Literature

Μια από τις ωραιότερες δημιουργίες του Ευριπίδη αποτελεί το δράμα του «Ιφιγένεια η εν Αυλίδι»

Ο θεματικός πυρήνας της τραγωδίας «Ορέστης», πέραν της μητροκτονίας που έχει διαπράξει ο πρωταγωνιστής παρακινημένος από τον Απόλλωνα, συνίσταται στον αγώνα ζωής και θανάτου που δίνουν –με αδελφική αγάπη και βαθιά φιλία– τρεις άνθρωποι

Η ονομασία του ευριπίδειου δράματος «Φοίνισσες» οφείλεται στις φοίνισσες παρθένες που προορίζονταν για σκλάβες στους Δελφούς και συγκροτούν το χορό της τραγωδίας

Ο «Ίων» είναι ένα περίπλοκο και αριστοτεχνικά δομημένο έργο, που προκαλεί ξεχωριστές συγκινήσεις και κάνει την ανθρώπινη ψυχή να δονείται

Η «Ιφιγένεια η εν Ταύροις» είναι το δράμα της σωτηρίας δύο ανθρώπων του ίδιου αίματος από έναν κόσμο όπου κυριαρχεί η βαρβαρική ωμότητα

Η «Ελένη» καταλαμβάνει μια ξεχωριστή θέση στο όλο έργο του Ευριπίδη με τον –τρόπον τινά– παραμυθένιο, μελοδραματικό τόνο της

Δεδομένου ότι το θέμα της Ηλέκτρας πραγματεύτηκε στο ίδιο περίπου χρονικό διάστημα και ο Σοφοκλής, αξιοσημείωτη είναι, πέραν της διαφωνίας ως προς τη χρονική ακολουθία των δύο αυτών δραμάτων, η τελείως διαφορετική προσέγγιση του θέματος από τους δύο μεγάλους τραγικούς

Η δυστυχία του πολέμου, όπως διακηρύσσει στις «Τρωάδες» ο Ευριπίδης, δεν αφορά μόνο τους νικημένους αλλά και τους νικητές

Στην τραγωδία του Ευριπίδη «Ηρακλής» η εικόνα του ήρωα μεταβάλλεται με τρόπο δραματικό, υπενθυμίζοντας σε όλους την αστάθεια της ανθρώπινης ύπαρξης, την προβληματικότητα κάθε ανθρώπινου μεγαλείου

Στις «Ικέτιδες» του Ευριπίδη, ο Θησέας θέτει στην ουσία το ζήτημα της διαφοράς ανάμεσα στην τυραννίδα, δηλαδή τη μονοκρατορία, και τη δημοκρατία

Η αντίθεση ανάμεσα στην εξουσία, τη δύναμη, από τη μια πλευρά και το δίκαιο από την άλλη, μια αντίθεση τόσο σημαντική για την ελληνική σκέψη, είναι το κυρίαρχο χαρακτηριστικό της ευριπίδειας τραγωδίας «Ηρακλείδες»

Εικάζεται ότι η «Ανδρομάχη», που χρονολογείται κατά μία εκδοχή στα πρώτα χρόνια του Πελοποννησιακού Πολέμου, ανέβηκε στο Άργος ή στη χώρα των Μολοσσών, και όχι στην Αθήνα

Η τραγωδία του Ευριπίδη «Εκάβη» συντίθεται από δύο διακριτά μέρη, που συνδέονται επιδέξια από τον ποιητή σε μία ενότητα

Η Αφροδίτη και η Άρτεμη, ως σύμβολα προερχόμενα από τη λαϊκή πίστη, επιτρέπουν στο αττικό κοινό να κατανοήσει τις βασικές δυνάμεις που κινούν τον «Ιππόλυτο» του Ευριπίδη

Στον «Ιππόλυτο» του Ευριπίδη εμφανίζεται επί σκηνής μια μεγάλη κυρία που προσπαθεί να κρατήσει κρυμμένο στα μύχια της ψυχής της τον αμαρτωλό της πόθο για τον προγονό της, μια κυρία με ηθικό έρμα

Η Μήδεια πράττει όσα πράττει σπρωγμένη από δυνάμεις της ψυχής που αποκτούν διάσταση δαιμονική

