Τετάρτη 20 Νοεμβρίου 2024
21o Δημήτρης Δουλγερίδης
Το βιβλίο της εβδομάδας 
Μαθήματα ελληνικής Ιστορίας
Στη μελέτη «Ιστορία, έθνος και μυθιστόρημα στη Μεταπολίτευση» ο Δημήτρης Τζιόβας προσεγγίζει τη σχέση λογοτεχνίας και έθνους μέσα από τις μεταμορφώσεις του λεγόμενου «ιστορικού μυθιστορήματος», της μνήμης και των τραυμάτων
Βιβλίο της εβδομάδας
Το χρονικό μιας προαναγγελθείσας τραγωδίας
Μέσα από την εξιστόρηση ενός τροχαίου δυστυχήματος στην Ανατολική Ιερουσαλήμ το 2012 ο αμερικανός δημοσιογράφος Νέιθαν Θρολ αναδεικνύει στο «Μια μέρα της ζωής του Άμπεντ Σαλάμα» (Πούλιτζερ 2024) τις χωροταξικές και εξουσιαστικές δομές που ορίζουν τις ζωές στη Δυτική Όχθη.
Stories
Μαθήματα αμερικανικής Ιστορίας του Πολ Όστερ
Οι δημόσιες παρεμβάσεις υπέρ της ελευθερίας της έκφρασης και η αντίθεσή του στα αυταρχικά καθεστώτα και τον τραμπισμό
Books
Ενα βιβλίο που προέβλεψε την εξόντωση των Εβραίων
Κυκλοφορεί στα ελληνικά το «Ρέκβιεμ» του εξόριστου γερμανού συγγραφέα Καρλ Αλφρεντ Λόζερ, ο οποίος κατέφυγε στη Βραζιλία το 1934
Opinion
Ενα ή δύο πράγματα που έμαθα από τη Βουλή
Σε πείσμα όσω διέβλεπαν νέο τσουνάμι ηθικού πανικού η κοινωνία έδειξε ότι απορροφά πλέον τους κραδασμούς και αντιστέκεται στην εμφυλιο-πολεμική ρητορεία.
Επαναπατρίζονται
Επιστροφή στον τόπο όπου «γεννήθηκαν»
Με βάση τη συμφωνία του υπουργείου Πολιτισμού και του Πανεπιστημίου Emory της Ατλάντα, επαναπατρίζονται μια μινωική λάρνακα και δύο αγάλματα
Opinion
Ρόλοι και μάσκες
Για τον Μέτερνιχ ίσχυε αυτό που η σύγχρονη αναπτυξιακή ψυχολογία ορίζει ως «πρωτογενή επίδραση»: οι πρώτες εντυπώσεις του από τον Ναπολέοντα είχαν διαρκή επίδραση στις μετέπειτα απόψεις
Opinion
Γκέτισμπεργκ, πριν από 160 χρόνια
Για τον Λίνκολν «το σημείο Μηδέν δεν ήταν ούτε το 1620 ούτε το 1787, όταν συνεκλήθη το Συντακτικό Συνέδριο, αλλά το 1776, όταν υπογράφηκε η Διακήρυξη της Ανεξαρτησίας»
Opinion
Βέρα στο αριστερό (έτοιμο σενάριο)
– Γελάει το πανελλήνιο μαζί μας. – Θα γελάσει καλύτερα όποιος γελάσει τελευταίος.
Άλλη αυγη: άγνωστη
Το «ΟΧΙ» στα ημερολόγια των συγγραφέων
Πώς οι σημαντικοί πεζογράφοι και ποιητές κατέγραψαν τα γεγονότα της 28ης Οκτωβρίου 1940 στα ημερολόγια και στις αναμνήσεις τους
Σοκ και φόβος
«H Χαμάς ισχυροποιήθηκε κάτω από τη μύτη του Νετανιάχου»
Ο Τομ Σέγκεβ ύστερα από την επίθεση της Χαμάς στις 7 Οκτωβρίου κάνει – και αυτός – λόγο για την «11η Σεπτεμβρίου» του Ισραήλ
Tabula rasa
Αναζητώντας τον Αλκιβιάδη
Ενα από τα νεότερα βιβλία που συναντάμε στην εργογραφία του Ολλανδού Ilja Leonard Pfeijffer είναι το ιστορικό μυθιστόρημα για τον Αλκιβιάδη
Opinion
Φρέσκα επεισόδια
Οι ψηφοφόροι του ΣΥΡΙΖΑ έδωσαν το πολυπόθητο «δαχτυλίδι» για την εκκίνηση της επόμενης ημέρας.
