Ο Μέγας Ταξιάρχης 
Αρχάγγελος Μιχαήλ: Ο ψυχοπομπός
Μια υψηλής καλλιτεχνικής αξίας φορητή εικόνα του Αρχαγγέλου Μιχαήλ στο Βυζαντινό και Χριστιανικό Μουσείο
Τετάρτη 25 Δεκεμβρίου 2024
21o Βαγγέλης Στεργιόπουλος
Κάλλος πνευματικό
Φώτης Κόντογλου: Το μυστικό βάθος της ορθόδοξης εικονογραφίας
Η αγιογραφία ως πνευματική όραση και σύνδεσμος με τα υπερκόσμια
Απόλυτο αδιέξοδο
Χρόνης Μίσσιος: «Μωρέ, καμιά φορά λέω καλά που δε νικήσαμε...»
Νόμιμα και μόνιμα πολιορκημένος
Όλα ή τίποτα
Αλμπέρ Καμύ: «Κάναμε αυτό που έπρεπε»
Εκεί που ευδοκιμεί το ψέμα προαναγγέλλεται και διαιωνίζεται η τυραννία
Ο δίκαιος δικαστής
Λέων Τολστόι: Ο δικαιοκρίτης
Ο βασιλιάς ήξερε καλύτερα από τον καθένα τι σπάνιο πράγμα είναι ένας δίκαιος δικαστής σ’ αυτό τον κόσμο
Language
Η ελληνική γλώσσα στο διάβα του χρόνου: Η αττικοϊωνική διαλεκτική ομάδα (Μέρος Α’)
Η αττικοϊωνική υπήρξε μια από τις τέσσερις μεγάλες διαλεκτικές ομάδες της 1ης χιλιετίας π.Χ.
Παλιά διαμάχη
Νίκος Αλιβιζάτος: Η πάλη των λαϊκιστών με τους εκσυγχρονιστές
«Δεν υπάρχουν θεσμοί, παρά μόνον ο λαός»
Το «αξαμτζιλίκι»
Μαρία Ιορδανίδου: Η ρωμέικη Πόλη και η ρωμαϊκή Κωνσταντινούπολη
Ανύποπτη λαογράφος και παραδοσιογράφος
Literature
Αριστοφάνης: Η μεγαλοφυΐα της Αρχαίας Κωμωδίας (Μέρος IΑ’)
Στις «Εκκλησιάζουσες» του Αριστοφάνη οι γυναίκες αναλαμβάνουν τη διακυβέρνηση της Αθήνας και εγκαθιδρύουν ένα καθεστώς περιουσιακής αλλά και ερωτικής κοινοκτημοσύνης
Δόρυ και στοχασμός
Αντρέ Μαλρώ: Παιδεία και θάρρος
«Πόσοι μόχθοι, Αθηναίοι, για να γίνω άξιος των επαίνων σας»
Ένδοξη καριέρα
Δημήτρης Μητρόπουλος: Ο ασκητής, ο δημιουργός
Πέθανε όπως ακριβώς ήθελε να πεθάνη: πάνω στο πόντιουμ, όρθιος, με την μπαγκέττα στο χέρι, αντίκρυ σε έγχορδα, πνευστά και κρουστά όργανα
Εξαιρετικός ποιητής
Έζρα Πάουντ: Κατάρρευση μέσα στην ενοχή και τη σιωπή
Ένας πολύ ταραγμένος και παράξενος νους
Μεγάλος έρωτας
Γεώργιος Παπανδρέου: «Ακριβή μου Σοφία»
«Εσείς οι άλλοι ξέρατε τον πολιτικό. Εγώ ήξερα τον ποιητή»
Ανδραγαθία
Αλέξανδρος Διάκος: O πρώτος των πεσόντων ελλήνων αξιωματικών στη Μάχη της Πίνδου
Ο Διάκος δέχτηκε ριπή ιταλικού πολυβόλου και έπεσε νεκρός στη θέση «Τσούκα-Δημιάλι»
Αγρευτής αισθητισμού
Ναπολέων Λαπαθιώτης: Ξεκίνησε σα μετέωρο, έσβησε σα σκιά
Ο αγέρωχος δανδής της οδού Σταδίου
Ελληνική φυσιογνωμία
Νίκος Εγγονόπουλος: Ο άνθρωπος είναι η κλίμακα για καθετί
Η ελληνική, η βυζαντινή ζωγραφιά αναπνέει αδέσμευτη και αποπνέει ανεμελιά και λεβεντιά
Language
Η ελληνική γλώσσα στο διάβα του χρόνου: Οι αρχαίες ελληνικές διάλεκτοι (Μέρος Γ’)
Το πρώτο θεμελιώδες ζήτημα που απασχολεί τους ερευνητές είναι το εάν ο διαχωρισμός των διαλέκτων που μιλούσαν τα φύλα που εγκαταστάθηκαν στον ελλαδικό χώρο έγινε πριν ή μετά την είσοδό τους σε αυτόν
Φαινόμενο σπάνιο
