεαρός κόσμος που δεν ασχολείται μόνο με τα ενοικιαζόμενα δωμάτια και την εστίαση αλλά ασχολείται με τη γεωργία, την κτηνοτροφία, την τυροκομία κ.ά., και αυτό είναι πολύ θετικό διότι πιστεύω ότι δεν μπορείς να παράγεις μόνο τουρισμό.»

Λεωνίδας Γερμανόπουλος

Πόσο αυτή η εικόνα αντανακλάται συνολικότερα στο τοπίο των Κυκλάδων;

Μ.Μ: «Στην Άνδρο περιηγηθήκαμε στον αστικό ιστό και την αγροτική ύπαιθρο αποκαλύπτοντας μια συνθήκη φθοράς και αισθητικής παρακμής του ανθρωπογενούς περιβάλλοντος.

Οι εικόνες αυτές δεν αναπαριστούν μόνο το αποτέλεσμα της τοπικής ιστορικής εξέλιξης, αλλά και τις συνέπειες μιας ραγδαίας και άναρχης ανάπτυξης σε όλο το Αιγαίο. Ωστόσο, το τσιμέντο, η απομόνωση, η μοναξιά είναι χαρακτηριστικά μιας ελληνικής επαρχίας που μεταμορφώνεται, συχνά χωρίς σχέδιο ή συνοχή, υπό την πίεση των οικονομικών, πολιτισμικών και κοινωνικών αλλαγών.»

Μαρία Μπουκαούρη

Λ.Γ.: «Οι Κυκλάδες συνδέονται συχνά με μια σχεδόν μυθοποιημένη αισθητική: το απόλυτο λευκό, το γαλάζιο του ουρανού και της θάλασσας, την ιδανική συμμετρία του νησιωτικού τοπίου.

Ωστόσο, η ανεξέλεγκτη δόμηση, οι ετερόκλητες παρεμβάσεις στο τοπίο και η αποσπασματική ανάπτυξη έχουν δημιουργήσει μια χωρική συνθήκη που απέχει από αυτήν την εξιδανικευμένη εικόνα.

Η Άνδρος, λόγω της λιγότερο επιθετικής τουριστικής ανάπτυξης, λειτουργεί σχεδόν σαν ένας καμβάς όπου αυτές οι μεταβολές είναι πιο ευδιάκριτες, αποκαλύπτοντας τις εντάσεις μεταξύ μνήμης, χρήσης και αισθητικής της καθημερινότητας.»

Λεωνίδας Γερμανόπουλος

Τι συνιστά για σας την κυκλαδίτικη ουσία; Πιστεύετε ότι μπορεί να διαφυλαχτεί;

Μ.Μ: Η κυκλαδίτικη ουσία δεν είναι μια στατική έννοια. Δεν περιορίζεται σε εικόνες καρτ- ποστάλ. Βρίσκεται στη γεωμετρία του χώρου, στη διαχείριση του φωτός, στην οικονομία των υλικών, στη σχέση του δομημένου/ ανθρωπογενούς και του φυσικού περιβάλλοντος.

Είναι ένα σύστημα προσαρμοσμένο στις συνθήκες του τόπου, αποτέλεσμα αναγκαιότητας και όχι διακοσμητικής επιλογής.

Η διατήρησή της δεν μπορεί να είναι απλώς μια επιφανειακή μίμηση των μορφολογικών χαρακτηριστικών του παρελθόντος. Ο σεβασμός στο τοπίο, η συνέχιση μιας ισορροπημένης σχέσης με το περιβάλλον, η προσαρμογή χωρίς βίαιες επεμβάσεις, αυτά είναι τα στοιχεία που θα μπορούσαν να διαφυλάξουν την ουσία των Κυκλάδων ως ζωντανό και εξελισσόμενο οργανισμό.»

Λ.Γ.: «Η ουσία των Κυκλάδων βρίσκεται στο φως, στη θάλασσα, στην καθαρότητα των γραμμών. Η αρχιτεκτονική της αναγκαιότητας, αυτή που υπαγορεύεται από το κλίμα, τα διαθέσιμα υλικά και τις ανάγκες των ανθρώπων, είναι το στοιχείο που διαμόρφωσε αυτό το μοναδικό τοπίο.»

Η μαζική ανάπτυξη, η τυποποίηση της εικόνας των Κυκλάδων για τουριστικούς λόγους, οι παρεμβάσεις που δεν λαμβάνουν υπόψη τους την τοπική κλίμακα, όλα αυτά συνιστούν μια απειλή. Ωστόσο, οι Κυκλάδες έχουν έναν τρόπο να επαναπροσδιορίζονται.

Η θάλασσα και ο ήλιος θεραπεύουν τα πάντα. Ίσως να θεραπεύσουν και αυτό, αν τους το επιτρέψουμε.»

Πληροφορίες

Κοκκώνη 15, Ψυχικό

Τηλ. 210 – 6717097

Ώρες λειτουργίας: Δευτέρα, Τρίτη, Πέμπτη: 1:30-3:30 μ.μ. Σάββατο & Κυριακή 5-8 μ.μ. & κατόπιν ραντεβού στο egerolimatou@yahoo.co.uk