Opinion 
Νεομάρτυρες κι Ακρίτες
Δεν είναι τυχαίο ότι οι νεομάρτυρες συνδέουν το θρησκευτικό με το εθνικό στοιχείο, γεγονός που συνιστά και την πεμπτουσία της εθνικής μας υπόστασης στην εποχή της νεωτερικότητας
Πέμπτη 19 Δεκεμβρίου 2024
21o Βασίλης Νιτσιάκος
Opinion
Οι Αόρατοι
Νέοι άνδρες, τριαντάρηδες και σαραντάρηδες, με οικογένειες πίσω στην πατρίδα τους. Σε χωριά της Κορυτσάς, της Πρεμετής, της Κλεισούρας κ.λπ.
Opinion
Ο Μίκης Θεοδωράκης και ο λαϊκός πολιτισμός
Ο Μίκης Θεοδωράκης είναι ο δημιουργός που πήρε τη μεγάλη ποίηση αυτού του είδους και την έντυσε με μουσική, μετατρέποντάς την έτσι σε λαϊκό τραγούδι
Opinion
Τα σπίτια ξαναχτίζονται;
Είναι τα σπίτια μη τόποι; Είναι ντουβάρια; Ή είναι τόποι μνήμης και ταυτότητας;
Opinion
Μεγάλα αφηγήματα ή μικρά οράματα;
Μπορεί τα μεγάλα οράματα να εξέλιπαν, αλλά υπάρχουν τα μικρά που δεν είναι ασήμαντα. H περίπτωση της συλλογικότητας «Μπουλούκι»
Opinion
Για την εντοπιότητα και την αυτοχθονία
Η σύγχυση και τα εθνικιστικά ή τοπικιστικά συμπλέγματα οδηγούν σε ανασφάλειες
Opinion
Οι «Ντόπιοι» της Μακεδονίας
Τι είναι, λοιπόν, αυτοί οι άνθρωποι, οι "Ντόπιοι Μακεδόνες" κατά τους ίδιους, "σλαβόφωνοι" κατά την κυρίαρχη αντίληψη και συχνά "Βούλγαροι" από γειτονικές και όχι μόνο εθνοτικές ομάδες;
Opinion
Δημόσια λαογραφία
Υπάρχει Δημόσια Λαογραφία; Υπάρχει περισσότερη από όση μπορούμε να καταναλώσουμε.
Opinion
Τι ζητούν οι Βούλγαροι στη Μακεδονία;
Ποια Μακεδονία; Αυτή ήταν, είναι και θα είναι μόνον ελληνική. Τι ζητούν οι Βούλγαροι, λοιπόν;
Opinion
«Πανηγύρι χωρίς χορό είναι εικονοστάσι χωρίς εικόνισμα»
Δεν θα σταθούμε στο οικονομικό σκέλος της συζήτησης αλλά με αφορμή αυτό καλό είναι δούμε λίγο τις απαρχές, το θρησκευτικό, το κοινωνικό και το εν γένει πολιτισμικό "ισοδύναμο" των πανηγυριών.
Opinion
Οι τελευταίοι νομάδες
Ας σκεφτούμε τη ζωή πριν από τις «άυλες πολιτιστικές πρακτικές» και τη μνήμη πριν γίνουν.
Opinion
Κοινωνιολογία: Αχρείαστη ή επικίνδυνη;
Το ζήτημα, λοιπόν, δεν είναι η Κοινωνιολογία αλλά ποια Κοινωνιολογία
Opinion
Ο μύθος της Δύσης
Όταν κάποιος λέει ή κάνει κάτι που σε σένα φαίνεται παράλογο, αν εξετάσεις τον πραγματικό λόγο, θα δεις πως κι εκεί υπάρχει κάποια λογική..
Opinion
Ερημοποίηση
Εκφράσεις όπως «ρήμαξε ο τόπος» ή «αγρίεψε το μέρος» δηλώνουν την οπτική της τοπικής κοινωνίας, που βιώνει το γεγονός ως κοινωνική απερήμωση και υποχώρηση του τοπικού πολιτισμού απέναντι στην άγρια φύση
Opinion
Τι είναι τελικά Βόρεια Ηπειρος;
...Μ ε αφορμή την επέτειο της κήρυξης της αυτονομίας στις 16.5.1914
Opinion
Πάσχα Ελλήνων
Στην ελληνική περίπτωση το πάντρεμα της θρησκείας με το ιστορικό βίωμα του λαού γέννησε "ήθη και έθιμα", η μελέτη των οποίων βοηθά τη συλλογική μας αυτογνωσία.
Opinion
Οι Κοινότητες και ο Νέος Κοινοτισμός
Η κοινοτική αυτονομία είναι μήτρα, όχι της διεκδικητική αλλά της έμπρακτης βιωματικής ελευθερίας...
