Άπιαστο όνειρο ένα σχέδιο Μάρσαλ για τη Λωρίδα της Γάζας; – Οι όροι στελέχους του υπουργείου Άμυνας των ΗΠΑ

Στα τέλη της δεκαετίας του 1940, οι ΗΠΑ ενέκριναν περίπου 133 δισ. δολ. (τιμές 2024) για την ανοικοδόμηση της ισοπεδωμένης από τον Β’ ΠΠ Ευρώπης. Τον Μάρτιο του 2025, ο Αραβικός Σύνδεσμος ενέκρινε ένα σχέδιο ανοικοδόμησης 53 δισ. δολ. για τη Γάζα, που ισοπεδώθηκε από τις κατοχικές ισραηλινές δυνάμεις. Κάποιοι ειδικοί όμως αρνούνται την επανάληψη της ιστορίας.

Από τις 7 Οκτωβρίου 2023 έχουν γίνει διάφορες εκκλήσεις για την ανάγκη ενός νέου Σχεδίου Μάρσαλ για την ανοικοδόμηση της Γάζας.

Πρόσφατα, ο Σαουδάραβας πρίγκιπας Τούρκι Αλ-Φαϊσάλ, εύλογα, είπε στο Al Arabiya News: «Μπορούν να σκεφτούν να κάνουν τη Γάζα σύμφωνα με το Σχέδιο Μάρσαλ στην Ευρώπη μετά τον Β’ ΠΠ. Η Αμερική ανοικοδόμησε ολόκληρη την ήπειρο, πόσο μάλλον αυτή τη μικρή λωρίδα της Γάζας. Οι άνθρωποι έμειναν στη θέση τους, δεν μετέφεραν τους Ευρωπαίους από την Ευρώπη για να την οικοδομήσουν».

Για τον Μίχαελ Σάρνοφ, επίκουρο καθηγητή στο Κέντρο Στρατηγικών Μελετών ΝΕΣΑ του υπουργείου Άμυνας των ΗΠΑ, όμως αυτή η σύγκριση αγνοεί κάποιες ιστορικές διαφορές.

«Σε αντίθεση με τη ναζιστική Γερμανία και την αυτοκρατορική Ιαπωνία, που παραδόθηκαν και αποδέχθηκαν τη νέα διακυβέρνηση, η Χαμάς, παρά την υποβάθμιση από τον ισραηλινό στρατό, εξακολουθεί να ελέγχει πλήρως ό,τι παραμένει στη Γάζα. Η Χαμάς δεν έχει παραδοθεί και συνεχίζει να κρατά 59 ομήρους, 35 από τους οποίους πιστεύεται ότι είναι νεκροί» λέει ο Μίχαελ Σάρνοφ σε ανάλυσή του στο αμερικανικό Foreign Policy.

Οι προϋποθέσεις

Επιπλέον, σύμφωνα με τον Αμερικανικό ειδικό, δεν υπάρχει σαφής ένδειξη ότι ο πληθυσμός της Γάζας πιέζει τη Χαμάς να παραιτηθεί, εγείροντας αμφιβολίες για τη βιωσιμότητα μιας μεγάλης κλίμακας ανοικοδόμησης υπό τις παρούσες συνθήκες.

«Αν και είναι συνετό να σκεφτόμαστε μια πραγματικότητα μετά τη Γάζα, η επιτυχία οποιασδήποτε προσπάθειας ανοικοδόμησης σύμφωνα με το Σχέδιο Μάρσαλ, το οποίο ανοικοδόμησε την Ευρώπη μετά τον Β’ ΠΠ, πρέπει να ικανοποιεί τουλάχιστον δύο κρίσιμες προϋποθέσεις» λέει.

Πρώτον την πιστή εφαρμογή των συμφωνιών κατάπαυσης του πυρός μεταξύ Ισραήλ και Χαμάς, την αποστρατιωτικοποίηση και απομάκρυνση της Χαμάς και την παλαιστινιακή διοίκηση της Λωρίδας.

Πρώτα αφοπλισμός και μετά βοήθεια

Οποιοδήποτε σχέδιο ανοικοδόμησης υπό την ηγεσία των Αράβων, λέει ο ειδικός, πρέπει να περιλαμβάνει τον πλήρη «αφοπλισμό της Χαμάς» και τη δημιουργία μιας νόμιμης και «μη βίαιης κυβερνητικής αρχής».

«Η διεθνής κοινότητα δεν πρέπει να επαναλάβει τα λάθη του παρελθόντος όπου η βοήθεια διοχετεύθηκε στη Γάζα χωρίς επαρκή εποπτεία, επιτρέποντας στη Χαμάς να εκτρέψει πόρους για τη δική της στρατιωτική συσσώρευση».

