Παναγιώτης Φωτέας: Ουδέποτε ένιψε τας χείρας του

Στις 21 Μαρτίου 1998, ημέρα Σάββατο, έφυγε από τη ζωή ο Παναγιώτης Φωτέας, πολιτικός επιστήμονας και πνευματικός άνθρωπος με αξιόλογο συγγραφικό έργο (πεζά και δοκίμια).

Ο Φωτέας γεννήθηκε στην Καρδαμύλη της Μεσσηνιακής Μάνης το 1939. Σπούδασε νομικά και πολιτικές επιστήμες στην Αθήνα, πολιτικές επιστήμες στο Παρίσι, ενώ αναγορεύτηκε διδάκτορας του Παντείου Πανεπιστημίου.

Διετέλεσε, μεταξύ άλλων, νομάρχης Ροδόπης (1974-1981), γενικός γραμματέας του υπουργείου Πολιτισμού και βουλευτής Μεσσηνίας με τη ΝΔ.

Ο Φωτέας υπήρξε ο πρώτος αιρετός νομάρχης της Μεσσηνίας, από το 1994 έως το θάνατό του.

Τη μνήμη του Παναγιώτη Φωτέα είχε τιμήσει με κείμενό του που είχε δημοσιευτεί στο περιοδικό «Νέα Κοινωνιολογία» (τεύχος 33, φθινόπωρο 2001) ο Δημήτρης Μιχαλόπουλος, ιστορικός και συγγραφέας. Ιδού όσα είχε γράψει για τον εκλιπόντα ο Μιχαλόπουλος:

Παναγιώτης Φωτέας
In memoriam

Γεννήθηκε στη Μάνη το 1939. Σπούδασε αρχικά στη Νομική Σχολή του Πανεπιστημίου Αθηνών και μετά στο Παρίσι, όπου και αναγορεύθηκε διδάκτωρ Πολιτικών Επιστημών. Κατά τα έτη 1974-1982 ήταν νομάρχης Ροδόπης· μετά, από το 1983 έως το 1985, διευθυντής του Κέντρου Κοινωνικών Μελετών και Ερευνών. Το 1989 έγινε γραμματέας του Υπουργείου Πολιτισμού και στα 1992 πήρε στη Βουλή την έδρα του Α. Σαμαρά — μετά την παραίτηση του τελευταίου. Πέθανε το 1998 ως αιρετός νομάρχης Μεσσηνίας.

Την ψυχή του την είχε δώσει στη Δυτική Θράκη. Χρόνια εκεί, σε αξίωμα καίριας σημασίας, ήταν από τους λίγους που θετικώς κατάλαβαν τι γίνεται και τι εγκυμονείται. Φρονούσε πως έως τις αρχές της δεκαετίας του 1990 η κατάσταση μπορούσε να θεωρηθεί αναστρέψιμη και ότι μετά, αν δεν γινόταν κάτι, ουσιαστικώς το ζήτημα θα είχε λήξει — σε βάρος της Ελλάδας.

Η εξέλιξη του υπόκωφου ζητήματος τραγικώς και post mortem τον δικαιώνει: ακαταμάχητα θα είναι πια τα —κάθε λογής— επιχειρήματα όποιων θελήσουν να τεκμηριώσουν χαλάρωση ή και αποκοπή της Δυτικής Θράκης από τον εθνικό κορμό. Αυτός όμως έδωσε ως τίμημα εισόδου σε χώρο ένθα ουκ έστι οδύνη τις μικρές αλλά ουσιώδους σημασίας μελέτες του, όπου τα λέει σχεδόν όλα· και έφυγε χωρίς ποτέ να θελήσει να νίψει τας χείρας του…

Σε επαφή αρχικά είχαμε έρθει σαν συνεργάτες του περιοδικού Ευθύνη. Είχε μάθει για τη διδακτορική μου διατριβή, ζήτησε αντίτυπο, τη διάβασε και μετά την παρουσίασε εκεί με κείμενο γλαφυρό και ελαφρώς προφητικό. Εγώ είχα καταλάβει την τιμή που μου έκανε και πάντοτε επεδίωκα να τον βλέπω: χωρίς να το δείχνει, παρακολουθούσε τα πάντα και η γνώμη του ακουσίως έπαιρνε διαστάσεις προφητικές.

Είχε βαθειά πειραχτεί από τον τρόπο με τον οποίο βρέθηκε στην ανάγκη να αφήσει το αξίωμα του νομάρχη Ροδόπης. Σπάνια μιλούσε για τις στιγμές που τότε έζησε, μα, όταν το έκανε, όποιος τον άκουγε έφτανε τελικά να νοιώθει κάτι περισσότερο από οδύνη-ντροπή.

Θαύμαζε τη σκέψη του Λεμπέση (σ.σ. ο Ευάγγελος Λεμπέσης, 1904-1968, ήταν αξιομνημόνευτος στοχαστής, κοινωνιολόγος, δημοσιογράφος και συγγραφέας). Ήταν η πιο καλλιεργημένη και, ίσως, η περισσότερο μορφωμένη προσωπικότητα της «Νέας Δημοκρατίας»· υπουργός όμως δεν έγινε ποτέ.

Και…

… Requiem aeternam dona ei, Domine… (σ.σ. Χάρισέ του αιώνια γαλήνη, Κύριε)