Ισραήλ: Τα σχέδια του για κλιμάκωση του πολέμου στη Γάζα – Ο ρόλος της κυβέρνησης Τραμπ

Το Ισραήλ «έσπασε» την εκεχειρία την περασμένη Τρίτη στη Γάζα, ενώ η πολιτική και η στρατιωτική ηγεσία εξετάζουν σχέδια για μια νέα χερσαία εκστρατεία που θα μπορούσε να συμπεριλαμβάνει στρατιωτική κατοχή ολόκληρου του παλαιστινιακού θύλακα για μήνες ή και περισσότερο.

Μια πλήρους κλίμακας εισβολή και κατοχή θα απαιτούσε έως και πέντε μεραρχίες του στρατού, λένε άνθρωποι που γνωρίζουν τον ισραηλινό σχεδιασμό

Τα παραπάνω αναφέρει ρεπορτάζ της Washington Post. Στο ίδιο ρεπορτάζ προστίθεται ότι η νέα και πιο επιθετική τακτική, σύμφωνα με νυν και πρώην Ισραηλινούς αξιωματούχους και άλλους που ενημερώθηκαν, θα περιλαμβάνει πιθανώς και τον άμεσο στρατιωτικό έλεγχο της ανθρωπιστικής βοήθειας.

Η WP αναφέρει ότι το Ισραήλ θα στοχοποιήσει σε μεγαλύτερο βαθμό την πολιτική ηγεσία της Χαμάς και θα απομακρύνει γυναίκες, παιδιά και ελεγμένους μη μαχητές από γειτονιές σε «ανθρωπιστικές φούσκες», πολιορκώντας όσους παραμείνουν – μια πιο σφοδρή εκδοχή της τακτικής που εφαρμόστηκε πέρσι στη βόρεια Γάζα.

Ισραηλινοί αξιωματούχοι λένε ότι περιμένουν ακόμη την έκβαση των συνομιλιών για την κατάπαυση του πυρός και ότι δεν έχουν ληφθεί αποφάσεις για το αν – και πώς – θα κλιμακώσουν την τρέχουσα φάση της επίθεσης, η οποία μέχρι στιγμής περιλαμβάνει κυρίως (σ.σ. πολύνεκρους) αεροπορικούς βομβαρδισμούς.

Ωστόσο, αν εφαρμοστεί η μαξιμαλιστική τακτική, θα αποτελέσει κλιμάκωση μιας 17μηνης επιχείρησης που σύμφωνα με το υπουργείο Υγείας της Γάζας έχει σκοτώσει περισσότερους από 50.000 Παλαιστίνιους, εκ των οποίων περισσότεροι από τους μισούς είναι γυναίκες και παιδιά. Από τη μεριά του Ισραήλ έχουν σκοτωθεί περισσότεροι από 400 στρατιώτες.

Στρατιώτες του Ισραήλ στη Γάζα.

Σημαντική αλλαγή για τον στρατό του Ισραήλ

Αν εφαρμοστεί η νέα τακτική, αυτό θα σημάνει μια σημαντική αλλαγή για τον ισραηλινό στρατό, σημειώνει η WP, οι προηγούμενοι ηγέτες του οποίου φοβόντουσαν ότι θα παγιδευτούν στη Λωρίδα της Γάζας.

Μια πλήρους κλίμακας εισβολή και κατοχή θα απαιτούσε έως και πέντε μεραρχίες του στρατού, λένε άνθρωποι που γνωρίζουν τον ισραηλινό σχεδιασμό, και οι IDF θα μπορούσαν να πιεστούν δεδομένου ότι οι έφεδροι εκφράζουν όλο και περισσότερο σκεπτικισμό για τη διεξαγωγή ενός πολέμου χωρίς τέλος.

Όμως, ορισμένοι αξιωματούχοι λένε ότι μόνο μια εισβολή πλήρους κλίμακας τώρα, ακολουθούμενη από μια μακρά προσπάθεια αντιμετώπισης της εξέγερσης και της αποριζοσπαστικοποίησης, θα επιτύχει τον διακηρυγμένο στόχο του πρωθυπουργού Μπενιαμίν Νετανιάχου να εξαλείψει τη Χαμάς μετά την επίθεση που εξαπέλυσε η παλαιστινιακή οργάνωση στις 7 Οκτωβρίου 2023.