Κόσμος
Μην πυροβολείτε τους boomers
Πολλά από τα στοιχεία που χαρακτηρίζουν την ηδονιστική ποπ κουλτούρα μας στη σύγχρονη εποχή είναι κληρονομιά των παλαιών.
MOMENTS
«Μια φριχτή διπλή ζωή»
Ο συγγραφέας που θα γινόταν μόνιμη επιρροή για τους επιγόνους του δεν υπέφερε ακόμη από τη φυματίωση που τελικά τον σκότωσε το 1924, στην ηλικία των 41 ετών. Υπέφερε από την εξοντωτική ανάλυση στην οποία υπέβαλε τον εαυτό και τα όνειρά του αντλώντας από εκεί την «ποιητική της σωματικότητας», σήμα κατατεθέν για τα έργα του.
Books
Αμάντα Μιχαλοπούλου: «Αντιμετωπίζουμε απαξιωτικά τη λογοτεχνία ως εξαγώγιμο προϊόν»
Η συγγραφέας μιλάει για τη νουβέλα «Η μεταμόρφωσή της», τα ζητήματα φύλου και πολιτικής ορθότητας, τη γενιά της κόρης της και τον πόλεμο στην Ουκρανία
BOOKS
Μαρτυρία ενός ξεριζώματος και μιας νέας ζωής
Η επανέκδοση του βιβλίου «Ξεριζώματα» με την αφήγηση της Σόφης Μεριά, που διασώθηκε από τον Αμερικανό Μαρκ Πρέντις και έγινε δασκάλα του Αμερικανικού Κολεγίου στην Αθήνα
STORIES
Ο Αύγουστος του Αλέκου Παναγούλη
Πριν από 50 χρόνια ο «μοναχικός αντιστασιακός» μιλούσε για πρώτη φορά σχετικά με την απόπειρα δολοφονίας του δικτάτορα Γεώργιου Παπαδόπουλου στην Οριάνα Φαλάτσι
ΑΠΟΨΗ
Ακατανόητα βάθη, θλίψη που σέρνει κάτι ανθρώπινο
Εχει πάντα ενδιαφέρον η αποτύπωση του ελληνικού φολκλόρ στη σύγχρονη λογοτεχνία, ειδικά μέσα από τις «ρωγμές» μυθιστορημάτων ή διηγημάτων που περιμένουν να τα ανακαλύψεις χωρίς άλλο promotion
BOOKS
Πούτιν, ο ηθοποιός που σκηνοθετεί τον εαυτό του
Η μορφή του ρώσου προέδρου κυριαρχεί στο μυθιστόρημα «Ο μάγος του Κρεμλίνου» του Τζουλιάνο ντα Εμπολι
Interviews
«Ο φιλελευθερισμός εμπορευματοποιεί και τις ανθρώπινες σχέσεις»
Η κάτοχος του φετινού βραβείου Γκονκούρ μιλάει για τη λογοτεχνία της απώλειας, το προσωπικό και το συλλογικό, τους κινδύνους του νεοφιλελευθερισμού
STORIES
Ριγμένοι στον μύθο
Χάρη σε μια άλλη συγκυρία, η λογοτεχνία του ΜακΚάρθι αναλύεται σε έναν άλλο τίτλο που μόλις κυκλοφόρησε και αφορά τον δεύτερο κορυφαίο της τριάδας την οποία συμπληρώνει ο Ντον ΝτεΛίλο
INTERVIEW
«Ο Μότσαρτ με κράτησε στη μουσική όταν ήθελα να φύγω»
Ο κορυφαίος κινέζος πιανίστας μιλάει για την επερχόμενη εμφάνισή του στο Ηρώδειο με την Κρατική Ορχήστρα Αθηνών και τον αρχιμουσικό Κρίστοφ Εσενμπαχ, στο πλαίσιο του Φεστιβάλ Αθηνών, τη δύσκολη παιδική ηλικία, τους μουσικούς του ήρωες και τον Χέρμπι Χάνκοκ
INTERVIEW
«Το να καταδικάζεις την Ιστορία, δεν σημαίνει ότι την ερμηνεύεις»
Ο κάτοχος του βραβείου Μπούκερ 2022, Σέχαν Καρουνατίλακα, μιλάει για τον εμφύλιο της Σρι Λάνκα, την ανάγκη να «είναι πάντα προσεκτικός» ως συγγραφέας απέναντι στους πολιτικούς, τους μεγάλους μοντερνιστές και τον κίνδυνο της ιδεολογίας στη λογοτεχνία
