ΠΑΣΟΚ και άρθρο 16: Μία «πονεμένη»…ιστορία

Έχουν περάσει 19 χρόνια από την σφοδρή πολιτική και κοινωνική σύγκρουση γύρω από την αναθεώρηση του άρθρου 16 και την ίδρυση ιδιωτικών πανεπιστημίων. Από τότε, το θέμα έρχεται και παρέχεται με πολλαπλούς τρόπους στη δημόσια σφαίρα.

Το «αγκάθι» όμως παραμένει για τους υπέρμαχους της ιδιωτικής εκπαίδευσης. Όσο δεν αναθεωρείται το άρθρο 16, τότε οι περιορισμοί -παρά τις νομοθετικές παρεμβάσεις που έχουν υπάρξει- συνεχίζονται. Βέβαια για το ΠΑΣΟΚ η αναθεώρηση του άρθρου 16 είναι μια «πονεμένη» ιστορία.

Το «φάντασμα» του 2008

Ήταν 2006 όταν το κόμμα- επί ηγεσίας Γιώργου Παπανδρέου- είχε χωριστεί στα δύο. Τότε, ενόψει της συνταγματικής αναθεώρησης που είχε προκρίνει η κυβέρνηση Καραμανλή, η ηγεσία της Χαριλάου Τρικούπη, είχε μεν αρχικά δώσει το «πράσινο φως» στην αναθεώρηση του άρθρου 16, εντούτοις υπό το βάρος της κοινωνικής πίεσης, της ΠΑΣΠ (που κατά πλειοψηφία είχε ταχθεί με τις φοιτητικές καταλήψεις) και των ηχηρών διαφοροποιήσεων κεντρικών στελεχών, είχε αλλάξει «ρότα» στο… παρά πέντε.

Είναι χαρακτηριστικό ότι τον Νοέμβριο του 2006 στην εφημερίδα «ΤΑ ΝΕΑ» δέκα στελέχη πρώτης γραμμής εκφράζονταν με διαφορετικό τρόπο για την στάση που έπρεπε να κρατήσει το ΠΑΣΟΚ ως προς την επίμαχη διάταξη που βρισκόταν σε διαβούλευση.

Μεταξύ άλλων Ευάγγελος Βενιζέλος, Απόστολος Κακλαμάνης, Πέτρος Ευθυμίου και Μίμης Ανδρουλάκης τάσσονταν υπέρ της καταψήφισης της κυβερνητικής πρότασης, ενώ Βάσω Παπανδρέου, Δημήτρης Ρέππας, Μιχάλης Χρυσοχοΐδης, Μαρία Δαμανάκη και Μιλένα Αποστολάκη τάσσονταν με τη θέση που εξέφραζε και ο πρόεδρος του κόμματος Γιώργος Παπανδρέου.

Εν τέλει η συνταγματική αναθεώρηση του 2008 «ναυάγησε». Το ΠΑΣΟΚ, καταγγέλλοντας τη ΝΔ για λαθροχειρίες σε ψηφοφορίες, ανακοίνωσε την αποχώρησή του από την αναθεωρητική διαδικασία. Ωστόσο, άπαντες γνωρίζουν ότι ο βασικός λόγος που ο Γιώργος Παπανδρέου ανέκρουσε πρύμναν ήταν οι παρενέργειες που προκάλεσε στο εσωτερικό του κόμματος το ζήτημα του Άρθρου 16.

Από τότε έχουν αλλάξει πολλά εντός και εκτός ΠΑΣΟΚ. Πλέον, στη Χαριλάου Τρικούπη, η τότε θέση του Γιώργου Παπανδρέου περί ίδρυσης μη κρατικών, μη κερδοσκοπικών πανεπιστημίων αποτελεί κοινή ιδεολογική πεποίθηση στελεχών και μελών (των περισσότερων τουλάχιστον).

Το «όχι» Ανδρουλάκη στον Μητσοτάκη

Στο ΠΑΣΟΚ ξεκαθαρίζουν ότι «λευκή επιταγή» στην κυβέρνηση δεν πρόκειται να δώσουν. Όπως ανέφεραν χαρακτηριστικά κομματικές πηγές στο in αφενός «εμπιστοσύνη στην κυβέρνηση δεν υπάρχει», αφετέρου δεν μπαίνουν «σε παζάρια γύρω από τη συνταγματική αναθεώρηση».

Η θέση της Χαριλάου Τρικούπη, τονίζουν στελέχη του κόμματος, είναι καθαρή: «Είμαστε υπέρ των μη κρατικών μη κερδοσκοπικών πανεπιστημίων». Μπορεί να υπάρξει κοινός έδαφος με τη Νέα Δημοκρατία κατά τη διαδικασία της συνταγματικής αναθεώρησης; Το πεδίο μοιάζει «ναρκοθετημένο» και ο λόγος δεν είναι μόνο ένας.

