ΗΠΑ: Τρεις σπάνιες στιγμές απόσυρσης εν ενεργεία προέδρων

Στο μικρό ιστορικό βάθος της αμερικανικής ιστορίας και δημοκρατίας, 7 περιπτώσεις αντικατάστασης προέδρων ή απόσυρσης από την διεκδίκηση δεύτερης θητείας έχουν κάνει την εμφάνισή τους. Δεν αφορούσαν όλες περιπτώσεις πολιτικής δολοφονίας ή ασθενειών, κάποιες από τις πιο απειλητικές συνθήκες για κάθε αμερικανό πρόεδρο.

Από τους προηγούμενους εν ενεργεία προέδρους που εγκατέλειψαν – ή αναγκάστηκαν να εγκαταλείψουν – τις προεδρικές εκλογές που ήλπιζαν να κερδίσουν, κάποιοι αντικαταστάθηκαν από τον αντιπρόεδρό τους.  Βέβαια στην περίπτωση του Τζο Μπάιντεν, τόσο μερίδα Δημοκρατικών, όσο και μερίδα Ρεπουπλικανών, ζητά την άμεση αντικατάστασή του και από τη θέση του προέδρου των ΗΠΑ.

Από αυτές τις 7 περιπτώσεις αντικατάστασης προέδρων ή απόσυρσης, οι τρεις παρουσιάζουν μεγάλη ιστορική αξία και αξίζει να γίνει μια μικρή μνεία από το ιστορικό αφιέρωμα του Al Jazeera.

Εκλογές του 1868: Άντριου Τζόνσον

Ο Δημοκρατικός Άντριου Τζόνσον ήταν ο υποψήφιος αντιπρόεδρος του Αβραάμ Λίνκολν στο ψηφοδέλτιο του Κόμματος της Εθνικής Ένωσης το 1865. Την ίδια χρονιά, ο Λίνκολν δολοφονήθηκε και ο Τζόνσον πήρε τη θέση του.

Τον Μάιο του 1868 παραπέμφθηκε σε δίκη και καταδικάστηκε από το Ρεπουμπλικανικό Κογκρέσο. Καταδικάστηκε για παραβίαση του νόμου περί μονιμότητας του αξιώματος αφού απομάκρυνε τον ρεπουμπλικανό υπουργό Πολέμου Έντουιν Στάντον.

Ο Τζόνσον απέτυχε να προταθεί από τους Δημοκρατικούς, οι οποίοι πρότειναν τον Οράτιο Σέιμουρ. Στις εκλογές, ο Ρεπουμπλικάνος Οδυσσέας (Γιουλίσες) Γκραντ νίκησε τον Σέιμουρ.

Εκλογές 1952: Τρούμαν

Όπως και ο Τζόνσον μερικά χρόνια αργότερα, ο Τρούμαν έφτασε στην κορυφή μέσω της αντιπροεδρίας. Ήταν αντιπρόεδρος του Φραγκλίνου Ρούσβελτ μέχρι τον θάνατο του τελευταίου στις αρχές του 1945, οπότε ο Τρούμαν ανέλαβε την προεδρία και έμεινε στην ιστορία ρίχνωντας τα πυρηνικά σε Χιροσίμα και Ναγκασάκι.

Υπηρέτησε το υπόλοιπο της θητείας του, κέρδισε τις εκλογές του 1948 και είχε δικαίωμα να διεκδικήσει τη δεύτερη πλήρη θητεία του στις εκλογές του 1952. Πράγματι, ο Τρούμαν ξεκίνησε την προεκλογική περίοδο ως ο εν ενεργεία υποψήφιος που διεκδικούσε την επανεκλογή του. Αλλά μέχρι τις 9 Φεβρουαρίου 1952, η δημοτικότητά του είχε πέσει στο 22%, το χαμηλότερο ποσοστό όλων των εποχών.

Στις 29 Μαρτίου 1952, ο Τρούμαν ανακοίνωσε ότι δεν θα έθετε εκ νέου υποψηφιότητα. Αρχικά απρόθυμος, ο κυβερνήτης του Ιλινόις Αντλάι Στίβενσον κατέβηκε στη θέση του Τρούμαν και έχασε από τον Ρεπουμπλικανό Ντουάιτ Άιζενχαουερ.

Εκλογές του 1968: Λίντον Τζόνσον

Πριν από τον Μπάιντεν, κανένας εν ενεργεία πρόεδρος που είχε δικαίωμα για άλλη μια θητεία δεν είχε επιλέξει να μην συμμετάσχει στις εκλογές εδώ και σχεδόν μισό αιώνα. Το 1968, ο Δημοκρατικός Lyndon B. Johnson ήταν ο εν ενεργεία πρόεδρος. Είχε διατελέσει αντιπρόεδρος του προέδρου Τζον Φ. Κένεντι μετά τις εκλογές του 1960 και στη συνέχεια είχε αναλάβει την προεδρία μετά τη δολοφονία του Κένεντι τον Νοέμβριο του 1963.Στη συνέχεια, ο Τζόνσον κέρδισε τις εκλογές του 1964.Στις αρχές του 1968, ο Τζόνσον ήταν ο επικρατέστερος υποψήφιος για το χρίσμα του κόμματός του, αλλά κέρδισε οριακά τις προκριματικές εκλογές στο Νιου Χάμσαϊρ έναντι του αντι-βιετναμέζικου διεκδικητή του πολέμου, του γερουσιαστή Γιουτζίν ΜακΚάρθι.

Τα ποσοστά αποδοχής του βρίσκονταν σε ελεύθερη πτώση, καθώς το λαϊκό αίσθημα κατά του πολέμου του Βιετνάμ αυξανόταν. Μέχρι τις 10 Μαρτίου, η δημοτικότητά του είχε πέσει στο 36%, το χαμηλότερο ποσοστό που είχε σημειώσει κατά τη διάρκεια της προεδρίας του.

Στη συνέχεια, στις 31 Μαρτίου, περίπου επτά μήνες πριν από τις εκλογές, ο Τζόνσον ανακοίνωσε στην εθνική τηλεόραση ότι δεν θα διεκδικούσε την επανεκλογή του. Ήταν 60 ετών τότε.

Ο αντιπρόεδρος του Τζόνσον Χιούμπερτ Χάμφρεϊ τον αντικατέστησε τελικά στο ψηφοδέλτιο και ο Ρεπουμπλικανός αντίπαλος Ρίτσαρντ Νίξον κέρδισε τις εκλογές.