ΑΠΟΨΗ
Μια τελετή διάβασης
Στην παράσταση «Goodbye, Lindita» του Μάριο Μπανούσι, στη σκηνή του Rex, μία διαβατήρια τελετή ξεδιπλώνεται μπροστά στα μάτια των θεατών
ΠΡΟΔΗΜΟΣΙΕΥΣΗ
Μια άλλη ιστορία του ελληνικού σινεμά
Αποσπάσματα από την ελληνική έκδοση «Μια ιστορία του ελληνικού κινηματογράφου» του Βρασίδα Καραλή, προέδρου στο Τμήμα Βυζαντινών και Νεοελληνικών Σπουδών του Πανεπιστημίου του Σίδνεϊ, η οποία κυκλοφόρησε πρώτη φορά το 2012 στην αγγλική γλώσσα
ΑΦΙΕΡΩΜΑ
«Εάν συναντούσα σήμερα τον Καβάφη…»
Στις 29 Απριλίου συμπληρώνονται 160 χρόνια από τη γέννηση και 90 από τον θάνατο του Κ.Π. Καβάφη
INTERVIEW
«Δεν υπάρχει αντίφαση όταν αισθάνομαι και Αγγλος και Ευρωπαίος»
Ο διάσημος βρετανός συγγραφέας, Τζόναθαν Κόου, μιλάει για τη «βρετανικότητα» και το Brexit, τις σκηνές σεξ στα μυθιστορήματα και τον θάνατο της μητέρας του, με αφορμή το νέο βιβλίο του «Bournville»
INTERVIEW
«Το ερώτημα είναι πώς έναν ψύλλο τον μεταπλάθεις σε αηδόνι»
Ο θεσσαλονικιός συγγραφέας, Γιώργος Σκαμπαρδώνης, μιλάει για το νεότερο μυθιστόρημά του «Ηλιος με ξιφολόγχες», που διαδραματίζεται στη Θεσσαλονίκη του 1931, την οικονομία της αφήγησης, τον εγκλωβισμό των αναγνωστών στα πάθη των ηρώων
BOOKS
Ο Πλάτων στο Πεκίνο
Πώς οι στοχαστές της σύγχρονης Κίνας μελετούν την αρχαία ελληνική γραμματεία, ανάλογα με τις πολιτικές επιδιώξεις
ΑΠΟΨΗ
Λογοτεχνία και θρησκεία: Το έλλειμμα
Ορισμένοι κριτικοί - κυρίως ο Τέλλος Αγρας, ο οποίος εργαζόταν στο γραφείο προπαγάνδας της Εθνικής Οργάνωσης Νεολαίας - επιλέχθηκαν για να στελεχώσουν προπαγανδιστικούς μηχανισμούς
ΑΠΟΨΗ
Παράδοση άνευ όρων
Στο άλμπουμ «Tora Collective» (enja, 2022) η σύγχρονη ενορχήστρωση δεν «κυνηγάει» τα χάλκινα ούτε ο groove ήχος γλυκαίνει το «Χαρικλάκι» κόντρα στη σμυρναίικη ρίζα του
ΣΙΝΕΜΑ
Η μνήμη που επιλέγουμε
Το «Σημείο συνάντησης» - ο τίτλος από τα σημεία όπου συναντιόντουσαν οι ριζοσπαστικοποιημένοι αριστεροί της Χιλής - γίνεται σταδιακά ένα φιλμ μέσα στο φιλμ για το διαγενεακό τραύμα που άφησε πίσω της η δικτατορία
ΑΠΟΨΗ
Αριες στην Κεφαλονιά
Το βίντεο με τον Αρβανίτη είναι μία από τις γνωστές «προκλήσεις των 15 δευτερολέπτων», αλλά δεν περιορίζεται στην ξέφραγη ιδιοσυγκρασία του ευρωβουλευτή
ΑΠΟΨΗ
Μια λάμψη στο αστικό κενό
Εστω για λίγες ώρες η αστική μνήμη της προβαλλόταν πάνω στις προσόψεις παλιών σπιτιών, εκεί όπου ένας πρόσφυγας συνομιλούσε με τη γειτόνισσά του για τον τόπο που θα γινόταν η ιδιαίτερη πατρίδα του
INTERVIEW
«Και χωρίς τον Ερντογάν, θα υπάρχει λαϊκισμός»
Ο διευθυντής του Ινστιτούτου Ευρωπαϊκής Πολιτικής της Σόφιας μιλάει για την απομάκρυνση της Τουρκίας από την Ευρώπη και τον εγκλωβισμό της στον αυταρχισμό του «ισχυρού ηγέτη»
Art
«Oλα είναι έτοιμα κατά 99% να υποδεχθούν τον Τουταγχαμών»
Ο Χρήστος Λουφόπουλος, project control manager στην κατασκευή του Μεγάλου Αιγυπτιακού Μουσείου, μιλάει για τη μεγαλειώδη κατασκευή, τους Ελληνες που συμμετέχουν και τη νέα προθεσμία
BOOKS
Μια κοινωνία πριν τον όλεθρο
Γερμανία, 1932. Στα πρόθυρα της αναρρίχησης των Ναζί στην εξουσία. Τις εικόνες από την καταρρέουσα Δημοκρατία της Βαϊμάρης μεταφέρει το σχετικά άγνωστο μυθιστόρημα «Σταυραδέρφια» του Ερνστ Χάφνερ
ΑΠΟΨΗ
Η Κόλαση που κάποτε υπήρξε
Η Κολυμά είναι το κράτος και η εξουσία των κακοποιών (Ούρκα) και των υπανθρώπων, που σκοτώνουν συγκρατουμένους τους για να «κερδίσουν» λίγες ώρες στο νοσοκομείο
Stories
Το «φάντασμα» του πληθωρισμού και η Ιστορία
Η συζήτηση στη Γερμανία επαναφέρει τις ομοιότητες και – κυρίως – τις διαφορές ανάμεσα στο 1923 και το 2023 από πολλούς αναλυτές
Interviews
Σταμάτης Φασουλής: «Συχνά οι νέοι σκηνοθέτες μάς λύνουν τα χέρια»
Ο σκηνοθέτης μιλάει για τους «Βρικόλακες» του Ιψεν, που ανεβάζει στο Εθνικό Θέατρο, τον Αγγελο Τερζάκη ως δάσκαλο, την «κατάρα» των παραστάσεων που δείχνουν πιο μπροστά από την εποχή τους
Opinion
Αμερικανικό είδωλο
Η άνοδος και η πτώση του ιταλοαμερικανού πρωταθλητή πυγμαχίας μεσαίων βαρών Τζέικ Λα Μότα αναδεικνύεται μέσα από τα ασπρόμαυρα κάδρα του Μάικλ Τσάπμαν
Opinion
Για τον ελεύθερο στίχο
Ο Βασίλης Μεσολογγίτης (1906-1988), συστήνεται μέσα από την έκδοση «Ο κουρασμένος της ηδονής - εξομολογήσεις σ' ελεύθερο ρυθμό» (Κίχλη), σε φιλολογική επιμέλεια και επίμετρο της καθηγήτριας Γαλλικής και Νεοελληνικής Φιλολογίας Αλεξάνδρας Σαμουήλ
Interviews
«Ενας παρίας που δεν ανήκει πουθενά»
Η κύπρια συγγραφέας, Αντρης Αντωνίου, που απέσπασε το Κρατικό Βραβείο Λογοτεχνίας για Παιδιά και Εφήβους μιλάει για το βιβλίο «Φωτογραφίες σε μαύρο φόντο» με την αυτοεξομολόγηση ενός θύματος σεξουαλικής κακοποίησης
Πολιτικές Συνεντεύξεις
«Προσβολή για τον Ελληνα είναι να υπονοήσεις ότι είναι πολιτικά αφελής»
Ο κάτοχος της Eδρας Σύγχρονων Ελληνικών Σπουδών «Ελευθέριος Βενιζέλος» στη London School of Economics, Kevin Featherstone, μιλάει για την τιμητική ελληνική ιθαγένεια, τη δεκαετία του 2010, το πρωθυπουργικό γραφείο και τον Καβάφη
Opinion
Με του καημού τ’ αγκάθι
Ο Νίκος Γκάτσος μεταφέρει στις πρώτες ύλες των τραγουδιών του - ας μας δοθεί η χάρη να μην πέσουμε στις μυλόπετρες του ψευτοδιλήμματος «στιχουργική ή ποίηση;» - έναν πολιτισμό: αυτόν από τον οποίο εκκινεί και αυτόν τον οποίο συνδιαμορφώνει.
