«Σμιλεμένες Ψυχές»: Το ντοκιμαντέρ με την ιστορία ενός φιλέλληνα οδοντιάτρου και των χανσενικών ασθενών του

Ο μεγάλος ανθρωπιστής Julien Grivel, από τις αρχές της δεκαετίας του 70 και συγκεκριμένα από το 1972 έως το 1998 ερχόταν στην Αθήνα δύο φορές το χρόνο και φρόντιζε -δωρεάν- τα δόντια των χανσενικών (λεπρών) στο Νοσοκομείο Λοιμωδών Νόσων «Η Αγία Βαρβάρα».

Ο Ελβετός γιατρός αξιοποιώντας τα ημερολόγια εκείνης της περιόδου έγραψε το βιβλίο, με τίτλο«ΕΛΛΑΔΑ η δική μου Ιθάκη» που αποτέλεσε και την αφορμή για την συγκεκριμένη ταινία.

Συνοδοιπόρος στην προσφορά του η σύντροφος του.

Το συγκινητικό ανθρώπινο ντοκιμαντέρ

Οι «Σμιλεμένες Ψυχές», το οποίο προβλήθηκε στο πλαίσιο του 27ου ΦΝΘ και κατάφερε να αποσπάσει 3 βραβεία (το Βραβείο “ERT – Thessaloniki Pitching Forum”, το Βραβείο FIPRESCI, και το Το Βραβείο Καλύτερης Ελληνικής Ταινίας) είναι το πορτρέτο του Ζιλιέν Γκριβέλ, ενός Ελβετού οδοντιάτρου που έφτασε στην Ελλάδα το 1972 με σκοπό να φροντίσει τα δόντια ενός χανσενικού στην Αθήνα, στο νοσοκομείο Αγία Βάρβαρα.

Ο ερχομός του στη χώρα θα τόνιζε τα φιλελληνικά του αισθήματα, αφηγείται ο ίδιος ο γιατρός όλο το ντοκιμαντέρ σε άπταιστα ελληνικά, αλλά κυρίως θα έδινε ένα νόημα στη δική του εκδοχή της προσφοράς και του «μοιράσματος».

Ο Γκριβέλ φροντίζοντας τα δόντια των χανσενικών δωρεάν άρχισε να αναπτύσσει σχέσεις με χανσενικούς που είχαν ζήσει και στη Σπιναλόγκα και στη συνέχεια στην Ελούντα.

Δεν άργησε να γίνει και ο ίδιος μέλος μιας κοινωνίας που έζησε με το βάρος της κάτω από την αδιαφορία ενός ολόκληρου κράτους για μια από τις πιο σκοτεινές σελίδες της σύγχρονης ιστορίας της.

Ο σκηνοθέτης Σταύρος Ψυλλάκης

Τα γυρίσματα του ντικιμαντέρ έγινα τόσο στην Αθήνα όσο και στην Κρήτη

Στην παρουσιάση της ταινίας είδαμε αρχειακό υλικό από χανσενικούς που δίνουν την εκδοχή του ασθενούς ώστε να αναδειχθεί τόσο η ιστορία των λεπρών στην Ελλάδα αλλά και η τεράστια προσφορά του αγαπημένου σε όλους οδοντιάτρου.

Ο Julien Grivel αφηγείται πώς η σχέση του με τον ασθενή του – και μετέπειτα φίλο του – Μανώλη Φουντουλάκη, αλλά και με τον Επαμεινώνδα Ρεμουντάκη, εμβληματική μορφή που έζησε στη Σπιναλόγκα και πέρασε αρκετά χρόνια της ζωής του στην Αγία Βαρβάρα, τον οδήγησε σε ένα προσωπικό ταξίδι αναζήτησης, αλλάζοντας όλη του τη ζωή.

Julien Grivel: «Αισθάνομαι πλούσιος από όσα κέρδισα στον δρόμο αυτό, στην Ελλάδα με τους ασθενείς μου»

Ο γιατρός Julien Grivel ήταν παρών στην προβολή του ντοκιμαντέρ, όπου και καταχειροκροτήθηκε από τους – όρθιους – θεατές του Ολύμπιον για το έργο του. Όταν του δόθηκε ο λόγος, ανέφερε χαρακτηριστικά:

«Η συνάντηση δύο πολύ διαφορετικών κόσμων είναι δυνατή όταν εξαφανίζονται ο πόνος και η προκατάληψη. Χάρη στην αποδοχή, στην αλληλεγγύη, τον σεβασμό και την αγάπη, όλα γίνονται. Και αισθάνομαι πλούσιος από όσα κέρδισα στον δρόμο αυτό, στην Ελλάδα, με τους ασθενείς, και αυτό γεμίζει τη ζωή μου».

Στο τραγούδι των τίτλων, τους στίχους του οποίου έγραψε ο Δημήτρης Παπαχαραλάμπους, ακούμε τον Γιάννη Χαρούλη. «Είμαι πολύ τυχερός», είπε ο Χαρούλης μετά την προβολή. «Αυτό ήρθε τη στιγμή που ένωθα καράβι τσακισμένο στα κύματα και όλο αυτό λειτούργησε ως φάρος. Σαν να είχα χάσει το δρόμο και κάποιοι άνθρωποι μου φώναξαν “εδώ είναι ο δρόμος».

Συντελεστές

Σενάριο – Μοντάζ: Σταύρος Ψυλλάκης

Διεύθυνση φωτογραφίας: Μανώλης Λεβεντέλης, Μιχάλης Γερανιός

Τελικό μοντάζ: Σταύρος Ψυλλάκης, Σπύρος Κόκκας

Μουσική: Γιάννης Χαρούλης

Ήχος: Κώστας Κοσμαδάκης, Πέτρος Σμυρλής

Μίξη & Εργαστήρια ήχου: Βαγγέλης Φάμπας MASSIVE PRODUCTIONS

Color grading: Σάκης Μπουζάνης

Εργαστήρια εικόνας – Post production: 2 | 35

Αφίσα,Τίτλοι: Δημήτρης Αρβανίτης