«Η Χαμάς έχει επανειλημμένα υπονομεύσει τις ειρηνευτικές προσπάθειες χρησιμοποιώντας τον έλεγχό της στη Γάζα για να εξαπολύσει επιθέσεις στο Ισραήλ και να καταστείλει την αντιπολίτευση. Μια επιτυχημένη πρωτοβουλία ανοικοδόμησης πρέπει να περιλαμβάνει την εξάρθρωση της στρατιωτικής υποδομής της Χαμάς, τον αφοπλισμό των φατριών της και τη δημιουργία μιας ανεξάρτητης δύναμης ασφαλείας υπό διεθνή εποπτεία».

Ανακρίβειες του ειδικού

Ωστόσο, του Μίχαελ Σάρνοφ του διαφεύγουν σημαντικές λεπτομέρειες που όχι μόνο απαιτείται άμεση υλοποίηση ενός Σχεδίου Μάρσαλ, αλλά και με χρήματα του Ισραήλ.

Πρώτον, δεν είναι η Χαμάς εκείνη που παραβίασε την εκεχειρία του Ιανουαρίου, αλλά το Ισραήλ, δολοφονώντας πάνω από 400 Παλαιστινίους με τους βομβαρδισμούς της 18ης Μαρτίου.

Δεύτερον, το Ισραήλ έχει παραβιάσει και στο παρελθόν συμφωνίες, ενώ έχει μεγάλη αδυναμία να τηρεί το διεθνές δίκαιο. Τα παλαιστινιακά εδάφη που κατέλαβε μετά το 1967 δεν του ανήκουν, παραβιάζοντας ψηφίσματα του ΟΗΕ. Η επίθεση σε πρεσβείες ξένων χωρών (ιρανική πρεσβεία στον Λίβανο, 2024), δίχως να βρίσκονται επίσημα σε πόλεμο, είναι επίσης παραβίαση του διεθνούς δικαίου.

Τρίτον, ο Σάρνοφ κατηγορεί ότι «δεν υπάρχει σαφής ένδειξη ότι ο πληθυσμός της Γάζας πιέζει τη Χαμάς να παραιτηθεί». Πρόκειται για επιχείρημα που παραπέμπει στη «συλλογική τιμωρία», που υιοθετεί το Ισραήλ, που έχει απαγορευτεί από τη διεθνή κοινότητα ήδη από τη δεκαετία του 1940. Σύμφωνα με το άρθρο 33 των Συμβάσεων της Γενεύης του 1949, «κανένα προστατευόμενο άτομο δεν μπορεί να τιμωρηθεί για αδίκημα που δεν έχει διαπράξει προσωπικά».

Τέταρτον, η Χαμάς είναι αντιστασιακή οργάνωση –τρομοκρατική για τον ίδιο- η οποία μέχρι στιγμής τηρεί τη συμφωνία. Ο αφοπλισμός της, όταν υπάρχει ο κατοχικός στρατός του Ισραήλ, δεν είναι σε καμία περίπτωση λογικός. Πράγματι, την 7η Οκτωβρίου 2023 διαπράχθηκαν θηριωδίες από μαχητές της Χαμάς και και γι’ αυτό το Διεθνές Δικαστήριο, ορθά, έβαλε στο νομικό στόχαστρο τους ηγέτες της.

Ισραηλινό αφήγημα

Πέμπτον, ο Σάρνοφ ισχυρίζεται ότι οι προηγούμενες χρηματοδοτήσεις στη Λωρίδα χρησιμοποιήθηκαν από τη Χαμάς για στρατιωτικούς σκοπούς. Πρόκειται για ψευδή ισχυρισμό.

Το Ισραήλ είχε επιβάλει μέχρι και απαγόρευση τροφής και οικοδομικών υλικών στη Λωρίδα, κάτι που είχε επικριθεί από τον ΟΗΕ. Είχε καταδικάσει τον παλαιστινιακό λαό να καταφεύγει σε κάθε είδους ευρηματικότητα για να χτίσει σπίτια και να ταΐσει τα παιδιά του. Κάθε λαός έχει δικαίωμα στην αντίσταση και άμυνα ενάντια σε εισβολείς. Η Χαμάς δεν αποτελεί εξαίρεση.

Έκτον, υπενθυμίζεται ότι η Χαμάς δεν έχει ηττηθεί ώστε να καταθέσει τα όπλα.

Έβδομον, το στέλεχος του Υπουργείου Άμυνας των ΗΠΑ λέει ότι επειδή η Παλαιστινιακή αρχή μαστίζεται από διαφθορά και αναποτελεσματικότητα πρέπει να υποβληθεί σε διαρθρωτικές αλλαγές αν είναι να αναλάβει τη διακυβέρνηση της Γάζας. Ωστόσο, η αλήθεια είναι ότι η κυβέρνηση Νετανιάχου είναι αυτή που ανιμετωπίζει σωρεία προβλημάτων διαφθοράς.

Ο Σάρνοφ, υιοθετεί το ισραηλινό αφήγημα και αυτό, μόνο διαιώνιση εγκλημάτων πολέμου φέρνει.