Τάσος Λειβαδίτης: Η απελπισία των γνωστικών
Ξένος είναι ο κόσμος για τον Λειβαδίτη — κι αυτός για τον κόσμο
Ελληνοτουρκική προσέγγιση
Ελληνοτουρκικό Σύμφωνο Φιλίας: Μια ιστορική στιγμή στις σχέσεις των δύο χωρών
«Ευτυχείς όσοι παρέστησαν κατά την ημέραν ταύτην»
Literature
Αριστοφάνης: Η μεγαλοφυΐα της Αρχαίας Κωμωδίας (Μέρος I’)
Ο Αριστοφάνης καταπιάστηκε στους «Βατράχους» του με τους εκλιπόντες μεγάλους τραγικούς, επιστρατεύοντας ασφαλώς όλη του τη φαντασία και την απαράμιλλη κωμική του μαεστρία
Προσπάθεια παιδαριώδης
Ελληνοϊταλικός Πόλεμος: Τα προεόρτια της ιταλικής εισβολής
Η προπαγανδιστική εκστρατεία των Ιταλών αποσκοπούσε στην κατασυκοφάντηση των Ελλήνων
Πλατύ πνεύμα
Νίκος Καζαντζάκης: Ήταν πουλί και πήγαινε και δε χανότανε
Ένας μεγάλος ανιχνευτής του ανθρώπινου πνεύματος
Σκουτάρι πίστης
Άγιος Δημήτριος: Καινούριος μέγας Aλέξαντρος
«Φρούρησον, πανεύφημε, την σε μεγαλύνουσαν πόλιν...»
Αέναη ορμή
Φωτεινή εξαίρεση
«Συχνά φαντάζομαι τον Μίκη σαν ένα ποταμό με φοβερή ορμή, που κανένας δεν ξέρει από πού ξεκινά και πού οδηγείται»
«Απελπίσου και πέθανε»
Τζον Στάινμπεκ: Το κατά Πλωρίτη ρέκβιεμ του νομπελίστα συγγραφέα
Η θλιβερή ιστορία ενός «νεκρού» συγγραφέα
In memoriam
Γιώργος Γραμματικάκης: Πολιτισμός, μια πρόταση προς το μέλλον
Υπάρχει η βάσιμη υποψία ότι όσο ανεβαίνει το εθνικό μας εισόδημα, τόσο μειώνεται το βιοτικό μας —με την έννοια του βίου, της ζωής— επίπεδο
Αναπόδραστη μοίρα
«Τον αγώνα τον καλόν ηγώνισμαι»
Οι μεγάλοι άνθρωποι, οι εμβληματικές και χαρισματικές προσωπικότητες
Διαρκής «αειφυγία»
Ανδρέας Καρκαβίτσας: Ο «Αρματωλός» των γραμμάτων μας
Η προσγείωση του αναγκαίου και ο οραματισμός του δέοντος
Language
Η ελληνική γλώσσα στο διάβα του χρόνου: Οι αρχαίες ελληνικές διάλεκτοι (Μέρος Β’)
Οι μελετητές προβαίνουν στην ταξινόμηση των αρχαίων ελληνικών διαλέκτων αποσκοπώντας κατ’ αρχήν στην αναγνώριση των κοινών στοιχείων τους σε συγχρονικό επίπεδο και στον καθορισμό διαλεκτικών ομάδων
Ανάγκη φυγής
Μάνος Χατζιδάκις: Από τη φύση μου είμαι μαζί με ό,τι έρχεται
Το τραγούδι στην πιο ψηλή του μορφή
Αγωνιστική συνέπεια
Μανόλης Ανδρόνικος: Πρώτα απ' όλα και πάνω απ' όλα δάσκαλος
Η γοητευτική περιπέτεια του πνεύματος
Literature
Αριστοφάνης: Η μεγαλοφυΐα της Αρχαίας Κωμωδίας (Μέρος Θ’)
Ο Αριστοφάνης εμφανίζεται στη «Λυσιστράτη» με μια γνήσια διαλλακτική διάθεση, με ένα πνεύμα συμβιβασμού και συμφιλίωσης
Αληθινή πρωτοπορία
Το εκ των έσω νεοφανές
Η αρμονική σύζευξη, το γονιμοποιό πάντρεμα παραδοσιακών και νεωτερικών στοιχείων
«Αληθινά» τραγούδια
Οδυσσέας Ελύτης: Στο πέλαγος του τραγουδιού
«Σωκράτη, μουσικήν ποίει και εργάζου»
Το πεπρωμένον
Μάχη της Λειψίας: Η ήττα του Ναπολέοντος, τα προμηνύματα της μοίρας
Το μεγαλείο και η κατάρρευσις του κατακτητού
