«Θέλεις βοήθεια;»

Στην υπόθεση της Ηλιούπολης πέραν όλων των άλλων διαστάσεων – ενός κακοποιητικού πατέρα, ενός πρώην αστυνομικού που εμπλέκεται σε εγκληματικές δραστηριότητες και των διασυνδέσεών του και ενός κυκλώματος εξαναγκαστικής πορνείας – υπάρχει και ένα κρίσιμο σημείο: ότι υπήρξε μια νεαρή εργαζόμενη σε μια καφετέρια που είχε το σθένος να κάνει το κρίσιμο βήμα: να ρωτήσει «θέλεις βοήθεια;». Και λέω σθένος γιατί ένα από τα μεγαλύτερα προβλήματα σε τέτοιες υποθέσεις είναι το γεγονός ότι κάθε άλλο παρά αθέατες είναι.

Είτε μιλάμε για την κακοποίηση και τη σεξουαλική βία είτε για τις πρακτικές εμπορίου ανθρώπων, είναι ιδιαιτέρως ορατές πρακτικές. Τα σημάδιά τους, ο απόηχός τους, τα απελπισμένα διαβήματα των θυμάτων είναι παραπάνω από αισθητά.

Αυτό που συμβαίνει είναι ότι τα προσπερνάμε, είτε από αδιαφορία είτε από φόβο. Και τότε οι ήχοι της κακοποίησης στο διπλανό διαμέρισμα γίνονται «οικογενειακή ένταση», τα σημάδια της βίας στα πρόσωπα που βλέπουμε γίνονται αόρατα, οι πρακτικές εξαναγκαστικής πορνείας παύουν να είναι τόσο σαφείς. Κυριαρχεί ο φόβος και η αποδοχή ουσιαστικά ως δεδομένων των σχέσεων εξουσίας που ενυπάρχουν σε όλα αυτά, συχνά μεταμφιεσμένη στην απροθυμία «να μπλέξει κάποιος».

Και όμως αυτό που χρειάζεται είναι το ελάχιστο νεύμα αλληλεγγύης. Ενα νεύμα που συγκεφαλαιώνει οξυδερκή επίγνωση του τι πραγματικά συμβαίνει, αναγνώριση του θύματος ως ενός υποκειμένου που μπορεί να αντισταθεί και να ξεφύγει και υπέρβαση του όποιου φόβου.

Αυτό ακριβώς που χρειαζόταν και που συνδυάστηκε – ευτυχώς – με την ύπαρξη δυναμικών φεμινιστικών συλλογικοτήτων που μπόρεσαν να εξασφαλίσουν ότι η υπόθεση θα προχωρούσε.

Κάτι που υπογραμμίζει ότι για προβλήματα όπως η κακοποίηση, η σεξουαλική βία, οι παραλλαγές του σύγχρονου δουλεμπορίου, μια κρίσιμη αφετηρία δεν μπορεί παρά να είναι ότι όσο δεν αντιδρούμε, όσο προσπερνάμε, όσο αδιαφορούμε, όσο ανακαλύπτουμε εμπόδια, όσο απεμπολούμε το καθήκον της έμπρακτης αλληλεγγύης, αυτής της στοιχειώδους αγωνιστικότητας που αποτελεί το πραγματικό ανάχωμα στη βαναυσότητα, τότε απλώς είμαστε μέρος του προβλήματος.