Πολιτικές Συνεντεύξεις
Σμύρνη: «Για το παρελθόν ισχύει το “συγχωρώ, αλλά δεν ξεχνώ”»
Ο συγγραφέας, καθηγητής Δημοσιογραφίας στο Πανεπιστήμιο της Βοστώνης, Λου Γιουρένεκ, μιλάει για την καταστροφή της Σμύρνης, με αφορμή την πρόσφατη ομιλία του στην Αθήνα και το βιβλίο «Η μεγάλη φωτιά»
Opinion
Ο αιώνας του Τζορτζ Στάινερ
«Πώς συνδέεται ο σωματικός κι ο ψυχικός πόνος με ορισμένα διανοητικά εγχειρήματα; Ας μην ξεχνάμε ότι ο Μπετόβεν ήταν κουφός, ότι ο Νίτσε υπέφερε από φριχτούς πονοκεφάλους κι ότι ο Σωκράτης ήταν κακάσχημος!
Books
Ο τρόμος που «έφτιαξε» τον Στίβεν Κινγκ
Η προσωπική ανάλυση του αμερικανού συγγραφέα για το λογοτεχνικό και κινηματογραφικό είδος στον «Μακάβριο χορό».
Κόσμος
«Για την Τουρκία φοβάμαι τη δικτατορία, ελπίδα μου η δημοκρατία»
Ο αυτοεξόριστος δημοσιογράφος, «στόχος» του συστήματος Ερντογάν, γράφει στα «ΝΕΑ Σαββατοκύριακο» από το Βερολίνο
Opinion
«Μόνος μου παίρνω τον δρόμο»
Ο άνθρωπος που θα έβλεπε τη σοβιετική αυτοκρατορία να καταρρέει είχε ζήσει ως παιδί τον θάνατο δύο θείων του και μιας θείας του - από ασιτία - τη δεκαετία του 1930
Πολιτική
Το φάσμα της τοξικότητας και οι «μολότοφ» στο διαδίκτυο
Η τακτική της αντιπολίτευσης στην υπόθεση των παρακολουθήσεων ως συνέχεια της «τοξικής στρατηγικής»
Interviews
Σαλμάν Ρούσντι: «Προτιμώ τα βιβλία – ερωτήσεις, όχι αυτά που δίνουν απαντήσεις»
Το αδημοσίευτο τμήμα της συνέντευξης με τον διάσημο συγγραφέα, υπό το φως της δολοφονικής απόπειρας εναντίον του, στις 10 Αυγούστου, από τον 24χρονο Χάντι Ματάρ
Stories
Πώς είδαν οι Αμερικανοί την Μικρασιατική Καταστροφή του ’22
Η καταγραφή των τελευταίων στιγμών της Σμύρνης, της μεγάλης πυρκαγιάς και του ξεριζωμού μέσα από -και ανέκδοτα- έγγραφα, όπως αποτυπώνονται στην έρευνα του Κωνσταντίνου Χατζηδημητρίου
Opinion
«Βρωμισμένοι, μα αποκαθαρμένοι»
Οι άνθρωποι της Αχειροποιήτου δεν είναι η Ιστορία. Είναι η αλήθεια μιας πυρίκαυστης στιγμής που φτάνει ως τις μέρες μας.