Ηθική φυσιογνωμία
Θεόφιλος Καΐρης: Ο καλόγερος κι ο δαίμονας, ο άγγελος κι ο αποστάτης
Τα δάκρυα του Τούρκου για τον παλιό του δάσκαλο
Δεοντολογική ματιά
Νορμπέρτο Μπόμπιο: Ένας κλασικός της πολιτικής σκέψης του 20ού αιώνα
Το κριτικό πνεύμα της Αριστεράς
Ημέρα δικαίωσης
Οδυσσέας Ελύτης: Οι πρώτες στιγμές μετά την αναγγελία του μεγάλου νέου
Ο Ελύτης παραδίδεται στη διεθνή επικαιρότητα
Φιλελεύθερη σκέψη
Ρεϊμόν Αρόν: Μια ηθική μορφή
Βαθύτατα φιλελεύθερος, πολέμιος κάθε μορφής ολοκληρωτισμού
Ιερά Εξέταση
Άρθουρ Μίλερ: Δεν είμαι τίποτα άλλο από λάθη, αποτυχίες και τα τοιαύτα
Η παλιά διχοτόμηση Αριστεράς - Δεξιάς δεν έχει πια νόημα
Language
Η ελληνική γλώσσα στο διάβα του χρόνου: Οι αρχαίες ελληνικές διάλεκτοι (Μέρος Α’)
Η ελληνική γλώσσα παρουσιάζει έντονη διαλεκτική διαφοροποίηση από τους Προκλασικούς Χρόνους έως την Ελληνιστική Εποχή
Φιλοσοφικός πόλεμος
Λουί Αλτουσέρ: «Να σκέφτεσθε ακραία»
Ο συσχετισμός των ιδεών ως ένας συσχετισμός δυνάμεων
Τίποτα κοινό
Όσκαρ Ουάιλντ: Η εκδίκησις των μετριοτήτων
Ο Ουάιλντ, που τόσο κατεδιώχθη ζωντανός, εκαλύφθη από εγκώμια νεκρός
Literature
Αριστοφάνης: Η μεγαλοφυΐα της Αρχαίας Κωμωδίας (Μέρος Η’)
Με τις «Θεσμοφοριάζουσες» ο Αριστοφάνης αφενός μεν σατιρίζει το πρόσωπο και τα έργα του Ευριπίδη, αφετέρου δε σχολιάζει τη θέση της γυναίκας στην αθηναϊκή κοινωνία της εποχής του
Αγών αναπόφευκτος
Μέση Ανατολή: Μύθοι και πραγματικότητα
Τα επιχειρήματα και αι απόψεις των δύο αντιπάλων περιέχουν αληθείας αλλά και μύθους
Καθαροί λογαριασμοί
Γεώργιος Καφαντάρης: Μια πνοή ολοκάθαρη από το ψηλό Βελούχι
Πάντα κοντά στο ουσιώδες
Άσμα γοερό
Απελευθέρωση Αθήνας: «Χριστός ανέστη», «Ο λαός ανέστη»
Μια προσωπική μαρτυρία για τη 12η Οκτωβρίου 1944
Ευρύτεροι ορίζοντες
Λεωνίδας Κύρκος: Ο χώρος της Αριστεράς δεν είναι χώρος για καριέρα
Η ιστορία είναι γεμάτη από ζιγκ-ζαγκ
Απομυθοποίηση
Πολυχρόνης Ενεπεκίδης: Ο Ρήγας χωρίς το περίβλημα του θρύλου
Η αποτυχία του κινήματος του Ρήγα
Προσωπική μαρτυρία
Τζωρτζ Χόρτον: Ο ιδεαλιστής, ο ανθρωπιστής
Η πενθήμερη αγωνία, η προγραμματισμένη φωτιά, η «συμμαχική» απανθρωπιά
Εν αδυναμία
Ανακωχή Μουδανιών: Το προανάκρουσμα της περίφημης Συνθήκης της Λωζάννης
Η επώδυνη για την ελληνική πλευρά ανακωχή
Ηρωική εξόρμηση
Παρθεναγωγείο Βόλου: Αέρας δροσερός, καθαρός, από την καρδιά του ελληνικού λαού
Το πρώτο πείραμα που έγινε στον παιδαγωγικό τομέα και που έφερε έξαφνα στον τόπο μας εκείνη την ευχάριστη αίσθηση του θάρρους και της αναζωογονημένης εμπιστοσύνης που δίνει στους ανθρώπους το ξημέρωμα
Language
Η ελληνική γλώσσα στο διάβα του χρόνου: Οι Ρωμαϊκοί Χρόνοι (Μέρος Δ’)
Κομβικός υπήρξε ο ρόλος που διαδραμάτισε κατά τους Ρωμαϊκούς Χρόνους η ελληνική γλώσσα και στο ζήτημα της διάδοσης του χριστιανισμού