Opinion
Η Αλβανία και το 1821
Γιατί σιωπά η γειτονική χώρα σε ό,τι αφορά τους εορτασμούς των 200 χρόνων;
Opinion
Το οθωμανο-βαλκανικό παρελθόν μας
Άντε να μεταφράσεις σε οποιαδήποτε γλώσσα επακριβώς τις λέξεις: ντέρτι, κέφι, σεβντάς, μεράκι, χατίρι, χαΐρι, γούρι κ.λπ. Είναι όπως η ελληνική λέξη φιλότιμο. Μεταφράζεται;
Opinion
Πατριωτισμός και επιστήμη
Mπορούμε να πούμε ότι οι πατριωτικά σκεπτόμενοι επιστήμονες δομούν και όσοι θέτουν την επιστήμη υπεράνω αποδομούν;
Opinion
Φανταστικός διάλογος με τον Αλή Πασά
Εάν δεν έκανα εγώ αποστασία αλλά και άλλοι Σκιπιτάρηδες , ακόμα και Οθωμανοί, δεν θα πετύχαινε η Επανάσταση
Opinion
Η παρέλαση ως επιτέλεση της εθνικής ταυτότητας
Οι εθνικές εορτές και τελετές αποτελούν απαραίτητους μηχανισμούς συγκρότησης και αναπαραγωγής της εθνικής κοινότητας και επιτελούν σημαντικό ρόλο ως προς την ιδεολογική εγχάραξη, την ανάπτυξη και καλλιέργεια εθνικής συνείδησης και πατριωτικών συναισθημάτων
Opinion
Τι συμβαίνει με τις μειονότητες στη Βόρεια Μακεδονία
Το Σύνταγμα και στην τελευταία του μορφή του 2019 με αναφορά στην εξέγερση του Ίλιντεν και στις διακηρύξεις της αναγνωρίζει όλες αυτές τις ομάδες ως συστατικά στοιχεία της χώρας και φυσικά διακηρύσσει το σεβασμό των δικαιωμάτων τους και την ισοτιμία τους
Opinion
Φανταστικός διάλογος με τον Οδυσσέα Ανδρούτσο
Ενώ εμείς οι καπεταναίοι πολεμήσαμε και διώξαμε τους Τούρκους, τα ηνία τα πήραν τυχάρπαστοι και φαύλοι πολιτικοί από τη μια, ανάμεσά τους και Φαναριώτες, και από την άλλη καλαμαράδες, όλοι τους άκαπνοι κι ατσαλάκωτοι.
Opinion
Φανταστικός διάλογος με τον Καποδίστρια
- Οι φατριασμοί, οι ανταγωνισμοί, οι έριδες για το ποιος θα έχει το πάνω χέρι, ποιος τελικά θα με έχει του χεριού του
Opinion
Πατριδογνωσία
Στο επίπεδο των κοινωνικών αντιλήψεων και συμπεριφορών, αρνηθήκαμε τις "χωριάτικες" ρίζες μας, την ίδια την κοινωνική μας ταυτότητα, για να την "ανακαλύψουμε" και αυτήν στο πλαίσιο της αστικής δομικής νοσταλγίας και του συνακόλουθου συνθήματος "επιστροφή στις ρίζες", όταν οι ρίζες είχαν σχεδόν μαραθεί και από δική μας υπαιτιότητα.
Opinion
Φύση και πολιτισμός: Η Διώχνη
Η διώχνη είναι το λουλούδι που διώχνει το χιόνι και τον χειμώνα, προαναγγέλλοντας τον ερχομό της Άνοιξης, που για την τοπική κοινωνία σημαίνει την έναρξη μιας νέας φάσης στον ετήσιο κύκλο, στην οργάνωση του χρόνου της με βάση τις παραγωγικές δραστηριότητες.
Opinion
Εχουν οι προλετάριοι πατρίδα;
Πατρίδα δεν είναι μόνον οι πόροι και τα μέσα παραγωγής -αλίμονο αν ήταν μόνον αυτό, διότι δεν θα υπήρχε. Είναι κυρίως ένα σύνολο κοινών χαρακτηριστικών και αξιών που μοιράζονται οι λαοί που απαρτίζουν τα έθνη.