Stories
Σαλμάν Ρούσντι: Ο συγγραφέας που δεν ήθελε να γίνει σύμβολο
Η «μυθολογία» γύρω από τους «Σατανικούς στίχους», ο φετφάς του αγιατολάχ Χομεϊνί και η δεύτερη ζωή του Σαλμάν Ρούσντι
Opinion
Ολος ο κόσμος μια σκηνή
Στο μπουφόνικο θέατρο της καθημερινότητας ο υποκριτής του πεζοδρομίου συγχέεται με τον πρωταγωνιστή της σκηνής
Opinion
ΗΠΑ, 50 χρόνια πριν
Σε έναν χώρο όχι αμιγώς πολιτικό, αλλά που επρόκειτο να ασκήσει τεράστια επιρροή στην πολιτική, το «Βαθύ λαρύγγι» πρωτοπροβλήθηκε στις 12 Ιουνίου 1972 στο «World Theater» της Νέας Υόρκης
Culture Live
Οι Ουιγούροι στα Πούλιτζερ
Η προσωπική περιπέτεια της Zumrat Dawut, μητέρας τριών παιδιών, από το Ürümqi, την πρωτεύουσα της αυτόνομης περιοχής Σιντζιάνγκ
Books
«Ετρωγαν και οι Τούρκοι μαζί μας»
Προδημοσίευση από το βιβλίο του Νικόλα Ντουμάνη «Πριν από την Καταστροφή» (εκδ. Παπαδόπουλος), το οποίο κυκλοφορεί ύστερα από το πρόσφατο «Η ανταλλαγή πληθυσμών του 1923» της τουρκάλας καθηγήτριας Emine Yesim Bedlek
Stories
Τι ήταν τελικά ο Χίτλερ; Ολες οι (λάθος) ερμηνείες για τον Αδόλφο
Ο ισχυρισμός του Σεργκέι Λαβρόφ για τη δήθεν εβραϊκή καταγωγή του Αδόλφου, οι άλλες θεωρίες συνωμοσίας και οι απαντήσεις των κορυφαίων ιστορικών
Κόμματα
Το «σύνδρομο του Ιμπραήμ» και η αντιπολίτευση του ΣΥΡΙΖΑ
Η κλιμάκωση του τοξικού αντιπολιτευτικού λόγου, όπως καταγράφηκε στο πρόσφατο συνέδριο του ΣΥΡΙΖΑ
Interviews
Σαλμάν Ρούσντι: «Η αλήθεια δέχεται επίθεση παντού στον κόσμο»
Ο διάσημος συγγραφέας μιλάει για τον Πούτιν, τον Τραμπ, τον Μόντι και τα όρια ψεύδους, αλήθειας και φαντασίας
Κόσμος
«Η οργή γίνεται συνήθεια, ο διχασμός κάτι φυσιολογικό»
Αποσπάσματα από το βιβλίο της αμερικανίδας ιστορικού και αρθρογράφου Αν Απλμπομ «Το λυκόφως της δημοκρατίας» για την άνοδο του απολυταρχισμού και την εχθροπάθεια μέσα στην ίδια τη δημοκρατία
Stories
«Φεύγοντες την μπολσεβικικήν θεομηνίαν κατέφυγον εις Οδησσόν»
Αποσπάσματα από τις αναμνήσεις του Νικόλαου Πλαστήρα, ο οποίος συμμετείχε στο ελληνικό εκστρατευτικό σώμα στην Ουκρανία το 1919, όπου οι γαλλικές δυνάμεις συγκρούστηκαν με τους μπολσεβίκους
Opinion
Η «Ειρήνη» δεν είναι πάντοτε η απάντηση
Τις στιγμές που η ανθρωπότητα συμπυκνώνεται σε ένα θύμα, όποια κι αν είναι η ερώτηση, η απάντηση είναι η ατομική ευθύνη.
Opinion
Τα παιδιά του πολέμου
Η ζωή δεν μπορεί να περιμένει, φαίνεται αμείλικτη απέναντι στους ανθρώπινους υπολογισμούς.
Interviews
«Ο Πούτιν έχασε το δικαίωμα να εκπροσωπεί τον ορθόδοξο κόσμο»
Ο κορυφαίος ισλαμολόγος και πολιτικός επιστήμονας εξηγεί το αυτοκρατορικό όραμα του ρώσου προέδρου και την «εργαλειοποίηση» της θρησκείας από εκείνον
12
