Φιλοσοφικές συναντήσεις 
Ο Φουκώ διαβάζει Χέγκελ
Ξαναγυρίζοντας στη μεταπτυχιακή εργασία του Μισέλ Φουκώ για τον Χέγκελ
Πέμπτη 21 Νοεμβρίου 2024
21o φιλοσοφία
Literature 
Πλάτων: Η ιδέα του αγαθού (Μέρος ΚΑ’)
Το «Συμπόσιον» χαρακτηρίζεται ως η αρχή της διαδρομής που ακολούθησε η Δυτική σκέψη προς την κατανόηση και την ερμηνεία του πολύπλοκου φαινομένου του έρωτα στις ποικίλες μορφές και εκφάνσεις του
Δημοκρατία και νεωτερικότητα
Ριζοσπαστικός διαφωτισμός
Για το βιβλίο του Jonathan Israel «Μια επανάσταση του νου. Ο ριζοσπαστικός Διαφωτισμός και οι διανοητικές απαρχές της σύγχρονης δημοκρατίας»
Literature
Πλάτων: Η ιδέα του αγαθού (Μέρος Κ’)
Το «Συμπόσιον» θεωρείται ένα από τα πλέον γοητευτικά κείμενα της αρχαίας ελληνικής γραμματείας
Literature
Πλάτων: Η ιδέα του αγαθού (Μέρος ΙΘ’)
Ο Σωκράτης πλέκει στον «Μενέξενο» το εγκώμιο της Αθήνας με ασύγκριτη μαεστρία και ευστροφία, αλλά και με μια λεπτή –σχεδόν ανεπαίσθητη– ειρωνεία, σύμφυτη με τη βαθιά ριζωμένη ελεγκτική του διάθεση
Literature
Πλάτων: Η ιδέα του αγαθού (Μέρος ΙΗ’)
Στην εριστική μέθοδο των σοφιστών ο Σωκράτης αντιπαραθέτει τη δική του μέθοδο διδασκαλίας, την περίφημη σωκρατική διαλεκτική, το σωκρατικό έλεγχο, που στόχο έχει τη γνώση και την αλήθεια
Literature
Πλάτων: Η ιδέα του αγαθού (Μέρος ΙΖ’)
Στον «Κρατύλο» ελέγχεται κατ’ αρχήν η ορθότητα των ονομάτων, ερευνάται η διαρκώς μεταβαλλόμενη γλώσσα και φανερώνεται η σχέση μεταξύ της γλώσσας και της αληθούς γνώσης των πραγμάτων
Literature
Πλάτων: Η ιδέα του αγαθού (Μέρος ΙΣΤ’)
Η σημασία του «Μένωνος» έγκειται στο γεγονός ότι αποτελεί ένα αξιοπρόσεκτο βήμα στη διαμόρφωση της περίφημης πλατωνικής θεωρίας των ιδεών
Literature
Πλάτων: Η ιδέα του αγαθού (Μέρος ΙΕ’)
Ο «Γοργίας» θεωρείται ένα από τα κορυφαία συγγράμματα της αρχαίας ηθικής γραμματείας
Literature
Πλάτων: Η ιδέα του αγαθού (Μέρος ΙΔ’)
Κεντρική ιδέα του «Κρίτωνος», του λαμπρού αυτού μνημείου του πλατωνικού πνεύματος, είναι η ευπείθεια στους νόμους ως το πρώτιστο καθήκον ενός πολίτη
Κριτικές αναγνώσεις
Η Άρεντ διαβάζει Μαρξ
Μια πρόσφατη έκδοση υπενθυμίζει την ανάγνωση του Καρλ Μαρξ από τη Χάνα Άρεντ
Literature
Πλάτων: Η ιδέα του αγαθού (Μέρος ΙΓ’)
«Απολογία Σωκράτους», το υπέροχο πλατωνικό αμάλγαμα του αττικού δικανικού λόγου και της υψηλής λογοτεχνίας
Πάντα να ιστορικοποιείτε!
«’Εφυγε» ο Φρέντρικ Τζέιμσον – ένας από τους μεγαλύτερους μαρξιστές στοχαστές της εποχής μας
Από την λογοτεχνική θεωρία μέχρι τη φιλοσοφία ο Φρέντρικ Τζέιμσον (1934-2024) άφησε ανεξίτηλο στίγμα
Literature
Πλάτων: Η ιδέα του αγαθού (Μέρος ΙΒ’)
Κεντρική ιδέα του πλατωνικού διαλόγου «Ιππίας Μείζων» είναι το κομβικό ερώτημα τι είναι το όμορφο, τι λογής είναι τα όμορφα και τα άσχημα, με άλλα λόγια ποια είναι η φύση του ωραίου
Αδιαμεσολάβητα;
Ο πειρασμός της αμεσότητας
Η εμμονή με την αμεσότητα υπονομεύει την ικανότητα κριτικής προσέγγισης και μετασχηματισμού
Ηθικά αδικαιολόγητη
Ενάντια στην ανισότητα
Ένας από τους πιο σημαντικούς ηθικούς φιλοσόφους επιστρέφει στο γιατί η ανισότητα είναι ηθικά επιλήψιμη
Literature
Πλάτων: Η ιδέα του αγαθού (Μέρος ΙΑ’)
Θεματικός πυρήνας του Ίωνος είναι η διάκριση μεταξύ έλλογης γνώσης και θείας έμπνευσης, η αντιπαράθεση μεταξύ φιλοσοφίας και παραδοσιακής ποιητικής σοφίας
Literature
Πλάτων: Η ιδέα του αγαθού (Μέρος Ι’)
Το κεντρικό θέμα της διαλεκτικής αντιπαράθεσης μεταξύ του Σωκράτη και του Ιππία είναι η εξέταση της έννοιας «αμείνων» τόσο στην ηθική της διάσταση όσο και στην τεχνική της σημασία
Literature
Πλάτων: Η ιδέα του αγαθού (Μέρος Θ’)
Κεντρικό θέμα του «Πρωταγόρα» είναι η φύση (η ουσία) της αρετής και, κατ’ επέκταση, το εφικτόν ή μη της διδασκαλίας της
Literature
Πλάτων: Η ιδέα του αγαθού (Μέρος Η’)
Στους τέσσερις πρώτους διαλόγους της πρώιμης εργογραφίας του Πλάτωνος ιχνηλατείται η αρχική εικόνα των επιμέρους φαινομένων μέσα από το ερώτημα «τί εστιν» (τι είναι)
Literature
Πλάτων: Η ιδέα του αγαθού (Μέρος Ζ’)
Οι ερευνητές κατατάσσουν με βεβαιότητα τα έργα του Πλάτωνος σε τρεις μεγάλες ομάδες: της πρώιμης, της ώριμης και της όψιμης δημιουργικής περιόδου
Literature
Πλάτων: Η ιδέα του αγαθού (Μέρος ΣΤ’)
Ο Πλάτων δεν κατάφερε να πραγματώσει στις Συρακούσες όσα είχε οραματιστεί ως νομοθέτης
Υπαρξιακό άγχος
Βγάζοντας τον υπαρξιακό μας πόνο μέσω της ποπ-ψυχολογίας
«Όλο αλλάζει γνώμη, είναι διπολικός», «Έχω OCD» -Πώς έχουν ενταχθεί φορτισμένες λέξεις της ψυχολογίας στο καθημερινό μας λεξιλόγιο και γιατί τις χρησιμοποιούμε σαν να μην έχουν κάποια βαρύτητα;
Literature
Πλάτων: Η ιδέα του αγαθού (Μέρος Ε’)
Ο Πλάτων απέδιδε ιδιαίτερη σημασία στη διαλεκτική, στη φιλοσοφική συζήτηση, που συνιστούσε το ύψιστο σημείο των φιλοσοφικών σπουδών
Literature
Πλάτων: Η ιδέα του αγαθού (Μέρος Δ’)
Η περιώνυμη Ακαδημία Πλάτωνος επέπρωτο να λειτουργήσει επί εννέα ολόκληρους αιώνες, έως το κλείσιμό της από τον Ιουστινιανό το 529 μ.Χ.