Opinion
Του δικού μας έρωτα
Κατά κανόνα, ο κλήδονας γιορταζόταν στις 24 Ιουνίου (τ' Αη-Γιαννιού) αλλά και τ' Αη-Γιώργη σε κάποιες περιοχές
Opinion
Για έναν πολιτισμό των πολιτισμών
Τις τελευταίες δεκαετίες στις ανθρωπολογικές αμφισβητείται η ίδια η έννοια του πολιτισμού(culture), όπως άλλωστε και η έννοια της παράδοσης(tradition)
Opinion
Η εθνικοφροσύνη ως ανταλλακτική αξία
Εχοντας καλλιεργήσει την εθνικοφροσύνη στις μάζες σε υπερθετικό βαθμό, στη συνέχεια την αξιοποιούν κόμματα και πολιτικοί ως ανταλλακτική αξία στο πολιτικό παζάρι
Opinion
Πατρίδα και γλώσσα
Η αρρώστια της κοινωνίας εκδηλώνεται σαν αρρώστια της γλώσσας. Και η αρρώστια της γλώσσας δεν είναι παρά σύμπτωμα κατάρρευσης των θεμελιωδών αξιακών κωδίκων ενός πολιτισμού
Opinion
Εθνοτικές ομάδες, έθνη και εθνικές ταυτότητες
Το ελληνικό έθνος-κράτος, από την συγκρότησή του, έχει συμπεριλάβει εθνοτικές ομάδες με ιδιαίτερα χαρακτηριστικά, κυρίως γλωσσικά
Opinion
Πατριωτισμός και διδασκαλία (με αφορμή τη γιορτή των Τριών Ιεραρχών)
Τι είναι τελικά πατριωτισμός και τι πρέπει να κάνει ένας δάσκαλος
Opinion
Τα κοινά στο παρελθόν
Στην κοινωνία της νεοτερικότητας η κατάσταση είναι διαφορετική. Τα κοινά όλο και περισσότερο γίνονται λιγότερο κοινά. Και αυτό δεν είναι παρά συνέπεια των νέων ηθών που προτάσσουν το ατομικό του συλλογικού, το ιδιωτικό του δημοσίου.
Opinion
Αμφισβητούμενες ταυτότητες
Η ταυτότητα δεν είναι ένα στατικό αντικείμενο, αλλά περισσότερο μια δυναμική διαδικασία, ρευστή, ανοιχτή σε μεταβολές και επαναπροσδιορισμούς, που συχνά καθίσταται και αντικείμενο διαπραγμάτευσης.
Opinion
Για την «παράδοση» και την «ταυτότητα»
Ερωτήματα που συνιστούν μια απορητική στάση απέναντι στα πράγματα, προκειμένου να αρχίσουμε να τα σκεφτόμαστε με κριτικό τρόπο.
Opinion
Ποιος είναι Έλληνας;
Ο Γιάννης, που, ως έγχρωμος, προκαλεί το στερεότυπο του Έλληνα, που κάθε αλλο παρά "μαύρος" μπορεί να είναι..
Opinion
Ο αγιασμός των υδάτων
Στον κύκλο του χρόνου το νερό χρησιμοποιείται συμβολικά στα ευετηρικά δρώμενα
Opinion
1821-2021
Η πολιτισμική συνέχεια δεν σημαίνει την απουσία ωσμώσεων και αλληλεπιδράσεων. Το αντίθετο. Η συνέχεια υπάρχει μέσα από τις ρήξεις, τις τομές, τις ωσμώσεις με τις ετερότητες. Και αυτό είναι το μεγαλείο της ελληνικότητας.
Opinion
Το Δώρο
"Το δώρο θέλει αντίδωρο κι εκείνο πάλι δώρο", λέει η παροιμία, εκφράζοντας την αμοιβαιότητα αλλά και τον ηθικά δεσμευτικό χαρακτήρα του δώρου
Opinion
Γιορτές και πανδημία
Οι φετινές γιορτές είναι μια αφορμή να τα σκεφτούμε όλα αυτά, να αναστοχαστούμε, να αναθεωρήσουμε
Opinion
Η Ουνέσκο και η πολιτισμική μας κληρονομιά
ακόμα και οι πρώτοι Λαογράφοι μας, π.χ. ο Στίλπων Κυριακίδης, από τις αρχές του εικοστού αιώνα δεν διανοήθηκαν να διαχωρίσουν τον υλικό βίο και πολιτισμό από τον πνευματικό, προτείνοντας την ιδέα του «εύμορφου συνόλου»
Opinion
Η εμπειρία της εξ αποστάσεως εκπαίδευσης
Το μάθημα τελετουργία με την σωματική παρουσία και την ψυχική επαφή, τον ζωντανό διάλογο, την μη διαμεσολαβημένη από οθόνες διάδραση και αλληλεπιδραση.
Opinion
Οι κρίσεις αντιμετωπίζονται με συλλογικότητα και αλληλεγγύη
Το συλλογικό πάνω από το ατομικό. Το πρόσωπο στην θέση του ατόμου. Κυρίως η πίστη στις κοινές αυτές αξίες, στο κοινό καλό.
Opinion
Ο κοροναϊός, η κοινωνία, η κοινότητα και το άτομο
Είναι, λοιπόν, εθνικό χαρακτηριστικό μας ο ατομικισμός; Και ο εγωϊσμός είναι έμφυτο χαρακτηριστικό κάθε ανθρώπινου όντος;
Opinion
Η Χρυσή Αυγή πέθανε. Ο Χρυσαγητισμός;
Αυτή η κυρίαρχη «ιδεολογία» εδράζεται στον ίδιο τον εθνικισμό, όπως αυτός διαμορφώθηκε τον 19ο αιώνα