Ο Αμίρ Αβίβι, πρώην αναπληρωτής διοικητής της στρατιωτικής μεραρχίας της Γάζας, δήλωσε ότι η εκστρατεία των IDF πέρυσι περιορίστηκε από τις διαφωνίες μεταξύ πολιτικών και στρατιωτικών ηγετών σχετικά με την τακτική και τη στρατηγική, καθώς και από τις ανησυχίες της κυβέρνησης του Τζο Μπάιντεν σχετικά με τη βλάβη των Παλαιστινίων αμάχων. Όμως, η άφιξη της κυβέρνησης του Ντόναλντ Τραμπ στις Ηνωμένες Πολιτείες και οι αλλαγές στο ισραηλινό αμυντικό κατεστημένο έχουν χαλαρώσει αυτούς τους περιορισμούς, δήλωσε ο Αβίβι.

«Τώρα υπάρχει νέα ηγεσία (σ.σ. των IDF), υπάρχει η υποστήριξη από τις ΗΠΑ, υπάρχει το γεγονός ότι έχουμε αρκετά πυρομαχικά και το γεγονός ότι τελειώσαμε τις κύριες αποστολές μας στον βορρά και μπορούμε να επικεντρωθούμε στη Γάζα», είπε ο Αβίβι.

«Τα σχέδια είναι αποφασιστικά. Θα υπάρξει επίθεση πλήρους κλίμακας και δεν θα σταματήσει μέχρι να εξαλειφθεί εντελώς η Χαμάς. Θα δούμε», πρόσθεσε.

Τι θα γίνει με τις συνομιλίες

Ισραηλινοί αξιωματούχοι δηλώνουν ότι εξακολουθούν να είναι πρόθυμοι να διαπραγματευτούν με τη Χαμάς μέσω μεσολαβητών πριν από την έναρξη οποιασδήποτε εισβολής μεγάλης κλίμακας.

Πριν από τα ξημερώματα της Τρίτης, το Ισραήλ πραγματοποίησε μια καταστροφική αεροπορική επίθεση με στόχο δεκάδες ηγέτες και μαχητές της Χαμάς και πραγματοποίησε περιορισμένες επιδρομές στο έδαφος, αναφέρει η WP. Η Χαμάς εκτόξευσε ρουκέτες κατά του Τελ Αβίβ σε αντίποινα.

Ισραηλινός αξιωματούχος αρνήθηκε ότι το Ισραήλ παραβίασε τη συμφωνία κατάπαυσης του πυρός και δήλωσε ότι Ισραηλινοί αξιωματούχοι είχαν θέσει, την 16η ημέρα της εκεχειρίας, τους όρους τους για την είσοδο στη δεύτερη φάση της συμφωνίας, αλλά αυτοί απορρίφθηκαν από τη Χαμάς.

Στη συνέχεια η Χαμάς απέρριψε μια πρόταση «γέφυρα» του ειδικού απεσταλμένου του Τραμπ, Στιβ Γουίτκοφ, για παράταση της κατάπαυσης του πυρός κατά 40 ημέρες με αντάλλαγμα 11 ζωντανούς ομήρους και προσφέρθηκε αντ’ αυτού να απελευθερώσει έναν Αμερικανοϊσραηλινό όμηρο, δήλωσε ο αξιωματούχος, προσθέτοντας ότι το Ισραήλ αποφάσισε τότε να επανεκκινήσει τις εχθροπραξίες – κάτι που επιτρεπόταν βάσει ρήτρας της συμφωνίας κατάπαυσης του πυρός εάν θεωρούνταν ότι οι συνομιλίες είχαν καταρρεύσει.

Η πρόταση αυτή «βρίσκεται ακόμη στο τραπέζι», σύμφωνα με τον Ισραηλινό αξιωματούχο, ο οποίος, όπως και άλλοι σε αυτό το δημοσίευμα της WP, μίλησε υπό τον όρο της ανωνυμίας. «Αλλά επιστρέφουμε στις διαπραγματεύσεις με διαφορετικά μέσα: υπό πυρά».

Οι νέες επιδρομές του Ισραήλ έχουν στοιχίσει τη ζωή σε πάνω από 500 ανθρώπους στη Γάζα.