Ενώ ο μύθος ανέφερε ότι η Μήδεια είχε σκοτώσει τα παιδιά της ακουσίως, στην προσπάθειά της να τα κάνει αθάνατα, ο Ευριπίδης την παρουσιάζει ως φόνισσα των παιδιών της, που με αυτόν τον τρόπο εκδικείται τον Ιάσονα για την απιστία του

Ενώ ο Σοφοκλής ασχολείται πάντα με το σύνολο ενός χαρακτήρα, άλλως πως με το ήθος, ο Ευριπίδης έχει τον τρόπο να αξιοποιεί έως τις ακρότατες λεπτομέρειες το αίσθημα ενός ορισμένου προσώπου σε μια συγκεκριμένη σκηνή

Η Άλκηστη του Ευριπίδη θυσιάζει τη ζωή της όπως είχε υποσχεθεί την ημέρα του γάμου της έχοντας προηγουμένως βιώσει την τέλεια ευτυχία της συζύγου και της μητέρας, άρα έχοντας επίγνωση τού τι απαρνείται

Όσον αφορά τη χρονολόγηση των δεκαοκτώ σωζόμενων έργων του Ευριπίδη, ασφαλείς πληροφορίες έχουμε στη διάθεσή μας για έξι τραγωδίες του

Ο Ευριπίδης πέρασε τα τελευταία χρόνια της ζωής του στην ξενιτιά, και εκεί επέπρωτο να πεθάνει, όπως και ο Αισχύλος παλαιότερα

Ένα από τα δράματα της τριλογίας με την οποία είχε διαγωνιστεί το 455 π.Χ. ο Ευριπίδης ήταν οι «Πελιάδες», το πρώτο έργο του για τη Μήδεια

Η εικόνα που είχε ο κόσμος για τον Ευριπίδη, ενόσω κορυφωνόταν η ανάπτυξη του πολιτισμού της Κλασικής Εποχής, ήταν εκείνη ενός διαφορετικού, ενός ξεχωριστού ανθρώπου

Η σχέση του μεγάλου δραματουργού με τη σοφιστική ήταν μια σχέση διαρκούς και ζωηρής αντιπαράθεσης, καθώς εκείνος διατηρούσε πάντα την ανεξαρτησία του πνεύματός του και αρκετά συχνά διατύπωνε επικριτικές απόψεις για τη σοφιστική σκέψη

Στον «Ανώνυμο του Ιάμβλιχου» προβάλλεται η θέση ότι η ύπαρξη του νόμου αποτελεί φυσική αναγκαιότητα και, συγχρόνως, απαραίτητη προϋπόθεση για την κοινωνική συνοχή

Ο Κριτίας απέκτησε μεγάλη φήμη όχι χάρη στους πολιτικούς λόγους του, αλλά χάρη στην επεξεργασία του αττικού λόγου σε πολλά από τα συγγράμματά του

Στην πολύπλευρη προσωπικότητα του Κριτία συμπυκνώνονται σχεδόν όλες οι τάσεις της εποχής των σοφιστών

Ο Καλλικλής και ο Θρασύμαχος κηρύσσουν την υπεροχή του δικαίου της φύσης, ανατρέποντας έτσι την κρατούσα αντίληψη ολόκληρων αιώνων

Οι λόγοι του Ανδοκίδη χαρακτηρίζονται από απλότητα, φυσικότητα, αφηγηματική ζωντάνια και αβίαστη ροή

Ο Αντιφών κηρύσσει την ισότητα όλων των ανθρώπων

Αυτό που τίθεται εν αμφιβόλω είναι το εάν ήταν ένα και το αυτό πρόσωπο ο σοφιστής Αντιφών και ο ρήτορας Αντιφών

Ο Γοργίας θεωρούσε ότι υπήρχε μια φυσική συγγένεια ανάμεσα στο λόγο που καλλιεργούσε ο ίδιος και στον έμμετρο λόγο, δηλαδή στην ποίηση

Από τα όλα δημιουργήματα του Γοργία δύο σώθηκαν ολόκληρα, το «Ελένης εγκώμιον» και η «Παλαμήδους απολογία»

Χάρη στην εκλογή των λέξεων, αλλά κυρίως χάρη στα περίφημα «γοργίεια σχήματα», ο Γοργίας έγινε ο εισηγητής του έντεχνου πεζού λόγου και του ρητορικού ύφους

Η ρητορική τέχνη, ως μεταδόσιμη διδασκαλία, κατάφερε όντως να φθάσει τον 5ο και τον 4ο αιώνα π.Χ. σε ένα εξαιρετικό επίπεδο από την άποψη των μέσων και των μεθόδων που χρησιμοποιούσαν οι δάσκαλοι της ρητορικής

Ο λεοντίνος σοφιστής ανέκαθεν ήταν –και παρέμεινε έως τα βαθιά του γεράματα– ένας δάσκαλος της ρητορικής, ένας τεχνίτης στην αγωγή των ψυχών διαμέσου του λόγου

Κατά τον Ιππία, η φύση ενώνει το όμοιο με το όμοιο, αλλά ο νόμος, ωσάν τύραννος, καταδυναστεύει σε πολλά τη φύση

Κομμάτι των «Ωρών» του Πρόδικου είναι και η αλληγορία για την επιλογή που καλείται να κάνει ο Ηρακλής, όταν συναντά την Αρετή και την Κακία σαν δύο γυναίκες με διαφορετικό παρουσιαστικό και ενδυμασία

Ο Πρόδικος έδινε ιδιαίτερη βαρύτητα στην έρευνα των συνωνύμων, στην ανακάλυψη διαφορών ανάμεσα σε σημασιολογικά συγγενικές λέξεις

Για κάθε πράγμα υπάρχουν δισσοί λόγοι (διττοί λόγοι, δύο ειδών λόγοι), που αντιτίθενται ο ένας στον άλλον

Ο σχετικισμός είναι παρών στο ετερογενές νοητικό οικοδόμημα του Πρωταγόρα, χωρίς όμως αυτό να σημαίνει ότι επιβάλλεται να θυσιαστεί στο βωμό του η κρατική εξουσία, και μαζί με αυτήν η εκπαιδευτική διαδικασία, η παιδαγωγική επίδραση, που συνιστά το σκοπό της σοφιστικής

Ο Πρωταγόρας διατυπώνει την άποψη ότι η μάθηση απαιτεί αφενός τη φυσική ικανότητα («φύσιν») και αφετέρου την ευεργετική επίδραση μιας παιδαγωγικής τριάδας, δηλαδή της φροντίδας («επιμελείας»), της άσκησης («ασκήσεως») και της διδασκαλίας («διδαχής»)

Κατά τον Πρωταγόρα, ο Δίας έπεμψε διά του Ερμή στους ανθρώπους την αιδώ (ηθικότητα, ηθική συνείδηση) και τη δίκην (δικαιοσύνη), ώστε να καταστήσει δυνατή τη γένεση του κράτους και την ανάπτυξη του ανθρώπινου πολιτισμού

Πόθεν έρχονται στους ανθρώπους ή από ποιον ορίζονται τα μέτρα για το «καλύτερο» ή το «χειρότερο» που ξεπερνούν καθετί ατομικό;

Ο Πρωταγόρας εκφράζει την αντίθεσή του στον ελεατικό χωρισμό της αισθητικής αντίληψης και της πραγματικότητας, καθώς και στην ύπαρξη μιας απόλυτης, αμετάβλητης ουσίας, στην οποία ο άνθρωπος έχει πρόσβαση μόνο με το νου

Σε ό,τι αφορά τους θεούς, πολλά είναι εκείνα που εμποδίζουν τη γνώση: το άδηλο του πράγματος και το βραχύχρονο της ανθρώπινης ζωής

Στο πρόσωπο του Πρωταγόρα αποτυπώνονται ανάγλυφα τα πρωταρχικά χαρακτηριστικά της συντεχνίας των σοφιστών

Αρκετά πιο μεγάλος από τον Δημόκριτο, ο γεννημένος στα Άβδηρα Πρωταγόρας ταξίδευε ασταμάτητα, όπως και οι περισσότεροι σοφιστές