Literature
Πλάτων: Η ιδέα του αγαθού (Μέρος Γ’)
Η συνειδητοποίηση του αγεφύρωτου χάσματος που χώριζε τη σκέψη του από μνησίκακες πράξεις και πολιτικές διαμάχες ώθησε τον Πλάτωνα να εντρυφήσει στη μελέτη της φιλοσοφίας
Literature
Πλάτων: Η ιδέα του αγαθού (Μέρος Β’)
Η σύνδεση του Πλάτωνος με τον κόσμο της παλαιάς αττικής αριστοκρατίας, μολονότι δεν είχε ως συνέπεια και μια πνευματική συγγένεια, είναι ευδιάκριτη στο όλο έργο του
Literature
Πλάτων: Η ιδέα του αγαθού (Μέρος Α’)
Στην Αθήνα του 4ου αιώνα π.Χ. υπήρχε αναντιστοιχία ανάμεσα στο ένδοξο παρελθόν της πόλης και στις νέες κοινωνικοοικονομικές συνθήκες, τις νέες πνευματικές αναζητήσεις
Literature
Σωκράτης: Η ύψιστη αξία της ψυχής (Μέρος Ε’)
Στην πασίγνωστη φράση «ουδείς εκών κακός» (κανείς δεν αδικεί εκουσίως, κανείς δεν παραβιάζει το δίκαιο με τη θέλησή του) συμπυκνώνεται η σωκρατική θεωρία για τη γνώση της αρετής
Literature
Σωκράτης: Η ύψιστη αξία της ψυχής (Μέρος Δ’)
Στην κορυφή του πίνακα των δικών του αξιών ο Σωκράτης τοποθετεί την ψυχή, την οποία θεωρεί ως το πολυτιμότερο αγαθό του ανθρώπου, αλλά –συνάμα– και τη μεγαλύτερη δέσμευσή του
Literature
Σωκράτης: Η ύψιστη αξία της ψυχής (Μέρος Γ’)
Η εικόνα που μπορούμε να σχηματίσουμε σήμερα για τον Σωκράτη οφείλεται κατά βάση σε δύο πηγές πληροφόρησης: στον Πλάτωνα και στον Ξενοφώντα
Literature
Σωκράτης: Η ύψιστη αξία της ψυχής (Μέρος Β’)
Ο Σωκράτης, οδηγημένος από το «δαιμόνιόν» του, υπηρέτησε με πάθος τον ορθό λόγο και δεν έπαυσε ποτέ να ζητά να του δικαιολογήσουν καθιερωμένες αντιλήψεις
Literature
Σωκράτης: Η ύψιστη αξία της ψυχής (Μέρος Α’)
Με τα ακατάπαυστα ερωτήματά του και το διαρκή έλεγχο που ασκούσε, σε κάθε χώρο και με κάθε ευκαιρία, ο Σωκράτης άγγιζε τις ρίζες της ίδιας της ανθρώπινης ύπαρξης
Ηθικές προκλήσεις
Συζητώντας για τη φιλοσοφία και την τεχνολογία
Ένα πρόσφατο βιβλίο έρχεται να αναδείξει τα σύνθετα ερωτήματα που απασχολούν την φιλοσοφία στην αναμέτρησή της με την τεχνολογία
«Κουβεντούλα πλανητών» 
Μια συναρπαστική συζήτηση του Αϊνστάιν με τον Ταγκόρ για την επιστήμη, την αλήθεια και τη θρησκεία
Τι είναι η Αλήθεια; Υπάρχει μια αλήθεια, μια πραγματικότητα πέρα και ανεξάρτητα από τη συνείδηση; Ή μήπως αποτελεί εικασία και εκδήλωση της ίδιας της συνείδησης;
Ανθρωπιστής
Ο Ντάνιελ Ντένετ ιδιαίτερα επιδραστικός καθηγητής φιλοσοφίας πέθανε σε ηλικία 82 ετών
Ένας πολυγραφότατος και ιδιαίτερα επιδραστικός καθηγητής φιλοσοφίας, ο Ντάνιελ Ντένετ, άφησε σήμερα την τελευταία του πνοή σε ηλικία 82 ετών.
Ιστορικό Αρχείο 
Κορνήλιος Καστοριάδης: Ποιος ήταν ο σοφός διανοητής της αυτονομίας
Το πορτρέτο ενός από τους κορυφαίους διανοητές της Ευρώπης του 20ου αιώνα
Φιλοσοφία και αντίσταση
Το πανεπιστήμιο άνευ όρων
Όταν ο Ζακ Ντερριντά υπερασπιζόταν το δημόσιο πανεπιστήμιο
«Φυσική κατάσταση»
Οι φιλόσοφοι και οι Ινδιάνοι
Τι συνέβη όταν οι φιλόσοφοι συνάντησαν τους Ινδιάνους της Αμερικής;
Μεγάλη απώλεια
Μνήμη Νίκου Σκουτερόπουλου (1938-2024)
Πανεπιστημιακός δάσκαλος και μεταφραστής με πολύ σημαντικό έργο
Αυθεντική πολιτική
Αλαίν Μπαντιού: Από την Πετρούπολη στη Σαγκάη
Σε ένα πρόσφατο βιβλίο του ο Αλαίν Μπαντιού επιστρέφει στην εμπειρία των επαναστάσεων του 20ου αιώνα
Διαλέξεις 
Στο Δήμο Παλλήνης το πανελλήνιο συμπόσιο φιλοσοφίας
Το Πανελλήνιο Συμπόσιο Επικούρειας Φιλοσοφίας θα πραγματοποιηθεί στις 17 & 18 Φεβρουαρίου 2024 στο Πολιτιστικό Κέντρο Γέρακα.
Μαθήτρια του Σαρτρ
«Έφυγε» η καθηγήτρια φιλοσοσφίας Λίζυ Λασσιθιωτάκη - η έμπνευση για το «Σ'ακολουθώ» του Λοΐζου
Η γνωριμία με τον Ζαν Πωλ Σαρτρ υπήρξε καθοριστική για τη διανοητική της πορεία, θα κατηγορηθεί άδικα για εμπλοκή στην τρομοκρατία και θα εμπνεύσει στον Μάνο Λοΐζο το «Σ' ακολουθώ»
Δημοκρατική πολιτεία
Η πολιτική και η χειραφέτηση
Οι πολλαπλές διαδρομές της παράδοσης του ρεπουμπλικανισμού
Αξίες 
Η πολιτική φιλοσοφία της Σιμόν ντε Μποβουάρ έχει απήχηση σήμερα
Μια λιγότερο γνωστή πτυχή της φιλοσοφίας της ντε Μποβουάρ, ιδιαίτερα επίκαιρη σήμερα, είναι ο πολιτικός της ακτιβισμός.
Επινοώντας μορφές
Το σύμπαν του Ζιλ Ντελέζ
Μια νέα έκδοση περιλαμβάνει κείμενα του μεγάλου Γάλλου φιλοσόφου από την περίοδο 1953-1974
Η δύναμη του πλήθους
Όταν ο Τόνι Νέγκρι διάβαζε Σπινόζα στη φυλακή
Ξαναγυρνώντας στην εκρηκτική ανάγνωση του Σπινόζα από τον Τόνι Νέγκρι (1933-2023)
«Η μεγάλη αφήγηση»
Λέγοντας ιστορίες
Ο Γιοάν Σαπουτό θέτει το ερώτημα εάν μπορεί να υπάρξει ιστορική αφήγηση
Ομοιότητες
Χάνα Άρεντ: Περί ολοκληρωτισμού
«Ένα ψέμα για να πιάσει, πρέπει να είναι τεράστιο... και να επαναλαμβάνεται αδιάκοπα»
Αλτουσέρ και Ντερριντά
Δομή, πρακτική, ιστορία
Ένα πρόσφατο βιβλίο επιστρέφει στο φιλοσοφικό έργο του Λουί Αλτουσέρ
Μεγάλη απώλεια
Μνήμη Γιώργου Μανιάτη
«Έφυγε» ένας σημαντικός Έλληνας μαρξιστής διανοούμενος και ένας σπουδαίος δάσκαλος
Η φιλοσοφία έχει γεωγραφία
Άγγλος συγγραφέας αποκαλύπτει τι ανακάλυψε μέσα σε λίγες μέρες ιστιοπλοΐας στο Αιγαίο
Ποιος θα μπορούσε λοιπόν να φανταστεί ότι λίγες μέρες ιστιοπλοΐας σε ελληνικά νερά, θα μπορούσαν να αρχίσουν να μου αλλάζουν γνώμη για τη θεμελιώδη φύση των πραγμάτων;
Βία και μη-βία
Ο πόλεμος είναι πάντα μια «κατάσταση εξαίρεσης»
Επιστρέφοντας στη συζήτηση για το εάν μπορούν να υπάρξουν «δίκαιοι πόλεμοι
Φιλοσοφία κι ελευθερία
Διαβάζοντας Σπινόζα σήμερα
Με αφορμή την κυκλοφορία μιας σημαντικής εισαγωγής στην «Ηθική» του Σπινόζα
ΙΣΤΟΡΙΚΟ ΑΡΧΕΙΟ
Άρθουρ Σοπενχάουερ: Ο πεσιμισμός και μισογυνισμός του σπουδαίου φιλόσοφου
Δύο βασικά χαρακτηριστικά της εμβληματικής προσωπικότητας της παγκόσμιας φιλοσοφίας
Αριστερές απολαύσεις
Ανατρεπτικές ηδονές
Τα ιδανικά της Αριστεράς είναι συμβατά με την επιδίωξη ηδονών;
BOOKS
Πολιτική της καθημερινής ζωής
Ένα πρόσφατο βιβλίο περιδιαβαίνει κοινωνικούς πειραματισμούς που δοκίμασαν να αλλάξουν την καθημερινότητα
ΙΣΤΟΡΙΚΟ ΑΡΧΕΙΟ
Φρίντριχ Νίτσε: Το να είσαι δυνατός σημαίνει να μπορείς να αλλάξεις και ο ίδιος
«Αν δεν ήμουν αρκετά ηθοποιός, δεν θα το άντεχα ούτε μία ώρα να ζω»
BOOKS 
Όσα μου έμαθαν οι αρχαίοι Ελληνες
Το βιβλίο του Ανταμ Νίκολσον «How to Be: Life Lessons from the Early Greeks», ένα είδος βιβλίου αυτοβοήθειας υψηλών προδιαγραφών.
ΙΣΤΟΡΙΚΟ ΑΡΧΕΙΟ
Χέρμπερτ Μαρκούζε: Αντικατάσταση και όχι κάθαρση της υφιστάμενης κοινωνίας
Ο βιασμός της Γης αποτελεί μια ουσιαστική μορφή της αντεπαναστάσεως
BOOKS
Αλτουσέρ: ιστορία, φιλοσοφία και πολιτική
Μια νέα έκδοση βιβλίου του Λουί Αλτουσέρ υπογραμμίζει τον βαθιά πολιτικό χαρακτήρα της σκέψης του
BOOKS
Ξεκινά το 6ο Θερινό Βιβλιοστασίο
Ξεκινά την Πέμπτη 13 Ιουλίου το 6ο Θερινό Βιβλιοστάσιο, με πλήθος εκδηλώσεων
BOOKS
Τι είναι τελικά η φιλοσοφία;
Με αφορμή την έκδοση ενός αδημοσίευτου χειρόγραφου του Μισέλ Φουκώ
ΙΣΤΟΡΙΚΟ ΑΡΧΕΙΟ
Κώστας Αξελός: Να στέκεται κανείς σήμερα αριστερά, αλλά σκεπτόμενος
Σκέψη «ερωτώσα» και «πλανητική»
IN MEMORIAM
Ροζέ Γκαρωντύ: Στοχασμός πάνω στους τελικούς σκοπούς
Ο διάλογος του μαρξισμού με το χριστιανισμό
ΙΣΤΟΡΙΚΟ ΑΡΧΕΙΟ
Ίρβιν Γιάλομ: Οι ψυχοθεραπευτές έχουν να μάθουν πολλά από τον Νίκο Καζαντζάκη
Εμείς οι άνθρωποι φαίνεται πως είμαστε πλασμένοι να αναζητούμε τη σημασία, ενώ είμαστε ριγμένοι σ' έναν κόσμο κενό από εγγενές νόημα
STORIES
Μπέρτραντ Ράσελ: Για την απληστία και τη ματαιοδοξία
Το κακό με τη ματαιοδοξία είναι ότι όσο πιο πολύ την ταΐζεις τόσο περισσότερο θεριεύει
ANALYSIS
Η εξέγερση και η καθολικότητα
Οι κοινωνικές εκρήξεις και το πολιτικό και ηθικό τους αποτύπωμα
ANALYSIS
Η παρρησία και η άλλη ζωή
Η τελευταία σειρά διαλέξεων του Φουκώ στο Κολέγιο της Γαλλίας ήταν το ακαδημαϊκό έτος 1983-1984 και πραγματοποιήθηκαν τον Φεβρουάριο και τον Μάρτιο του 1984
ΙΣΤΟΡΙΚΟ ΑΡΧΕΙΟ
Μπέρτραντ Ράσελ: Ελάχιστα άγγιξε χωρίς να τα ανατρέψει
Μια από τις κορυφαίες διάνοιες του 20ού αιώνα
BOOKS
Φιλελεύθερος εξισωτισμός
Για το βιβλίο της Katrina Forrester, Στη σκιά της δικαιοσύνης. Ο μεταπολεμικός φιλελευθερισμός και η ανακατασκευή της δικαιοσυνης (εκδ. Πόλις, 2022)
12