Η θέση της Χαμάς

Η Χαμάς ήθελε να ξεκινήσει αμέσως συνομιλίες για τη δεύτερη φάση, η οποία θα συνεπαγόταν την πλήρη αποχώρηση του Ισραήλ από τη Γάζα και την απελευθέρωση των εναπομεινάντων ζωντανών ομήρων από την παλαιστινιακή οργάνωση.

Η Χαμάς δήλωσε το Σάββατο ότι εξακολουθεί να εξετάζει την πρόταση του Βίτκοφ.

Το Ισραήλ υποστηρίζει ότι έχει καταστρέψει σχεδόν όλα τα 24 τάγματα μάχης της Χαμάς, αφήνοντας μερικές χιλιάδες μαχητές στη Γάζα.

Ωστόσο, για να εξαλείψει πλήρως τα απομεινάρια της, θα πρέπει να παραμείνει στη Γάζα – κάτι που ορισμένοι αξιωματικοί και αναλυτές λένε ότι ενέχει υψηλούς κινδύνους για το Ισραήλ.

Τι διδάσκει η ιστορία

«Αν κοιτάξετε τους Γάλλους στην Αλγερία, την επιχείρηση (σ.σ. των ΗΠΑ) «Ιρακινή Ελευθερία», τους Αμερικανούς στο Αφγανιστάν, η ιστορία των προσπαθειών αντιμετώπισης των εξεγέρσεων μας διδάσκει ότι ακόμη και οι Ισραηλινοί θα αποτύχουν», δήλωσε ο Σάσα-Ντομινίκ Ντοβ Μπάχμαν, ειδικός σε θέματα πολέμου στο Πανεπιστήμιο της Καμπέρα.

«Θα υπονομεύσει την ηθική και δεοντολογική βάση του Ισραήλ», πρόσθεσε.

Όμως, οι υποστηρικτές μιας πιο εντατικής και μακροχρόνιας επιχείρησης στη Γάζα λένε ότι η εκστρατεία πέρσι είχε ως αποτέλεσμα η Χαμάς να αναδυθεί από τα τούνελ της με καθαρές στολές τον Ιανουάριο και ότι οι πολιτικές συνθήκες είναι τώρα ώριμες για να αυξηθεί περαιτέρω η στρατιωτική πίεση και να καταληφθεί η Γάζα, αν χρειαστεί.

Πέρσι, η κυβέρνηση Μπάιντεν αρνήθηκε να στείλει ένα φορτίο βομβών 2.000 κιλών στο Ισραήλ, εκτός εάν το Τελ Αβίβ επέτρεπε περισσότερη ανθρωπιστική βοήθεια στη Γάζα και έκανε περισσότερα για να αποτρέψει τις απώλειες μεταξύ των αμάχων.

Όμως, ο Τραμπ, ο οποίος ανέλαβε τα καθήκοντά του τον Ιανουάριο, ενέκρινε την πώληση των βαρέων βομβών. Αξιωματούχοι δήλωσαν επίσης ότι το Ισραήλ συμβουλεύτηκε την κυβέρνηση Τραμπ πριν διακόψει κάθε βοήθεια προς τη Γάζα τον Μάρτιο.

Τι σημαίνουν οι αλλαγές στην ισραηλινή στρατιωτική ηγεσία

Εν τω μεταξύ, η αλλαγή στην ηγεσία του ισραηλινού στρατιωτικού κατεστημένου έχει επιφέρει στροφή που σημαίνει μεγαλύτερη επίθεση, λένε αναλυτές.

Ο υπουργός Άμυνας, Ίσραελ Κατζ και ο αρχηγός του επιτελείου των IDF, Εγιάλ Ζαμίρ αντικατέστησαν αξιωματούχους που μερικές φορές είχαν συγκρουστεί με τον Νετανιάχου.

Ο Ισραηλινός πρωθυπουργός ζήτησε πέρσι από τις IDF να εξετάσουν το ενδεχόμενο να αναλάβουν τον έλεγχο της διανομής της ανθρωπιστικής βοήθειας στη Γάζα για να εμποδίσουν τη Χαμάς να αποσπάσει προμήθειες και να κερδίσει από την πώλησή τους – ισραηλινές εκτιμήσεις υποστηρίζουν ότι η Χαμάς αποκόμισε κέρδη ύψους ενός δισεκατομμυρίου δολαρίων από τέτοιες ενέργειες, γράφει η WP.