«Αγκάθι» πρώτο

Το ΠΑΣΟΚ έχει καταστήσει σαφές- δια στόματος μάλιστα Νίκου Ανδρουλάκη- ότι δεν πρόκειται να συμφωνήσει στην πρώτη αναθεωρητική βουλή στην αναθεώρηση του άρθρου 16. Κι αυτό γιατί εάν στην πρώτη διαδικασία υπερψηφιστεί η αναθεώρηση ενός άρθρου από 180 βουλευτές, τότε στην δεύτερη αναθεωρητική βουλή, ο καθορισμός της διατύπωσης του προς αναθεώρηση άρθρου απαιτεί 151 βουλευτές. Εάν το ΠΑΣΟΚ δώσει το «πράσινο φως» στην πρώτη αναθεωρητική διαδικασία, τότε χάνει κάθε δυνατότητα διαπραγματευτικής ισχύος ως προς το περιεχόμενο του άρθρου, εφόσον η ΝΔ είναι πλειοψηφία.

«Αγκάθι» δεύτερο

Στη Χαριλάου Τρικούπη κατηγορούν την κυβέρνηση για «εμπορευματοποίηση» της τριτοβάθμιας εκπαίδευσης, στηλιτεύοντας τις κυβερνητικές αποφάσεις και τις κινήσεις του πρώην υπουργού Παιδείας Κυριάκου Πιερρακάκη. Άλλωστε, η «κόντρα» για τον ερχομό της «Σορβόννης» είναι ακόμη νωπή και στην αξιωματική αντιπολίτευση επισημαίνουν ότι στην κυβέρνηση το «φυσάνε και δεν κρυώνει», καθώς αποδείχθηκε ότι το «Universite Sorbonne Paris Nord (πρώην Paris 13)» δεν αναγνωρίζεται ως άμεσος διάδοχος της ιστορικής Σορβόννης, ενώ κατέχει τη θέση 902 στην παγκόσμια κατάταξη των πανεπιστήμιων.

«Αγκάθι» τρίτο

Θα συμφωνήσει η κυβέρνηση στην ίδρυση μη κρατικών πανεπιστημίων που θα έχουν μη κερδοσκοπικό χαρακτήρα; Επί της αρχής, προκύπτουν πολλά ερωτήματα για το αν ένα μη κρατικό εκπαιδευτικό ίδρυμα μπορεί να έχει μη κερδοσκοπικό χαρακτήρα, αλλά φαίνεται πως κάτι τέτοιο αποτελεί «κόκκινη γραμμή» για το ΠΑΣΟΚ. Πάντως, η κυβέρνηση δείχνει ότι με τον τρόπο που κινήθηκε στο θέμα των κολλεγίων, δεν θεωρεί πρόβλημα τον κερδοφόρο χαρακτήρα των ιδιωτικών εκπαιδευτηρίων.
Κατ’ επέκταση το τί εν τέλει θα γίνει με την αναθεώρηση του άρθρου 16 δεν είναι μια υπόθεση τελειωμένη. Σημειωτέον ότι το ΠΑΣΟΚ βάζει ως βασικό όρο ίδρυσης μην κρατικών πανεπιστημίων την ενίσχυση των δημοσίων ΑΕΙ, πράγματα που προς στο παρόν μοιάζει με όνειρο θερινής νυκτός…

Τι γίνεται με τα μεταπτυχιακά προγράμματα και τα ξένα πανεπιστήμια;

Πολύς λόγος έχει γίνει σε σχέση με την είσοδο ξένων μεγάλων πανεπιστημίων στον χάρτη της ελληνικής τριτοβάθμιας εκπαίδευσης. Όπως υπογραμμίζουν από την αξιωματική αντιπολίτευση, αφήνοντας αιχμές για το κυβερνητικό αφήγημα, τα μεγάλα πανεπιστήμια που έρχονται δεν έρχονται στη λογική δημιουργίας παραρτημάτων αλλά στο πλαίσιο κοινών μεταπτυχιακών προγραμμάτων σπουδών με ελληνικά ΑΕΙ. Κάτι το οποίο βασίζεται στο υπάρχον θεσμικό πλαίσιο, που προϋπήρχε του νόμου Πιερρακάκη.

Υπενθυμίζεται ότι προ ολίγων ημερών, ο τομεάρχης παιδείας του ΠΑΣΟΚ Στέφανος Παραστατίδης ειχε υπογραμμίσει ότι τα μεγάλα ιδρύματα έρχονται στην Ελλάδα στο πλαίσιο του προγράμματος «Διεθνοποίηση των εκπαιδευτικών υπηρεσιών των ΑΕΙ». Πρόκειται για συνεργασίες που χρηματοδοτούνται με 62 εκατομμύρια ευρώ από το Ταμείο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας.