Ενα παιδί στο μικροσκόπιο

Το καλό που μας κάνουν ακτιβισμοί σαν της Γκρέτα Τούνμπεργκ είναι ότι βάζουν αναγκαστικά τα θέματα στο τραπέζι. Η υπερβολή, το «ταρακούνημα», είναι στοιχεία εγγενή των ακτιβισμών, προκαλούν πάντοτε δυσαρέσκεια, αλλά είναι η δύσκολη δουλειά που κάποιος πρέπει να κάνει προκειμένου να κοινωνικοποιήσει ένα αίτημα.

Οταν όμως η δουλειά αυτή γίνεται από ένα ανήλικο, η κριτική δεν μπορεί να εκφράζεται με την ίδια άνεση και σκληρότητα. Κάπως έτσι, αντί να συζητάμε για το μήνυμά της καταλήγουμε να τσακωνόμαστε για την ίδια. Οταν προσπαθούμε δε να συζητήσουμε σοβαρά επί του μηνύματος, η κουβέντα καταλήγει πάντοτε, σχεδόν υποχρεωτικά, να επικεντρώνεται στην ίδια ως πρόσωπο. Αυτό είναι εν μέρει κατανοητό.

Η δύναμη της Γκρέτα είναι η ηλικία της, γι’ αυτό και το μήνυμά της βασίζεται σε μεγάλο βαθμό σε αυτό ακριβώς. Το «σκοτώνετε τα όνειρά μου» μπορεί να ειπωθεί μόνο από ένα παιδί και το όλο αφήγημά της θα ακουγόταν σκέτη ηθικολογία αν δεν ανήκε στην άσπιλη νιότη. Δεν είναι δα και φοβερό οι έφηβοι να υιοθετούν άτοπους ιδεαλισμούς. Ούτε είναι ανάγκη όλα τα κοριτσάκια να είναι πριγκίπισσες, μερικές θα είναι και θυμωμένες και πρέπει να συμφιλιωθεί ο κόσμος με αυτό.

Ταυτοχρόνως, όμως, πρέπει να μας επιτραπεί να τηρούμε επιφυλάξεις για το αν μας αρέσει ένα ανήλικο να συμβολοποιείται, με ό,τι αυτό περιλαμβάνει. Πρέπει να μας επιτραπεί να πούμε, μιας και μόνο επίθεση δεν είναι, ότι δικαιούμαστε να ανησυχούμε όταν τα φώτα της δημοσιότητας επικεντρώνονται έτσι σε ένα τόσο νέο κορίτσι. Πρέπει να μας επιτραπεί επίσης να ευχόμαστε να έχει όλα τα εφόδια και για την επόμενη φάση, αυτή στην οποία όλο αυτό το τρελό ταξίδι στην παγκόσμια φήμη θα έχει πια τελειώσει, με τον τρόπο που όλα κάνουν τον κύκλο τους σε μια κοινωνία ταχύτητας κι υπερπληροφόρησης.

Πρέπει, επίσης, να μας επιτραπεί να κάνουμε μια κουβέντα για το μήνυμα. Γιατί όσο κι αν αξίζουν κράξιμο οι ηγέτες που δεν κάνουν τίποτα για την κλιματική αλλαγή, η λύση, κακά τα ψέματα, θα έρθει από την επιστήμη, την τεχνολογία κι από μια ειλικρινή και δυσάρεστη συζήτηση για το μοντέλο ανάπτυξης που κάποτε θα πρέπει, επιτέλους, να γίνει.