Ο τότε υπουργός Άμυνας, Γιοάβ Γκάλαντ και ο αρχηγός του επιτελείου, Χέρζι Χαλέβι αντιστάθηκαν στην ιδέα, υποστηρίζοντας ότι θα εξέθετε τους στρατιώτες σε περιττούς κινδύνους, δήλωσαν νυν και πρώην Ισραηλινοί αξιωματούχοι.

Μέχρι τον Φεβρουάριο, η επικρατούσα αντίληψη είχε αλλάξει. Ισραηλινοί αξιωματούχοι ενημέρωσαν τις διεθνείς οργανώσεις παροχής βοήθειας ότι η μελλοντική ανθρωπιστική βοήθεια θα ελεγχθεί και θα κατευθυνθεί σε νέους «κόμβους εφοδιασμού» που θα δημιουργηθούν από τις ισραηλινές αρχές, δήλωσαν αξιωματούχοι των οργανώσεων στην Washington Post.

Ο Ίσραελ Κατζ.

Δεν υπάρχουν πια διαφωνίες σαν του Νετανιάχου με τον Γκάλαντ

Ένα άλλο σημείο διαφωνίας: Ο Νετανιάχου ήθελε επίσης να στοχεύσει τους πολιτικούς αξιωματούχους της οργάνωσης, οι οποίοι κυριαρχούν στις κυβερνητικές θέσεις του θύλακα.

Αφού ο Γκάλαντ αποπέμφθηκε τον Νοέμβριο, είπε στις οικογένειες των ομήρων που κρατούνταν στη Γάζα ότι το Ισραήλ είχε επιτύχει όλους τους στρατιωτικούς του στόχους, όπως ανέφεραν τότε μέσα ενημέρωσης. Προειδοποίησε επίσης να μην προσπαθήσει το Ισραήλ να πάρει τον έλεγχο της Λωρίδας της Γάζας.

Την περασμένη εβδομάδα, το Ισραήλ φάνηκε να υιοθετεί μια νέα προσέγγιση, εξαπολύοντας αεροπορικές επιδρομές που ο Κατζ, ο αντικαταστάτης του Γκάλαντ, παρομοίασε με το «άνοιγμα των πυλών της κόλασης».

Οι επιδρομές, οι οποίες στοίχισαν τη ζωή σε πάνω από 500 ανθρώπους, είχαν ως στόχο όχι μόνο μέλη της ένοπλης πτέρυγας της Χαμάς, των Ταξιαρχιών Αλ Κασάμ, αλλά και τον γενικό διευθυντή του υπουργείου Εσωτερικών της Γάζας, τον γενικό διευθυντή του υπουργείου Δικαιοσύνης και μέλη του πολιτικού γραφείου της Χαμάς, καθώς συγκεντρώνονταν στα σπίτια τους για τα πρωινά γεύματα πριν από τη νηστεία του Ραμαζανιού κατά τη διάρκεια της ημέρας.

«Υπάρχει λιγότερη αντιπολίτευση τώρα με τον Ζαμίρ και τον Κατζ. Είναι πιο έτοιμοι» για μια πιο επιθετική προσέγγιση, δήλωσε ο Γιόσι Κουπερβάσερ, πρώην υψηλόβαθμος αξιωματούχος των μυστικών υπηρεσιών των IDF και επικεφαλής του Ινστιτούτου Στρατηγικής και Ασφάλειας της Ιερουσαλήμ.

«Η κυβέρνηση είχε δεσμευτεί να απομακρύνει τη Χαμάς από την εξουσία», πρόσθεσε ο Κουπερβάσερ. «Το κατεστημένο της ασφάλειας δεν ήταν ευχαριστημένο με αυτή την ιδέα. Προσπαθούσαν να επικεντρωθούν περισσότερο στα στρατιωτικά περιουσιακά στοιχεία και λιγότερο στα πολιτικά περιουσιακά στοιχεία. Διότι μόλις απομακρύνεις τη Χαμάς από τη Γάζα, οι IDF θα πρέπει να κυβερνήσουν τη Γάζα», σημείωσε.